Soul Connect Fest 2025 Humanice อยู่ดี ตายดี

ฉบับพิเศษสำหรับงาน Soul Connect Fest 2025 : Humanice 27 กุมภาพันธ์-2 มีนาคม 2025 ประกอบนิทรรศการอยู่ดีตายดี : ความตายบันดาลใจ ผลงานจากค่ายสารคดี 19 . เมื่อคนหนุ่มสาวเยาวชนมาร่วมค่าย ร่วมเรียนรู้ ทำความเข้าใจเรื่องการอยู่ดีตายดีแล้วเป็นผู้สื่อสารเรื่องนี้ออกสู่สังคม จึงเต็มไปด้วยแง่มุมที่หลากหลาย ปะติดปะต่อกันเป็นธีมเรื่องเล่าที่หวังว่าผู้อ่านจะได้สัมผัสคุณค่าและความหมายของการ “อยู่ดี ตายดี” เพื่อพิจารณาสมาทานกันตามจริตอัธยาศัยของแต่ละปัจเจก

397-คิดถึงแมกกาซีน-ครัว

+PDF ฉบับพิเศษอ่านได้ทั้งในรูปแบบ PDF และบทความปรกติ สารคดีฉบับ 397 มีนาคม 2561 คิดถึงแมกกาซีน สัมภาษณ์ นิดดา หงษ์วิวัฒน์ และวรรณแวว หงษวิวัฒน์

397-คิดถึงแมกกาซีน-สตาร์ซอคเก้อร์

+PDF ฉบับพิเศษอ่านได้ทั้งในรูปแบบ PDF และบทความปรกติ สารคดีฉบับ 397 มีนาคม 2561 คิดถึงแมกกาซีน สตาร์ ซอคเก้อร์ คุยกับ พีรายุ ชื่นกุล หัวหน้ากองบรรณาธิการ กับ 44 ปี นิตยสารรายสัปดาห์คัมภีร์ลูกหนัง

สุขหมุนรอบตัวเรา-ค่ายนักเล่าความสุข ปี 4

“สุขหมุนรอบตัวเรา” “ทุกคนมองหาความสุข แต่ว่าความสุขคืออะไร ต้องสุขปังๆ หรือสุขล้นๆ หรือเพียงสิ่งเล็กๆ ความสุขอยู่ไม่ไกล เพียงอยู่ที่เราเลือกมอง” “ค่ายนักเล่าความสุข” เป็นกิจกรรมที่ มูลนิธิ เล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์ ดำเนินงาน ภายใต้ “โครงการพัฒนาศักยภาพนักสื่อสารสุขภาวะ : ค่ายสารคดีและค่ายนักเล่าความสุข” โดยมีนิตยสารสารคดีเป็นผู้ดำเนินกิจกรรม และได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เพื่อขยายจำนวน “นักสื่อสารสุขภาวะ” ให้กว้างขวางขึ้น โดยดำเนินการจัดค่ายมาต่อเนื่องทุกปีจนถึงรุ่น 4 ในปี 2566 ภายใต้ธีม “สุขหมุนรอบตัวเรา” โดยเปิดรับสมัครบุคคลทั่วไปเข้าร่วมในรูปแบบทีมนักเล่าความสุข ประกอบด้วยนักเขียนและช่างภาพ ผ่านกระบวนการคัดเลือกทีมที่มีศักยภาพ เพื่อเข้าร่วมกิจกรรมเรียนรู้เรื่องสุขภาวะ ทักษะการเขียนและถ่ายภาพ พร้อมมอบโจทย์สร้างผลงานในประเด็น “ความสุขหมุนรอบตัวเรา” และรับคำแนะนำการปรับปรุงผลงานโดยครูเขียนและครูภาพมืออาชีพ เพื่อให้เป็นผลงานสมบูรณ์ก่อนเผยแพร่ผ่านสื่อออนไลน์ของนิตยสารสารคดีและเครือข่าย ในที่สุดจึงได้ผลงานที่ผ่านการคัดเลือกเพื่อเผยแพร่รวม 24 ผลงานทางออนไลน์ และคัดเลือก 10 ผลงานมารวมเล่มเป็น e-Book เล่มนี้ ขอขอบคุณผู้ใหญ่ใจดี คือสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และเครือข่ายอย่าง “เพจความสุขประเทศไทย” “ธนาคารจิตอาสา” ที่ได้ช่วยเข้ามาสนับสนุนการดำเนินงานของโครงการ หวังว่าเราจะมี “นักสื่อสารสุขภาวะ” หรือ “นักเล่าความสุข” ที่มีคุณภาพ และมีผลงานเผยแพร่ในช่องทางออนไลน์ส่วนตัว หรือผ่านช่องทางของนิตยสารสารคดีและเครือข่ายต่างๆ มากขึ้น เพื่อช่วยกันสร้างสังคมไทยให้เป็นสังคมที่มีสุขภาวะ ทั้ง กาย ใจ ปัญญา และสังคม

