เจิ้งยง พระราชบิดาของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชเป็นชาวหมู่บ้านฮวาฟู่ เขตเฉิงไห่ ผู้หนีความยากลำบากและเหตุทุพภิกขภัยบ่อยครั้งที่บ้านเกิดเมืองนอนเช่นเดียวกับชาวเฉิงไห่อีกจำนวนมาก ลงเรือสำเภาหัวแดง (红头船 - อั่งเถ่าจุ๊ง) รอนแรมกลางท้องทะเลกว้างมาพึ่งพระบรมโพธิสมภารในสยามประเทศสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย อาศัยอยู่แถบคลองสวนพลู นอกเกาะเมืองพระนครศรีอยุธยา  ดังนั้นในช่วงทำสงครามกอบกู้เอกราชของไทย สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชจึงมีทหารชาวจีนแต้จิ๋วมาร่วมรบด้วย ช่วยกันตีแหกทัพพม่ามุ่งไปยังหัวเมืองชายฝั่งทะเลตะวันออกและสามารถกอบกู้เอกราชคืนได้สำเร็จ

ศ.ดร. นิธิ เอียวศรีวงศ์ กล่าวถึงการอพยพของชาวจีนแต้จิ๋วที่มาหลังสมัยอยุธยาไว้ในหนังสือ การเมืองไทยสมัยพระเจ้ากรุงธนบุรี ว่า

“...นับตั้งแต่รัชสมัยพระเจ้ากรุงธนบุรีเป็นต้นมา พวกแต้จิ๋วหลั่งไหลเข้าสู่ประเทศเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ยกเว้นภาคใต้ แล้วพวกแต้จิ๋วกลายเป็นกลุ่มใหญ่ที่สุดของจีน ในขณะที่พวกฮกเกี้ยนลดฐานะจากกลุ่มใหญ่สุดลงไปเป็นที่ ๔ สัดส่วนของพวกแคะและพวกไหหลำก็เพิ่มขึ้นตามลำดับด้วย การครอบงำของแต้จิ๋วในจำนวนของจีนอพยพในเมืองไทยก็เป็นมรดกอย่างหนึ่งจากรัชสมัยพระเจ้ากรุงธนบุรี แต่เมื่อในสมัยแรกที่เริ่มจะตั้งตัวนั้น ยังมีปัญหาของพวกจีนซึ่งส่วนใหญ่เป็นฮกเกี้ยน และไม่ได้กลายเป็นกำลังทางการเมืองของพระเจ้ากรุงธนบุรีไปในทันทีทันใด หรืออาจไม่ได้เคยเป็นอย่างแท้จริงตลอดรัชกาลก็เป็นได้

“นอกจากความแตกต่างทางด้านภาษาถิ่นแล้ว พวกแต้จิ๋วที่อพยพมาเมืองไทยยังอาจจะผิดแปลกจากจีนที่มาก่อนหน้านั้นอยู่อีกอย่างหนึ่งด้วย

“พวกจีนอื่นที่เข้ามาก่อนนั้นเข้ามาด้วยเหตุผลทางการเมือง เช่น ลี้ภัยพวกแมนจูออกไปสู่ต่างประเทศ หรือมาด้วยเหตุผลทางการค้า แต่พวกแต้จิ๋วอพยพเข้ามาสู่เมืองไทยเพราะความยากจนข้นแค้นแสนสาหัส บริเวณที่ราบแต้จิ๋วมีประชากรหนาแน่น พื้นที่เพาะปลูกมีน้อย จนกล่าวกันว่า ‘รายได้จากที่นา แม้จะเป็นปีที่อุดมสมบูรณ์ก็ยังไม่พอบริโภคในสามเดือน’ ต้องอาศัยท้องทะเลช่วย เพราะฉะนั้น ๗๐ เปอร์เซ็นต์จึงเป็นชาวประมง หลังจากที่รัฐบาลราชวงศ์แมนจูอนุญาตให้ออกทะเลเพื่อทำการค้าข้าวได้แล้ว พวกแต้จิ๋วก็อพยพมาทางใต้เพิ่มมากขึ้น แต่มีแต้จิ๋วจำนวนน้อยเท่านั้นที่ออกจากประเทศเพื่อการค้า ส่วนใหญ่เป็นชาวนาล้มละลายและชาวนายากจนไร้อาชีพ

“กลุ่มของจีนที่เป็นพรรคพวกใกล้ชิดของพระเจ้ากรุงธนบุรีมาตั้งแต่ต้น จึงเป็นพวกไม่สู้มีฐานะทางเศรษฐกิจดีเท่าพวกฮกเกี้ยนซึ่งเข้ามาก่อน และอาจมีฐานะเดิมจากบ้านเกิดเมืองนอนสูงกว่าพวกแต้จิ๋วอยู่แล้ว...”