ปัญหาที่ดินและที่อยู่อาศัยในประเทศไทยรุนแรงขึ้นทุกวัน สภาพปัญหาแบ่งเป็นสี่ประเด็นหลัก ได้แก่ ๑. ประชาชนไม่สามารถเข้าถึงสิทธิที่ดิน ๒. ประชาชนเข้าถึงสิทธิในการใช้ที่ดิน แต่ไม่มั่นคง ๓. เกิดข้อพิพาทระหว่างรัฐกับประชาชน และ ๔. รัฐจัดการที่ดินซ้ำซ้อนขัดกันเองในแต่ละหน่วยงาน 

จำแนกข้อจำกัดและปัญหาออกเป็นหมวดหมู่ดังนี้...

ปัญหาที่ดิน
การกระจุกตัวของการถือครองที่ดิน : คนส่วนน้อยถือครองที่ดินจำนวนมาก

ขาดแคลนที่ทำกิน : เกษตรกรรายย่อยจำนวนมากไม่มีที่ดินเป็นของตนเอง 

การทับซ้อนของแนวเขตที่ดิน : ที่ดินของรัฐ เช่น อุทยานแห่งชาติ เขตป่าสงวน ฯลฯ ทับซ้อนกับที่ดินเอกชนที่มีคนอาศัยหรือใช้ประโยชน์

การจัดการที่ดินของรัฐ : หน่วยงานรัฐจัดการที่ดินซ้ำซ้อนและขัดแย้งกันเอง 

ปัญหาที่อยู่อาศัย
ขาดแคลนที่ดินในเมือง : ที่ดินในเมืองมีราคาสูงและถูกใช้เก็งกำไร 

การเข้าถึงที่อยู่อาศัยของผู้มีรายได้น้อย : ครัวเรือนจำนวนมากยังไม่มีที่อยู่อาศัยที่มั่นคง

กฎหมายและนโยบาย : กฎหมายและนโยบายบางฉบับล้าสมัยและมีช่องโหว่ 

ประชาชนที่ประสบปัญหาเรื่องนี้มีอยู่ทั่วทุกภูมิภาคกลุ่มองค์กรและเครือข่ายต่าง ๆ จำนวน ๑๑ องค์กรหลัก ได้แก่ เครือข่ายสลัม ๔ ภาค, เครือข่ายชุมชนคนเมืองผู้ได้รับผลกระทบรถไฟ, เครือข่ายริมรางเมืองย่าโม, ขบวนการประชาชนเพื่อสังคมที่เป็นธรรม (P-move), เครือข่ายบ้านมั่นคงชุมชนริมรางรถไฟ, เครือข่ายที่อยู่อาศัยคลองเตย, เครือข่ายภาคประชาสังคม, เครือข่ายพัฒนาที่ดินและที่อยู่อาศัย ๕ ภาค, เครือข่ายพัฒนาชุมชนและสิ่งแวดล้อมคูคลอง, ขบวนสภาริมรางเมืองขอนแก่น และสมาพันธ์คนไร้บ้านไทย จึงรวมกันเป็น “ขบวนคนจนเพื่อสิทธิที่ดินและที่อยู่อาศัย” เพื่อร่วมขับเคลื่อนให้ “ที่ดิน” และ “ที่อยู่อาศัย” กลายเป็นสิทธิขั้นพื้นฐาน ผลักดันให้เกิดการแก้ไขผ่านนโยบายต่าง ๆ เช่น การจัดการที่ดินสาธารณะ โฉนดชุมชน การแก้ไขปัญหาคนไร้บ้านและผู้เช่าห้องราคาถูก