เรื่องทั้งหมดย้อนกลับไปได้ถึงการรัฐประหารรัฐบาลของ พล.อ. ชาติชาย ชุณหะวัณ ในปี ๒๕๓๔ โดยช่วงที่คณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ (รสช.) มีอำนาจอยู่ราวปีกว่า (ก่อนจะถูกโค่นล้มโดยพลังประชาชนในเหตุการณ์ “พฤษภาเลือด” ๒๕๓๕) นโยบายรับซื้อไฟฟ้าที่ผลิตโดยภาคเอกชนไม่ได้รับการตรวจสอบโครงการก่อสร้างโรงไฟฟ้าถ่านหินที่บ่อนอกและบ้านกรูดกำลังผลิตแห่งละ ๗๐๐ เมกะวัตต์จึงเกิดขึ้น

รัฐมองว่าตำแหน่งที่ตั้งของโรงไฟฟ้าสองแห่งนี้เหมาะสมในการจ่ายกระแสไฟฟ้าให้ภาคกลางและภาคใต้และในอนาคตจะรองรับการก่อสร้างนิคมอุตสาหกรรมและท่าเรือน้ำลึก โดยจะใช้ถ่านหินซับบิทูมินัส นำเข้าจากออสเตรเลีย อินโดนีเซีย และแอฟริกาใต้ ๓.๕๘ ล้านตันต่อปี 

โครงการโรงไฟฟ้าบ่อนอกเป็นของบริษัทกัลฟ์ เพาเวอร์ เจเนอเรชั่น จำกัด ขณะที่โครงการโรงไฟฟ้าหินกรูด (บ้านกรูด) เป็นของบริษัทยูเนี่ยน เพาเวอร์ ดีเวลลอปเมนท์ จำกัด

แต่บทเรียนจากกรณีโรงไฟฟ้าถ่านหินแม่เมาะ จังหวัดลำปาง ที่ก่อมลภาวะจากการปล่อยก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ซึ่งเกิดจากการเผาถ่านหินจนมีประชาชนจำนวนนับพันคนล้มป่วยในช่วงทศวรรษ ๒๕๓๐ และ ๒๕๔๐ ทำให้ประชาชนในจังหวัดประจวบคีรีขันธ์รวมตัวกันเป็น “กลุ่มรักษ์ท้องถิ่นบ่อนอก” และ “กลุ่มอนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมบ้านกรูด”