หลังเหตุการณ์น้ำท่วมใหญ่ปี ๒๕๕๔ คุณพ่อศิลป์ชัย เทศนา และลูกสาว ฟิล์ม-ญาณิศา เทศนา พบว่าในบ้านมีของเก่าและของสะสมของครอบครัวอยู่มากมาย โดยเฉพาะของหลวงเพชรสงคราม บรรพบุรุษผู้เป็นยกกระบัตรเมืองอุทัยธานีสมัยรัชกาลที่ ๕ คุณพ่อจึงตัดสินใสร้าง “พิพิธภัณฑ์บ้านคุณตาหลวงเพชรสงคราม” ขึ้นมา ต่อมาคุณฟิล์มตัดสินใจลาออกจากงานที่กรุงเทพฯ กลับมาอยู่ที่บ้าน มีผู้คนมากมายมาชมพิพิธภัณฑ์เพื่อระลึกถึงสิ่งของและคุณค่าที่ถูกส่งต่อจากอดีต การปักหลักครั้งสุดท้ายของครอบครัว ณ บ้านหลังนี้อาจไม่ได้สร้างมูลค่าอะไรมากมาย แต่คุณค่าของอดีตนั้นนับไม่ถ้วน แม้ต้องแลกกับชีวิตทันสมัยในเมืองหลวง แต่สุดท้ายคือการได้อยู่กับคนที่รัก และอย่างน้อยก็ได้อยู่กับสิ่งที่รักไปตลอด…

หรั่ง-สรัณย์ ภาครัตณี หนุ่มชาวแพวัย ๒๗ ปี อาศัยอยู่ริมแม่น้ำสะแกกรัง จังหวัดอุทัยธานี ตั้งแต่เกิด ปัจจุบันทำงานกับเทศบาลเมืองอุทัยธานีและเป็นอาสาดับเพลิงทางน้ำ ขณะที่คนรุ่นเดียวกันทยอยย้ายขึ้นบก ประชากรชาวแพลดลงเหลือเพียงผู้สูงอายุที่ยังคงผูกพันกับวิถีชีวิตดั้งเดิม “หรั่ง” อยู่ในกลุ่มคนอายุน้อยที่สุดในบรรดาชาวแพ ยังคงเลือกทางเดินชีวิตในอนาคตกับแม่น้ำ  การเลือกอยู่บ้านแพและมีวิถีชีวิตบนสายน้ำเช่นเดิม จะสะท้อนการ “อยู่ดี” และ “ตายดี” ของวิถีชีวิตแบบดั้งเดิมในสายตาคนรุ่นใหม่อย่างไร

อ้วน-วิรัตน์ โตอารีย์มิตร นักเขียนมากประสบการณ์ที่เคยทำงานกับนิตยสารชื่อดังมากมาย เป็นคอลัมนิสต์ที่มีงานเขียนกว่า ๓๐ ชิ้นต่อเดือน  ช่วงวัยรุ่นเขาใช้ชีวิตหนุ่มสาวตามล่าความฝันในกรุงเทพฯ อาศัยนิสัยรักการอ่านที่บ่มเพาะมามุ่งมั่นทำงานด้านการเขียน จนกระทั่งปี ๒๕๔๐ เกิดวิกฤตการณ์ต้มยำกุ้ง ธุรกิจสื่อสิ่งพิมพ์ต่าง ๆ ล้วนได้รับผลกระทบ อาชีพของเขาก็เช่นกัน เขาและภรรยาตัดสินใจกลับบ้านที่อุทัยธานีและทำร้านหนังสือ Booktopia จนปัจจุบันร้านมีอายุ ๑๗ ปีแล้ว แม้ว่าธุรกิจนี้จะไม่ทำให้ร่ำรวย แต่คือสถานที่ที่เขาได้ค้นพบความหมายของชีวิต