สุขต่างวัย-ค่ายนักเล่าความสุข

“สุขต่างวัย” “ทุกคนมองหาความสุข แต่ว่าความสุขคืออะไร ต้องสุขปังๆ หรือสุขล้นๆ หรือเพียงสิ่งเล็กๆ ความสุขอยู่ไม่ไกล เพียงอยู่ที่เราเลือกมอง” “ค่ายนักเล่าความสุข” เป็นกิจกรรมที่เปิดโอกาสการเรียนรู้ทักษะการเขียนและถ่ายภาพแก่บุคคลทั่วไป ปี 2565 จัดขึ้นภายใต้ธีม “สุขต่างวัย” เพื่อเปิดพื้นที่เชื่อมความสัมพันธ์คนต่างรุ่นต่างวัย เช่น เด็กกับผู้ใหญ่ ผู้สูงวัยกับคนหนุ่มสาว ต่าง Gen มาร่วมเรียนรู้การเขียนและถ่ายภาพ เพื่อทำผลงานในหัวข้อ “สุขของฉัน ฝันของเธอ” และ “สองเรา ก้าวไปด้วยกัน”

438 #ทศวรรษที่หายไป วิกฤตการเมืองไทย ๒๕๔๙-๒๕๖๔

#ทศวรรษที่หายไป วิกฤตการเมืองไทย ๒๕๔๙-๒๕๖๔ สําหรับคนที่ผ่านวันรัฐประหาร 19 กันยายน 2549 มา อาจรู้สึกว่าเวลาผ่านไป ราวติดปีก ชั่วพริบตาเราเดินทางมาถึงปี ๒๕๖๔ ครบ ๑๕ ปีของเหตุการณ์แล้ว . สิบห้าปีคือช่วงเวลาที่ทารกเติบโตเป็นวัยรุ่น เรียนระดับมัธยมฯ ต้น กําลังจะเข้าสู่ ชั้นมัธยมฯ ปลาย . พวกเขาหลายคนคงสงสัยว่า ตั้งแต่จําความได้ การเมืองไทยร้อนแรงและขัดแย้งกันตลอดเวลา จนอาจจับต้นชนปลายไม่ถูกว่า ตกลงแล้ว “จุดเริ่มต้นของวิกฤตการณ์” อยู่ตรงไหน และมันจะจบเมื่อใด ขณะที่วิกฤตระดับโลก เทคโนโลยีดิสรัปชัน การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ โรคอุบัติใหม่ เข้าซํ้าเติมอย่างไม่ปรานีปราศรัย . สารคดี ไล่ทวนย้อนเวลา 1 ทศวรรษ กับอีกครึ่งทศวรรษที่สูญหาย กลับไปค้นหาว่าเกิดอะไรขึ้นกับประเทศนี้ และอนาคตของเด็กวัยรุ่นคนนั้นจะเป็นเช่นไร . แถลงการณ์รัฐประหาร #ทศวรรษที่หายไปวิกฤตการเมืองไทย ’๔๙-’๖๔ หลายชีวิตในวิกฤตการเมืองไทย #สัมภาษณ์ พิภพ ธงไชย ณัฐวุฒิ ใสยเกื้อ สุเทพ เทือกสุบรรณ พันธ์ศักดิ์ ศรีเทพ พะเยาว์ อัคฮาด นายแพทย์สุรพงษ์ สืบวงศ์ลี, จาตุรนต์ ฉายแสง ธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ พรรณิการ์ วานิช สมบัติ บุญงามอนงค์ อานนท์ นำภา วาดดาว-ชุมาพร แต่งเกลี้ยง ตูน-ชนกนันท์ รวมทรัพย์ เพนกวิน-พริษฐ์ ชิวารักษ์ บอส-ภาณุพงศ์ สุวรรณหงษ์, นิ้ง-ธญานี เจริญกูล สามเณรสหรัฐ สุขคำหล้า(เณรโฟล์ค) ทนายแอน ยิ่งชีพ อัชฌานนท์ สนธิญาณ ชื่นฤทัยในธรรม เมฆินทร์ เพ็ชรพลาย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. กนกรัตน์ เลิศชูสกุล ศาสตราจารย์ ดร. ไชยันต์ ไชยพร รองศาสตราจารย์ ดร. ประจักษ์ ก้องกีรติ

