Image

หยุดจุดจอด

คิด-cool

เรื่อง : สุชาดา ลิมป์
ภาพ : บันสิทธิ์ บุณยะรัตเวช

ธงสามเหลี่ยมสีแดงมีดาวตรงกลางบอก “ป้ายหยุดรถราง”

แสดง “จุดจอด” ให้รถรางรับส่งผู้โดยสาร

ป้ายนี้เคยใช้งานอยู่ย่านการค้าหน้าเวิ้งนาครเขษม ถนนเยาวราช ตั้งแต่ปี ๒๔๓๖ (รัชกาลที่ ๕) ที่มีบริษัท Short Electric Railway Company จากอเมริกามาลงทุน แล้วพัฒนากิจการรถรางจากเคยใช้ม้าแปดตัวลากรถสู่ระบบพลังงานไฟฟ้า ๔๐ แรงม้า

เวลานั้นสยามได้รับการยกย่องเป็น “ผู้นำขนส่งมวลชนระบบรางแห่งแรกของเอเชีย”

แบ่งเส้นทางรางกับทางรถยนต์ สายบางซื่อ สามเสน บางคอแหลม หัวลำโพง ปทุมวัน สีลม และดุสิต รวมระยะ ๔๘.๗ กิโลเมตร (มีสถานีรถรางสี่แห่ง คือที่สะพานดำ สะพานเหลือง บางกระบือ และบางคอแหลม)

ยังมีป้าย-ธงสามเหลี่ยมสีเขียวมีดาวตรงกลางทำหน้าที่บอกให้รถรางรอหลีกขบวนกัน (ให้สิทธิ์รถรางขวาไปก่อน) เพราะเป็นระบบรางเดียวต้องมีรางหลีกทุก ๕๐๐ เมตร

Image

เมื่อสิ้นสัมปทานปี ๒๔๙๒ ปีต่อมารัฐไทยก็รับดำเนินการ จนเข้าสู่ยุค “การไฟฟ้านครหลวง” ดูแล

ถึงยุคที่ผู้บริโภคมีทางเลือก รถเมล์เป็นที่นิยม กิจการรถรางขาดทุนต่อเนื่อง ปี ๒๕๐๔ รัฐจึงเริ่มประกาศเลิกเดินรถรางทีละสาย ปิดตำนานสายสุดท้ายในปี ๒๕๑๑

ร่องรอยรถรางเริ่มร่อยหรอ ทางรถรางสายแรกของสยามบนถนนเจริญกรุงก็ถูกราดยางทับ เหลือสิ่งสุดท้ายคือธงสามเหลี่ยมสีแดงย่านเวิ้งนาครเขษม

และแล้วการไฟฟ้านครหลวงก็จัดพิธีปลดป้ายหยุดรถรางจากชายคาตึกแถวหน้าเวิ้งนาครเขษมอย่างเป็นทางการเมื่อ ๔ มีนาคม ๒๕๖๒  เตรียมนำไปจัดแสดงใน “พิพิธภัณฑ์การไฟฟ้านครหลวง” (คาดว่าจะเสร็จปี ๒๕๖๘) เพื่อรำลึกอนุรักษ์หลักฐานทางประวัติศาสตร์

ครั้งหนึ่งสยามเคยรุ่งเรืองนำหน้าประเทศอุตสาหกรรมชั้นนำ