ไก่-พักตร์วิไล สหุนาฬุ เยาวชนที่อาศัยอยู่ในอำเภอศีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์ เกิดเรื่องไม่คาดฝันขึ้นเมื่ออายุ ๑๘ อวัยวะเพศชายปรากฏขึ้น การเก็บความลับกับผู้คนและครอบครัวจึงเป็นทางเลือกเดียวที่มีอยู่ เพราะเพียงแค่เป็นทอมก็ถูกเหยียดหยาม คุกคาม และละเมิดสิทธิมากเกินพอแล้ว เมื่อเข้าสู่ช่วงวัยทำงาน ไก่พบ “อินเตอร์เซกซ์” อัตลักษณ์ทางเพศที่มีอยู่จริง ซึ่งแม้จะผ่านมาเกือบ ๑๐ ปีแล้ว สังคมก็ยังขาดความรู้และความเข้าใจ ดังเช่นกรณี อิมาน เคลิฟ นักมวยแอลจีเรีย ไก่จึงกลับมาคิดถึงความฝันที่จะผ่าตัดยืนยันเพศอีกครั้งโดยการเอาหน้าอกออก แต่อุปสรรคของการผ่าตัดก็ยังมีอยู่ ด้วยต้นทุนที่สูง ซึ่งแม้จะมีบัตรทองแต่ก็ยังต้องเสียค่าใช้จ่ายเองสูง ไก่จึงมองว่ารัฐควรให้สวัสดิการถ้วนหน้าแก่คนทุกเพศทุกวัย เพราะสิทธิสุขภาพคือสิทธิมนุษยชน

การบริโภคเพื่อสุขภาพได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องหลังจากที่ทั้งโลกเผชิญกับโควิด-๑๙  มังสวิรัติมักเป็นตัวเลือกแรก ๆ เมื่อนึกถึงอาหารเพื่อสุขภาพ และประเทศหนึ่งที่กินมังสวิรัติอย่างแพร่หลายคืออินเดีย ชาวอินเดียกินมังสวิรัติด้วยเหตุผลหลาย ๆ อย่าง หนึ่งคือเป็นภูมิปัญญาที่สืบต่อกันมารุ่นสู่รุ่น อย่าง “อายุรเวท” แพทย์แผนโบราณที่เน้นการรักษาสุขภาพแบบองค์รวม และเชื่อว่าอาหารเป็นยา  สารคดีเรื่องนี้จะมาชวนติดตามว่าอายุรเวทจะสามารถเข้ามาเป็นทางเลือกเพื่อสุขภาพอย่างหนึ่งของคนไทยได้หรือไม่

“ชุมชนบุญร่มไทร” ถูกไล่รื้อพื้นที่อยู่อาศัยจากการพัฒนาเมือง พวกเขาเป็นกลุ่มคนรายได้น้อยที่อยู่กันอย่างแออัด ณ บริเวณริมทางรถไฟ ระหว่างถนนพญาไทไปจนถึงถนนพระรามที่ ๖ อย่างไม่มีเอกสารสิทธิในที่ดิน  เรื่องราวของชุมชนบุญร่มไทรเป็นตัวอย่างของการต่อสู้จากความ “อยู่ไม่ดี” และการยืนหยัดที่จะรักษาสิทธิขั้นพื้นฐานของความเป็นมนุษย์ “สู้จนตายดี” เพื่อให้ได้มาซึ่งความมั่นคงในชีวิตของตนเองและลูกหลาน ย้ำเตือนว่าในสังคมไทยไม่ใช่ทุกคนที่มีสิทธิ์จะอยู่ดี คนบางกลุ่มยังต้องต่อสู้เพื่อให้ได้มันมา

อาชีพคนดูแลสุสานในวันที่เมืองถูกขยายและพื้นที่ของคนตายถูกจำกัดพื้นที่ของคนเป็นและคนตายผนวกรวมกันอย่างไร ผ่านมุมมองของผู้ดูแลพื้นที่ของคนตายให้หลับสบายและคนเป็นสบายใจ

เล่าชีวิตและปัญหาด้านสุขภาพของ สุมณี คุณะเกษม เศรษฐีนีหมื่นล้านชื่อดังของเมืองไทย ที่หลายคนรู้จักในฉายา “บาร์บี้เมืองไทย” ด้วยภาพลักษณ์ที่ผ่านสื่อและออกงานสังคมจนหลายคนมองว่าเป็นชีวิตที่น่าอิจฉา แต่หลังม่านเธอคือหญิงวัย ๘๗ ปีที่ต้องต่อสู้กับโรคร้ายหลายครั้งในชีวิต และการเจ็บป่วยในวัย ๘๐ กว่าปีนั้นกลับเปลี่ยนเธอให้เป็นคนที่เคร่งครัดเรื่องสุขภาพมากขึ้นเพื่อให้มีชีวิตยืนยาว อยู่ดูโลกให้ได้นานที่สุดเท่าที่จะเป็นได้