ประติมากรรมสำริด Golden Boy ถูกส่งกลับจากสหรัฐอเมริกา เมื่อวันที่ ๒๐ พฤษภาคม ๒๕๖๗ หลังถูกลักลอบนำออกนอกประเทศไทย ปัจจุบันจัดแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร
กลับสู่มาตุภูมิ...
ทวงคืนโบราณวัตถุในต่างแดน
PEOPLE OF THE MUSEUM
ผู้ทวงคืนมรดกชาติ
เรื่อง : ฐิติพันธ์ พัฒนมงคล
ภาพ : วิจิตต์ แซ่เฮ้ง
“ถูกปลดออกจากการจัดแสดงเพื่อเตรียมส่งกลับประเทศไทย ปี ๒๕๖๖”
ปลายปี ๒๕๖๖ ยังมีข้อถกเถียงว่าประติมากรรมสำริด Standing Shiva ซึ่งจัดแสดงที่ Metropolitan Museum of Art กรุงนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา เป็นรูปพระศิวะตามข้อความบนป้ายจัดแสดงโบราณวัตถุ หรือเป็นพระเจ้าชัยวรมันที่ ๖ ตามหนังสือที่พิมพ์จำหน่าย หรือจะเรียก Golden Boy ตามฉายาในหนังสือการค้าโบราณวัตถุของ ดักลาส แลตช์ฟอร์ด (Douglas A.J. Latchford) ผู้เชี่ยวชาญโบราณวัตถุที่เกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมเขมรแถวหน้าของโลก
สันนิษฐานว่า Golden Boy ถูกลักลอบขุดค้นจากโบราณสถานในเขตอำเภอละหานทราย จังหวัดบุรีรัมย์ และซื้อขายออกไปโดยผิดกฎหมาย
ก็คงไม่สำคัญเท่าข้อความบรรทัดล่างสุดที่ทางพิพิธภัณฑ์กำลังบอก
“Deaccessioned by The Metropolitan Museum of Art for return to the Kingdom of Thailand 2023”
ประติมากรรมสำริดปิดทองทั้งองค์ได้ถูกปลดออกจากการจัดแสดงของพิพิธภัณฑ์แล้วเพื่อส่งกลับมาตุภูมิ...
ตัวอย่างคลาสสิกของการทวงคืนโบราณวัตถุกลับสู่ประเทศไทย คือการหวนคืนสู่แผ่นดินแม่ของทับหลังนารายณ์บรรทมสินธุ์
ย้อนเวลาไปช่วงปี ๒๕๓๑ มีข่าวสำคัญคือ สถาบันศิลปะ Art Institute of Chicago รัฐอิลลินอยส์ สหรัฐอเมริกา ตัดสินใจส่งมอบโบราณวัตถุน้ำหนักกว่า ๑ ตัน ที่เชื่อว่าถูกโจรกรรมไปจากปราสาทเขาพนมรุ้ง จังหวัดบุรีรัมย์ กลับสู่ประเทศไทย หลังสูญหายตั้งแต่ยุคสงครามเวียดนาม
“ทับหลังนารายณ์บรรทมสินธุ์” ได้รับการยอมรับว่าเป็นทับหลังรูปพระนารายณ์ที่งดงามที่สุดในโลก สลักก้อนหินเป็นรูปพระนารายณ์บรรทมตะแคงขวาเหนือพญาอนันตนาคราชซึ่งทอดตัวอยู่เหนือมังกรกลางเกษียรสมุทร มีก้านดอกบัวผุดขึ้นจากพระนาภี ปลายพระบาทมีรูปพระลักษมีซึ่งเป็นพระชายาของพระนารายณ์
การทวงคืนโบราณวัตถุชิ้นนี้เริ่มโดยศาสตราจารย์ ม.จ. สุภัทรดิศ ดิศกุล ดำเนินการโดยหน่วยงานราชการคือ กระทรวงการต่างประเทศและกระทรวงศึกษาธิการมีการประชาสัมพันธ์กิจกรรมทวงคืนจนได้รับความสนใจจากสาธารณชนในวงกว้าง ก่อนจะประสบความสำเร็จ
ปัจจุบันทับหลังนารายณ์บรรทมสินธุ์ถูกนำกลับไปติดตั้งไว้บริเวณมุขด้านหน้าปรางค์ประธาน ปราสาทเขาพนมรุ้งจังหวัดบุรีรัมย์ ตามตำแหน่งเดิม...