“ทางสมาคมฯ เห็นว่าการจัดการทรัพยากรธรรมชาติโดยไม่อิงฐานข้อเท็จจริงทางวิชาการ จะเกิดความเสียหายทั้งทางเศรษฐกิจและสังคมอย่างรุนแรง ผู้ได้รับประโยชน์เป็นแค่กลุ่มเล็ก ๆ แต่มีผลกระทบต่อประชาชนในวงกว้าง ยิ่งตราไว้ในกฎหมายพระราชบัญญัติ การปรับปรุงแก้ไขความผิดพลาดยิ่งจะทำได้ยากในอนาคต”

ถึงแม้ฝ่ายที่สนับสนุนการแก้ไขกฎหมายมาตรา ๖๙ จะให้เหตุผลเรื่องเพิ่มศักยภาพในการจับสัตว์น้ำเศรษฐกิจบางชนิด โดยเฉพาะปลากะตัก ช่วยลดการนำเข้า และส่งเสริมอุตสาหกรรมประมงของไทยให้แข่งขันได้มากขึ้น เพราะการแก้ไขกฎหมายให้มีความยืดหยุ่นจะช่วยให้ประเทศไทยใช้ประโยชน์จากทรัพยากรสัตว์น้ำได้คุ้มค่า 

แต่ช่วงปี ๒๕๖๗-๒๕๖๘ เครือข่ายประมงพื้นบ้านและนักวิชาการด้านความยั่งยืนยังคงเรียกร้องให้ทบทวนการแก้ไขกฎหมาย ความพยายามสื่อสารสถานการณ์ล่อแหลมของท้องทะเลไทยเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง

จันทิมา ชัยบุตรดี เครือข่ายนักรบผ้าถุง กลุ่มสตรีจากอำเภอจะนะ จังหวัดสงขลา ที่ลุกขึ้นมาปกป้องวิถีชุมชนและทรัพยากรชายฝั่ง กล่าวในกิจกรรม “ตามหาใครขโมยปลา และงานศิลป์เพื่อทะเลไทย” บริเวณลานด้านหน้าหอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร หัวมุมถนนพญาไทตัดถนนพระรามที่ ๑ ที่เครือข่ายประมงพื้นบ้าน เครือข่ายนักรบผ้าถุง ร่วมกันจัดขึ้นเมื่อวันที่ ๒๖ มกราคม ๒๕๖๘ เพื่อแสดงออกว่าไม่เห็นด้วยกับการแก้ไขมาตรา ๖๙ 

การทำประมงแบบทำลายล้าง หรือทำประมงเกินขนาด กวาดต้อนล้อมจับสัตว์น้ำทุกชนิดโดยไม่คำนึงถึงขนาดหรืออายุ เคยทำให้ทะเลไทยตกอยู่ในสภาพ “ทะเลร้าง” มาแล้ว

 เครื่องมือสื่อสารที่ตั้งใจทำให้เข้าถึงคนหมู่มาก เครือข่ายประมงพื้นบ้านและผู้เกี่ยวข้องหวังว่าจะช่วยบอกเล่าเรื่องราวสู่สาธารณะ

“ปลาทูที่ควรกินอย่างเอร็ดอร่อย เขาเอาไปให้เป็ดไก่กินตั้งแต่มันตัวเล็ก ๆ ไม่มีโอกาสโตเต็มวัย แล้วปลาชนิดอื่น ๆ ที่อวนตาถี่จะกวาดจากท้องทะเล ปลาอินทรี ปลาจะละเม็ด ปลาเศรษฐกิจทั้งหลายก็ต้องหมดไปเหมือนกัน เราที่เป็นเจ้าของทรัพยากรในประเทศจะกินอะไร”

นักรบผ้าถุงจากแดนใต้กล่าวต่อว่า “อ่าวไทยของเราที่ควรอุดมสมบูรณ์ จะไม่เหลือสิ่งใดเลยเพราะถูกทำลายล้างแบบนี้ คนตัวเล็กตัวน้อยอย่างพวกเรานี่แหละที่ต้องออกมาปกป้องทะเล ทั้งที่เป็นทะเลของคนทั้งประเทศ”

การอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลไม่ใช่หน้าที่เฉพาะของชาวประมงพื้นบ้านเพียงกลุ่มเดียวเท่านั้น ทว่าผู้คนทุกหมู่เหล่าต้องให้ความสำคัญ เพราะเป็นแหล่งอาหาร เป็นฐานทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งที่ภาคประชาชนต้องการคือกฎหมายที่ปกป้องระบบนิเวศทางทะเล 

ทัพพ์ มีทรัพย์วัฒนา นักตกปลาที่ติดตามความคืบหน้าของการแก้ไขพระราชกำหนดการประมง พ.ศ. ๒๕๕๘ แสดงความเห็นในกิจกรรมนี้ว่า “การถูกลิดรอนสิทธิโดยเงียบ ๆ มันไม่ยุติธรรม บางอาชีพอาจหายไปเป็นลูกโซ่ก็ได้”

ทัพพ์เป็นยูทูบเบอร์และอินฟลูเอนเซอร์ที่ผลิตเนื้อหาการตกปลาเชิงอนุรักษ์ และเป็นเจ้าของบริษัทนำเข้าอุปกรณ์ตกปลา เขาเชื่อว่าการตกปลาเชิงอนุรักษ์ช่วยให้คนเข้าใจธรรมชาติและสัตว์น้ำดีขึ้น

“ในมุมมองผมที่เป็นนักตกปลาเชิงอนุรักษ์ อยู่ในธุรกิจตกปลา มีเพื่อนหลายคนทำอาชีพไต๋เรือ ปลาอินทรีเป็นปลาหลักของอ่าวไทยที่นักตกปลาจะออกไปตกกัน ถ้าวงจรชีวิตปลาอินทรีถูกตัดตอน แรก ๆ นักตกปลาอาจจะยังไม่รู้สึก คิดว่าวันนี้อินทรีไม่อยู่นะ หรือยังไม่เข้า จะเอะใจจริง ๆ ก็เมื่อเวลาผ่านไป ๒-๓ ปีว่า อ้าว...อินทรี ไม่มาอีกแล้วเหรอ จนกลายเป็นเรื่องปรกติ หากปลาอินทรีหมดจากทะเลไทย เราก็ต้องไปซื้อปลาจากต่างประเทศ

“ผมขอพูดเรื่องสิทธิในฐานะนักตกปลา ในฐานะนักท่องเที่ยว ที่มีสิทธิ์เข้าถึงธรรมชาติและทรัพยากร เราควรจะมีสิทธิ์เดินออกไปชายน้ำ จูงมือใครสักคนไปหาปลาแล้วเอากลับมากินที่บ้าน  ถ้ามาตรานี้ผ่าน ต่อไปทะเลอาจไม่มีอะไรเหลือให้เรา”

ความพยายามแก้ไขกฎหมายมาตรา ๖๙ เป็นสาเหตุที่ผู้คนออกมาคัดค้าน ไม่เฉพาะเครือข่ายประมงพื้นบ้าน แต่รวมถึงเครือข่ายนักตกปลา นักท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ไต๋เรือนำเที่ยว ฯลฯ ด้วย

ชี้ชะตาทะเลไทยว่าจะมีปลาให้จับให้กินถึงรุ่นต่อไปหรือเปล่า...