ลองอ่าน 476 ลวงโขง แม่น้ำมีเจ้าของ

แต่ละครอบครัวมีลวงของตัวเอง แต่ละลวงต้องใช้เครื่องมือหาปลาที่เหมาะสมแตกต่างกันตามลักษณะลวงและชนิดปลา ถ้ามองเห็นทุ่นหรือป่อมในแม่น้ำโขงแสดงว่าตรงนั้นมีเครื่องมือหาปลาของเจ้าของลวง

หลายวันแล้วที่ สมาณ แก้วพวง คว้าน้ำเหลวขึ้นฝั่ง สาวมองดักปลาขึ้นจากน้ำมีเพียงความว่างเปล่า

แต่วันนี้ต่างออกไป

“อุวะ โชคดีอะไรอย่างนี้นะ” คนหาปลาพูดระหว่างปลดปลาจากตาข่าย

ตัวที่ ๑ ๒ ๓ ๔ ไล่ไป...

กลางแม่น้ำโขงที่ไหลผ่านบ้านม่วง อำเภอสังคม จังหวัดหนองคาย ฝั่งตรงข้ามเป็นเมืองสังข์ทอง แขวงเวียงจันทน์ ประเทศลาว มองหรือตาข่ายของพรานปลาพื้นบ้านดักปลาตะเพียนได้เก้าตัวตรงลวงสาธารณะ

คนริมน้ำโขงสั่งสมความรู้เรื่องการหาปลาสืบกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ ผ่านการเฝ้าดูพฤติกรรมของปลา สังเกตการไหลของสายน้ำผ่านคก ดอน คอน เวิน หาด ฯลฯ ระบบนิเวศเฉพาะถิ่นของแม่น้ำโขง จนพบตำแหน่งที่วางเครื่องมือหาปลาแล้วจับปลาได้มาก

ตรงนั้นเรียกว่า “ลวง”

ลวงปลาทำเลดีมีผู้ครอบครองเหมือนผืนดินที่ใช้ทำไร่ทำนา ลวงปลาชุกชุมซื้อขายกันในราคาหลักหมื่นถึงแสน แม้ไม่ขายก็เก็บไว้เป็นมรดกให้ลูกหลาน

แม่น้ำโขงที่บ้านม่วงเคยเต็มไปด้วยลวงหาปลา

แต่วันนี้ต่างออกไป

“มันเป็นพื้นที่หาปลาของชาวบ้าน จุดที่หาปลาได้ดีเขาเรียกว่าลวง” เรือของสมานหันหัวออกจากลวงสาธารณะ มีเรือของอ้ายสุดตา พรานหาปลาอีกคนในหมู่บ้านเข้ามารับช่วงต่อ

ลวงสาธารณะมีชาวประมงบ้านม่วงเข้าไปใช้ประโยชน์ร่วมกันโดยไม่ต้องขออนุญาตใคร แต่ต้องช่วยกันดูแลรักษา ไม่ใช้เครื่องมือผิดกฎหมายเช่นเครื่องช็อตปลา

ยังมีลวงส่วนตัวหรือลวงปัจเจก ที่เจ้าของจับจองเองหรือได้รับเป็นมรดกตกทอดต่อ ๆ มา

คำว่า “ลวง” หมายถึง “จุดหาปลา” พื้นที่ที่กระแสน้ำ
แสงแดด อากาศ สภาพแวดล้อมเอื้ออำนวยให้คนหาปลาใช้เครื่องมือจับปลานานาชนิด ลูกน้ำโขงในภาคเหนือแถบเชียงแสน เชียงของ และเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย เรียกพื้นที่หาปลาลักษณะนี้ว่า “โม้ง” และ “ลั้ง” ใต้ลงมาแถบไทย-ลาวในภาคอีสานไปถึงลาวใต้ กัมพูชา และเวียดนามเรียกว่า “ลวง”

ลวงเป็นจุดหาปลาที่กระจายอยู่ในแม่น้ำโขง มีทั้งลวงสาธารณะและลวงส่วนบุคคล ชุมชนยอมรับให้เป็นมรดกตกทอดและซื้อขายกันได้ ถือเป็นการจัดสรรกรรมสิทธิ์พื้นที่หาปลาในแม่น้ำ คล้ายการจับจองที่ดินบนบก