Image

ยาดมสมุนไพร
“รามสูร-เมขลา (รูดเสา)”

Souvenir & History

เรื่องและภาพ : สุเจน กรรพฤทธิ์
ภาพประกอบ : ไพลิน จิตรสวัสดิ์

ไม่นานมานี้ ผมได้ของที่ระลึกที่ค่อนข้างพิเศษชิ้นหนึ่งมาจากอุดรธานี เป็นยาดมสมุนไพรยี่ห้อ “รามสูร-เมขลา” อันเป็นของที่ระลึกจากนิทรรศการศิลปะ “PARALLEL II : INTERZONE” ในจังหวัดอุดรธานี จัดโดยนัวโรว์ อาร์ตสเปซ (Noir Row Art Space) ระหว่าง ๑๘ ตุลาคม-๓๐ พฤศจิกายน ๒๕๖๘

ที่น่าสนใจคืองานแสดงศิลปะครั้งนี้ใช้สถานที่สี่แห่งในจังหวัดอุดรธานี คือ แกลเลอรีนัวโรว์ ในเมือง, โรงภาพยนตร์วิสต้า
(โรงภาพยนตร์เก่า), คริสตจักรเมืองอุดรธานี และค่ายรามสูร อดีตสถานที่ตั้งเรดาร์ของอเมริกันสมัยสงครามเวียดนาม 

กว่าครึ่งคือสถานที่ที่มีประวัติศาสตร์เกี่ยวพันกับยุคสงครามเย็น ห้วงที่ไทยเลือกอยู่ค่ายโลกเสรี (นำโดยสหรัฐอเมริกา) ต่อสู้กับค่ายคอมมิวนิสต์ (นำโดยสหภาพโซเวียต) ในพื้นที่เหล่านี้จะมีการจัดแสดงศิลปะจัดวาง ผลงานของศิลปินทั้งไทยและต่างประเทศหลายคน

ช่วงเปิดงานกลางเดือนตุลาคม ค.ศ. ๒๐๒๕ โรงภาพยนตร์วิสต้าทำให้คนอุดรธานี “อิน” มากที่สุด เพราะเจ้าภาพ
ร่วมกับทายาท (รุ่นหลัง) ของเจ้าของโรงภาพยนตร์เก่าแก่แห่งนี้ นำภาพยนตร์ไทยสมัยสงครามเย็นกลับมาฉายอีกครั้ง โรงภาพยนตร์ที่เคยปิดร้างและทรุดโทรมจึงหวนกลับมามีชีวิต เพราะคนอุดรธานีจำนวนมากกลับมารำลึกความหลังสมัยหนุ่มสาว ในขณะที่วัยรุ่น Gen Z ก็มาเปิดหูเปิดตา

แต่ด้วยสภาพโรงภาพยนตร์เก่าที่ไม่มีเครื่องปรับอากาศ แม้จะมีการเตรียมพัดลมขนาดใหญ่เอาไว้ตามจุดต่าง ๆ แต่ความร้อนชื้นปลายฤดูฝนก็เล่นเอาหลายคนหมดแรง

Image

ผมเดินออกไปหายาดม แล้วก็พบยาดมสมุนไพร “เมขลารูดเสา” ราคา ๕๕ บาท ผลงานศิลปะของ ปุญญิศา ศิลปรัศมี
(ส้ม) ศิลปินชาวไทย ผลิตสำหรับงานนี้โดยเฉพาะ โดยศิลปินหยิบยืมแนวคิดมาจากป้ายเก่าแผ่นหนึ่งที่มีภาพของนางเมขลาถือลูกแก้วดิสโก้ซึ่งถูกทิ้งเอาไว้ในโรงภาพยนตร์แห่งนี้ โดยนำป้ายที่อยู่ในสภาพชำรุดไปซ่อมแซมและนำกลับไปติดตั้งที่โรงภาพยนตร์อีกครั้งในวันเปิดงาน โดยเติม “ดาวแปดดวง” แสดงจำนวนฐานเรดาร์แบบเดียวกันทั่วโลกและ “สายฟ้า” เข้าไปด้านหลังนางเมขลา (แนวคิดมาจากตราของฐานทัพเรดาร์อเมริกันในกรุงเทพฯ) แต่ปุญญิศาก็ “ปิ๊งไอเดีย” ทำตราขึ้นมาอีกแบบหนึ่งโดยให้นางเมขลา “รูดเสา” เสียเลย เพราะไหน ๆ ก็ถือลูกแก้วดิสโก้แล้ว เพื่อให้ได้บรรยากาศผับบาร์ที่เปิดกันมากมายในยุคนั้นด้วย

ตรานี้เองกลายมาเป็นตราประจำยาดมที่ถูกผลิตขายเป็นของที่ระลึกในงานแสดงศิลปะครั้งนี้

ได้ยาดมแล้วผมก็รู้สึกดีขึ้น เพราะบางทีการรำลึกถึงเรื่องราวเก่า ๆ ก็ต้องมีลำบากลำบนกันบ้าง และยาดมก็ได้ผลชะงัด
สมกับตัวอักษรข้างกระปุกที่บอกว่า Mekhala Thailand - Smell of the memory

หายหน้ามืดแล้วค่อยเรียนรู้ประวัติศาสตร์ผ่านงานศิลปะได้อย่างไม่วิงเวียน  

หมายเหตุ : สนใจสั่งซื้อยาดม ติดต่อได้ที่