431 Urban Forest ไม้ใบที่รัก

กระแสการปลูก “ไม้ใบ” มาแรง  บ้างโดดเด่นตรงใบใหญ่เป็นมันเงา รูปใบแฉกคล้ายถูกฉีก การดูแลไม้ใบช่วยผ่อนคลายความเครียดจากการทำงาน หรือระหว่างช่วงโควิด-๑๙ ระบาด และยังช่วยฟอกอากาศทำให้รู้สึกสดชื่น Urban Forest ไม้ใบที่รัก สัมภาษณ์ ศิริวิทย์ ริ้วบำรุง, ภูภูมิ พงศ์ภาณุภาค, สรรพศิริ เชาวน์วาณิชย์, ภวพล ศุภนันทนานนท์, ธงชัย สีฟ้า, ปราโมย์ โรจน์เรืองแสง, ศรุฒ สุวรรณภักดี, นภารัตน์ จุ่มศรี, เสวก ริ้วบำรุง, จิตรทิวัส พรประเสริฐ, สุรัตน์ วัณโณ การขยายพันธุ์ไม้ใบ แถมด้วยสารคดีพิเศษอีกสองเรื่อง ชุมนุม "ม่าเหมี่ยว" - การตามหาภาพชายหญิงลึกลับในจิตรกรรมฝาผนัง มนุษย์ถ้ำริมฝั่งโขง - ชีวิตพ่อใหญ่หมอน ผู้ไม่ต้องการอะไรมากไปกว่าความเงียบสงบกลางธรรมชาติ และสัมภาษณ์พิเศษ พลอย-สโรชา กิตติสิริพันธุ์ ลมใต้ปีกความฝันของนักเขียนดวงตาพิการ

436 Karen กะเหรี่ยง คนของป่า

นานแล้วที่คนไทยรู้จัก “กะเหรี่ยง” แต่ยังน้อยนักที่รู้จัก “รัฐกะเหรี่ยง” ต่อเมื่อเกิดเหตุสู้รบระหว่างพม่าแล้วมีพลเมืองจากแผ่นดินนี้หนีตาย คนไทยจึงมักมีภาพจำถึงพวกเขาแง่ “ผู้อพยพลี้ภัยสงคราม” หลบหนีมาโดยเส้นทางธรรมชาติ ครั้นสงครามสงบบางคนก็อาศัย-ทำกินต่อในผืนป่าที่ทับซ้อนกับพื้นที่อนุรักษ์ เมื่อมีข่าวลบเกี่ยวกับผืนป่าคราใดพวกเขาจึงตกเป็นผู้ร้ายในฐานะ “คนอยู่กับป่า” แม้พยายามอธิบายความเป็นไปของวิถีวัฒนธรรมที่สะท้อนถึงความเป็นผู้เข้าใจธรรมชาติ แต่ดูเหมือนยังเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่ไม่เคยได้รับความเข้าใจ ทำความรู้จักชาติพันธุ์กะเหรี่ยงตั้งแต่ประวัติศาสตร์ความเป็นมาจนถึงการต่อสู้เพื่อจัดตั้งรัฐกะเหรี่ยง ในเรื่อง ก่อทูเล พงศาวดารฉบับกะเหรี่ยง กับบทสัมภาษณ์ KAREN Talk : โผล่ง ปกากะญอ เราคือคน กับ วุฒิ บุญเลิศ ย้อนรอยเส้นทางอพยพของชาวกะเหรี่ยงผ่าน “สาละวิน” โดยความช่วยเหลือของสองพี่น้องหนุ่ม-สาวกะเหรี่ยงสะกอ ซึ่งได้เผยเรื่องราวที่ยังไม่เคยมีการบันทึกมาก่อนในสารคดีเรื่อง แม่สะเรียง-เดะปูโหนะ ลมหายใจกะเหรี่ยงสาละวิน พร้อมกับเรื่องราวน่าสะเทือนใจของความพยายามสร้างพื้นที่สันติภาพในสารคดีเรื่อง อุทยานสันติภาพสาละวิน : ความจริงและความฝัน ในท่ามกลางการต่อสู้ระหว่างทหารเมียนมาและกองทัพกะเหรี่ยงล่าสุด และปัญหาความขัดแย้งซึ่งกลายเป็นเรื่องร้อนแรงของชาวกะเหรี่ยงในพื้นที่อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน กับคำถามสำคัญ คนอยู่กับป่าได้ไหมในสารคดีเรื่อง “คน” อยู่กับ “ป่า” ? การจากลาและคืนถิ่นของกะเหรี่ยงบางกลอย

