ลองอ่าน 468 Knowledge Communicator ดร. บัญชา ธนบุญสมบัติ

ระหว่างการสัมภาษณ์ ดร. บัญชา ธนบุญสมบัติ มักออกตัวว่าไม่ใช่คนเขียนหนังสือเก่ง แต่อาจารย์ “ชิว” ที่หลายคนคุ้นเคย บอกอย่างมั่นใจว่าเขาน่าจะเป็นคนในไม่กี่คนที่สามารถให้ความรู้กับคนทุกวัย ตั้งแต่เด็กเล็กวัยอนุบาลจนถึงผู้สูงวัยได้อย่างสนุก และยังทำงานผ่านหลากหลายช่องทาง ตั้งแต่เขียนคอลัมน์ลงหนังสือพิมพ์ กรุงเทพธุรกิจ ๑๙ ปี ในนิตยสารสารคดี ๑๓ ปี มีผลงานรวมเล่มเป็นหนังสือพ็อกเกตบุ๊กและงานแปลกว่า ๓๐ เล่ม เป็นผู้ก่อตั้งชมรมคนรักมวลเมฆที่มีผู้ติดตามกว่า ๔ แสนคน เป็นวิทยากรในการสัมมนาและเวิร์กช็อปเรื่องเมฆและโอริงามิรวมกว่า ๒๐๐ ครั้ง ความรู้วิทยาศาสตร์อื่น ๆ อีกกว่า ๑๐๐ ครั้ง ไม่นับการทำรายการทีวีแนววิทยาศาสตร์กับ Nation Channel ราว ๒๐๐ ตอน รายการ podcast กับ Thai PBS Podcast กว่า ๒๓๐ ตอน ล่าสุดปี ๒๕๖๖ หนังสือ ควอนตัม : จากแมวพิศวง...สู่ควอนตัม คอมพิวเตอร์ ได้รับรางวัลดีเด่น หนังสือสารคดีด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อม จาก สพฐ. ก่อนหน้านั้นเขายังเป็นคนแรกที่ได้รับรางวัลนักสื่อสารวิทยาศาสตร์ Science Communicator Award จากคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล เมื่อปี ๒๕๖๓

ผมมีสมมุติฐานว่ามนุษย์เราชอบเล่น แล้วก็ยังชอบเรียนรู้เรื่องใหม่ ๆ ถ้าคุยเรื่องที่เขารู้อยู่แล้ว เขาก็คงเฉย ๆ แต่ถ้าเราทำให้เขารู้เรื่องใหม่ มันก็น่าสนใจใช่ไหม หรืออีกวิธีคือให้เขาเห็นเรื่องเดิมที่เคยเชื่อในมุมใหม่ เราจะบอกว่าคุณรู้ไหมตอนนี้ มีงานวิจัยหรือมีหลักฐานใหม่ ตีความใหม่อีกแบบหนึ่งแล้ว แบบนี้จะสนุก ผมมักจะไม่ปิดว่ามีคำตอบเดียวตลอดไป แต่หลักการนี้มีข้อยกเว้นเรื่องเกี่ยวกับความปลอดภัยและชีวิต เช่นฟ้าผ่า ผมจะบอกชัดเจนตามหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ว่าทำอย่างไรปลอดภัยหรือไม่ปลอดภัย

ผมชอบการแลกเปลี่ยนด้วย ยกตัวอย่างเรื่องฟ้าฝน ผมจะถามว่ามีใครมาจากภาคเหนือ ภาคใต้ หรือภาคอีสานบ้างแล้ว ถามต่อว่าคำศัพท์ภาษาถิ่นในแต่ละพื้นที่เรียกยังไง แต่ละคนจะรู้ภาษาของเขาดี ฝนตกปรอย ๆ คนเหนือพูดว่าฝนอ่อย คนใต้เรียกว่าฝนลงดอก คนอีสานเรียกฝนริน เราทำให้เขาเห็นว่าความรู้ที่เขาคิดว่าธรรมดานั้นมีเสน่ห์และน่าสนใจ เพราะคนภาคอื่นอาจไม่รู้นะ ก็มาแลกเปลี่ยนกัน ได้ความรู้กว้างขึ้น ไม่ได้มีแค่คำตอบเดียว