หลายประเทศนิยมจัดกิจกรรม “เทศกาลดูนก” ในฤดูที่นกนานาชนิดทั้งกลุ่มนกบก นกทะเล นกชายเลน นกลุยน้ำ นกเป็ดน้ำ ไปจนนกล่าเหยื่ออย่างเหยี่ยวหรือนกอินทรีมีการอพยพสูงสุด ซึ่งจะมีช่วงเวลาต่างกันตามระยะเวลาที่พวกนกใช้พักอาศัยในเส้นทางอพยพ

บรรดาสถานดูนกล่าเหยื่อ “เขาดินสอ” จังหวัดชุมพรของไทยขึ้นชื่อระดับโลก

แต่ที่ผ่านมาไม่ค่อยมีใครรู้พฤติกรรม เพราะพวกมันอาศัยในพื้นที่ห่างไกลและมักย้ายถิ่น รู้เพียงเมื่อถึงเดือนกันยายนจนพฤศจิกายนจะมีฝูงเหยี่ยวนกเขาพันธุ์จีน เหยี่ยวนกเขาพันธุ์ญี่ปุ่น เหยี่ยวหน้าเทา เหยี่ยวผึ้ง เหยี่ยวกิ้งก่าสีดำ ฯลฯ ฝ่าอากาศหนาวจากจีน มองโกเลีย ไซบีเรีย ญี่ปุ่น และไต้หวัน มาขอไออุ่น-อาหารแถบเขาดินสอที่ตั้งอยู่ระหว่างทะเลกับเทือกเขาตะนาวศรี-จุดแคบสุดของแหลมมลายู ทำให้บริเวณนี้มีอุณหภูมิเหมาะแก่การร่อนบิน จนเป็นสถานจัด “เทศกาลดูเหยี่ยวอพยพ” ที่นักดูนกทั่วโลกสนใจ

ไม่กี่ปีนี้มีองค์กรไทยสนับสนุนอุปกรณ์ให้นักวิจัยศึกษา “เส้นทางอพยพ” ของ “เหยี่ยวนกเขาพันธุ์จีน” กับ “เหยี่ยวนกเขาพันธุ์ญี่ปุ่น” กระทั่งตุลาคม ๒๕๖๒ จึงประกาศอย่างเป็นทางการว่านี่เป็น “ครั้งแรกในอาเซียน” ที่มนุษย์ติดตามได้ว่าฝูงนกย้ายถิ่นมีวิถีสัญจรในรอบฤดูกาลอย่างไร 

เพราะมี “เหยี่ยว-ผู้ช่วยนักวิจัย” ฝ่าเวหา ๑๔,๕๓๒ กิโลเมตร กลับมายืนยันผลผ่าน “เครื่องส่งสัญญาณดาวเทียมพลังงานแสงอาทิตย์” ตัวจิ๋วที่นักวิจัยขอให้ช่วยสะพายไปด้วย

kyeew… kyeew… kyeew… kyeew…

เจ้าของเสียงสูงแหลมคมพากันโฉบร่อนเหนือเขาดินสอทักทายเสียงดัง

และนี่คือบันทึกจาก “เฟิร์น-เหยี่ยวจอมอึด” ผู้บินไกลกว่าเส้นผ่านศูนย์กลางโลก !