ลองอ่าน 479 การเดินทาง กาลเวลา และปลานํ้าจืดไทย

ภาพที่ ๑ เป็นภาพซอยแห่งหนึ่งประมาณปี ๒๕๓๑ ฝนตกหนักและน้ำจากพื้นที่ชุ่มน้ำซึ่งปัจจุบันเป็นกระทรวงการคลัง ไหลเอ่อเข้าท่วมถนนในซอย มีปลาเล็กปลาน้อย ปลากระดี่ ปลากริม ปลาช่อน และเด็กผู้ชายคนหนึ่งถือสวิงกับถังเล็ก ๆ ไล่หาช้อนปลาเหล่านั้นมาเลี้ยง

ภาพที่ ๒ เป็นภาพปลาซิวเจ้าฟ้าฝูงใหญ่ว่ายอยู่ในตู้ปลาในงานวันประมงน้อมเกล้าฯ ที่ห้างสักแห่งในกรุงเทพฯ เมื่อปี ๒๕๓๓ ปลาสีเงิน ๆ ตัวเล็กนิดเดียวที่เพิ่งค้นพบในประเทศไทย โดยคนไทยคือครั้งแรกที่รับรู้ว่ามีปลาน้ำจืดที่เรายังไม่รู้จักอยู่ในประเทศไทย

ภาพที่ ๓ เป็นภาพที่อำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี เช้าตรู่ อากาศเย็นสบาย หมอกเช้าเลาะเรี่ยไปกับผิวน้ำไม่ทันจางหาย เรือประมงไม้ลำเล็ก ๆ ของชาวประมงท้องถิ่นออกมากู้ตะคัด ปลาสีเงินหลากหลายชนิดตัวขนาดสักคืบกว่าถูกปลดออกจากตะคัดแล้วโยนกองบนท้องเรือ เด็กกรุงเทพฯ คนหนึ่งพายเรือลำเล็กไปขอเกาะกราบเรือเพื่อดูปลา รู้ละว่ามีหลายชนิดมาก แต่มันคือชนิดไหนบ้าง หนังสือเกี่ยวกับปลาที่มีในปี ๒๕๓๗ ไม่สามารถตอบได้ทั้งหมด

แรงบันดาลใจเหล่านั้นผลักดันให้ต่อมาผมมีผลงานตีพิมพ์ออกมาเป็นหนังสือ ปลาน้ำจืดไทย ในปี ๒๕๖๓ และเรื่องราวต่อไปนี้เป็นเสมือนตัวแทนบางส่วนของปลาน้ำจืดไทยจากลุ่มน้ำและถิ่นอาศัยที่ผมได้เคยพบเห็นจากการเดินทางไปสำรวจแหล่งน้ำและเหล่าพันธุ์ปลาทั่วประเทศ

“อะไรวะนั่น”

ผมแอบอ่านปากชาวต่างชาติสองสามคนในชุดเดินป่าที่เดินสวนทางกับพวกเราสองคน คงเพราะผมกับ “อาจารย์ไผ่” อยู่ในชุดดำน้ำเต็มยศที่เรียกว่า drysuit มีหน้ากากดำน้ำคาดหัว พร้อมอุปกรณ์ถ่ายภาพใต้น้ำที่ถือกันมาพะรุงพะรัง คงไม่แปลกถ้าผมอยู่ริมชายหาดที่ไหนสักแห่ง แต่วันนั้นผมเดินอยู่ในเส้นทางเดินป่าแห่งหนึ่งบนดอยอินทนนท์ที่ความสูงเกือบ ๑,๖๐๐ เมตรจากระดับน้ำทะเล สภาพรอบ ๆ เป็นป่าดิบเขาในฤดูหนาวที่ใบไม้เริ่มร่วงและแห้งกรอบ เป้าหมายของเราคือลำธารเล็ก ๆ สายหนึ่งที่มีปลารูปร่างหน้าตาแปลกประหลาดที่สุดชนิดหนึ่งของไทย คือ ปลาค้างคาวติดหินแม่ลาน้อย และปลาค้างคาวติดหินหัวเหลี่ยม ปลาสองสกุลที่พบเฉพาะยอดดอยสูงของไทยเท่านั้น