422 ชีวิตนี้เพื่อนกเงือก อิหร่าน และสารคดีพิเศษหลากเรื่องราว

สารคดีฉบับนี้รวมเรื่องราวหลากหลายชีวิต ปรีดา เทียนส่งรัศมี กับอนาคตของนกเงือก สัตว์ป่าหายากและใกล้สูญพันธุ์  สัตว์ป่าที่ทางการยึดคืนมาได้ ส่วนใหญ่อยู่ในสภาพย่ำแย่และแทบเอาชีวิตไม่รอด คลินิกสัตว์ป่าจึงต้องเข้ามาทำหน้าที่ช่วยฟื้นฟู เบื้องหลังศิลปะของงานประติมากรรมที่จะได้นำไปประดิษฐานเป็นอนุสาวรีย์ให้ผู้คนรำลึกถึง “เด็กหลอดแก้ว”  เทคโนโลยีสมัยใหม่ของการปฏิสนธินอกร่างกาย มรดกแห่งอิหร่าน พาย้อนอดีตวัฒนธรรมอันรุ่งเรืองของอาณาจักรเปอร์เซียหรืออิหร่านในปัจจุบัน 

421 77 ปี เจ้าชายน้อย

ครบรอบ ๗๗ ปี เจ้าชายน้อย (ค.ศ. ๑๙๔๓-๒๐๒๐) การหายไปลึกลับของแซ็งแต็กซูว์เปรีทำให้คนมองเจ้าชายน้อย ไกลกว่าวรรณกรรม อาจซ่อนความนัย หลายอย่างที่เหงาเศร้า-โดดเดี่ยวแฝงอยู่ในหัวใจของแซ็งแต็กซูว์เปรี ความประทับใจจากประสบการณ์การอ่าน ได้รับการบอกต่อจากคนหนึ่งสู่อีกคน จังหวัดหนึ่งสู่ทั่วประเทศ และประเทศหนึ่งสู่อีกหลายทวีป  คะเนกันว่าน่าจะมีการแปลเป็นภาษาต่าง ๆ แล้วมากกว่า ๓๗๐ ภาษาทั่วโลก  เป็นหนังสือที่หยอกกันจริงจังว่ามีคนอ่านมากที่สุดในโลกรองจากคัมภีร์ไบเบิล

414 พะยูน มาเรียม การกัดเซาะชายฝั่ง

สารคดีสามเรื่อง สามรสชาติ ตามติดชีวิตของลูกพะยูนเพศเมียที่พลัดหลงกับแม่ มันได้รับการตั้งชื่อว่า มาเรียม หมายถึงผู้หญิงที่มีความสง่างามแห่งท้องทะเล ปัญหาการกัดเซาะชายฝั่งที่กำลังทวีความรุนแรง โดยเฉพาะการแก้ปัญหาด้วยการสร้างกำแพงกันคลื่น กลับยิ่งทำให้ชายหาดสวยงามพังทลาย ชีวิตของ "ฟ้า" ผู้ไร้ขา สาวพิการผู้มีร่างกายแค่ครึ่งบน ที่ต้องต่อสู้มาตลอดเส้นทางชีวิต จนเมื่อเธอพบรัก แต่งงาน และก้าวสู่บทบาท "แม่" ของลูกน้อย

399 Camera Lover

ถึงวันที่การใช้งานกล้องฟิล์มน้อยลง ก็ยังมีหลายคนเก็บรักษากล้องฟิล์มเอาไว้ ด้วยเล็งเห็นถึงคุณค่า ความสำคัญ และความรักความผูกพันระหว่างคนกับกล้องฟิล์ม ชมกล้องฟิล์มที่จัดแสดง ณ พิพิธภัณฑ์เทคโนโลยีทางภาพ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ศ. กิตติคุณ ศักดา ศิริพันธุ์ กับคุณค่าและความสำคัญของพิพิธภัณฑ์กล้อง วรนันทน์ ชัชวาลทิพากร แด่กล้องฟิลม์ด้วยรักและคิดถึง ณัฐพล ศิลปชัย รุ่นใหม่หลงฟิล์ม ยกโลกฟิล์มกระจก 167 ปี ไว้ที่ Redlight lab & studio