ปฏิบัติการปั๊มน้ำ
Operation Water Pump 1964
PIC (พลิก) STORY
เรื่อง : สุเจน กรรพฤทธิ์
ภาพ : The U.S. National Archives Record
Administration II
ช่วงค้นข้อมูลในหอจดหมายเหตุแห่งชาติสหรัฐอเมริกา หมายเลข ๒ (The U.S. National Archives Record Administration II) เกี่ยวกับปฏิบัติการของสำนักข่าวกรองกลาง (CIA) และกองทัพอากาศสหรัฐฯ (U.S. Air Force) ใน “สงครามลับในลาว” ช่วง ค.ศ. ๑๙๕๕-๑๙๗๔ อันเป็น “สมรภูมิต่อเนื่อง” ของสงครามเวียดนาม
ภาพนี้เตะตาผมอย่างจัง
เวลานั้นแม้สนธิสัญญาเจนีวา ค.ศ. ๑๙๕๔ กำหนดให้ลาว “เป็นกลาง” แต่มหาอำนาจสองค่ายต่างก็แทรกแซงลาว รัฐบาลพระราชอาณาจักรลาวได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐอเมริกากับไทย (โลกเสรี) ทำสงครามกับขบวนการปะเทดลาว ภายใต้การสนับสนุนจากเวียดนามเหนือและสหภาพโซเวียต (คอมมิวนิสต์)
“ปฏิบัติการปั๊มน้ำ” (Operation Water Pump) คือการฝึกนักบินกองทัพอากาศลาวแบบเร่งรัด (ปั๊ม) ให้สามารถขับเครื่องบิน “เต-ซาวแปด” (T-28 Trojan) ที่สหรัฐฯ มอบให้เข้ารบกับฝ่ายคอมมิวนิสต์ได้ การฝึกเกิดขึ้นที่ “ฐานบินอุดรธานี” มีทหารอากาศไทยร่วมปฏิบัติการแบบลับ ๆ จึงไม่น่าแปลกใจว่าคำบรรยายภาพมีร่องรอยปิดทับคำว่า “Thailand” อยู่
ภาพ “นักบินลาว” (หรือนักบินไทย ?) ประชุมกับนายทหารสหรัฐฯ บนลานบิน มีเต-ซาวแปดเป็นฉาก
เป็นภาพประวัติศาสตร์ที่หลายคนอาจไม่เคยเห็น