ถัดไปเป็นสุสานหลัก (Main Grave Area) ที่ยังมีร่างฝังอยู่ มีอนุสรณ์ถาวรของทหารแต่ละชาติที่รัฐบาลแต่ละประเทศสร้างไว้ เช่น อังกฤษ ฝรั่งเศส อเมริกา และพันธมิตรอย่างตุรกี ออสเตรเลีย

ถัดจากส่วนนี้เป็นพื้นที่สีเขียว (Green Area) ประกอบด้วยอนุสรณ์สถานขนาดใหญ่ เช่น อนุสาวรีย์กองกำลังสหประชาชาติ (UN Forces Monument)  กำแพงรำลึก (Wall of Remembrance)  จารึกรายนามทหารที่สละชีวิต  ทางเดินทหารนิรนาม (Unknown Soldier’s Pathway) ที่สร้างเป็นเกียรติแด่ทหารที่ยังสาบสูญ

อนุสรณ์ที่เกี่ยวข้องกับทหารไทยคือ สะพานมิตรภาพไทย-เกาหลี (Thai-Korean Friendship Bridge) ที่ทอดข้ามไปยังเกาะกลางบึงเล็ก ๆ ที่รัฐบาลไทยบริจาคค่าก่อสร้างในปี ๒๕๑๙/ค.ศ. ๑๙๗๖ ก่อนจะทรุดโทรม จนมีการบูรณะใหม่ด้วย เงินทุนของเมืองปูซานกระทั่งสามารถเปิดให้เข้าชมได้อีกครั้ง

อีกจุดคืออาคารที่ระลึกแห่งที่ ๒ (Memorabilia Hall II) ซึ่งเดิมเคยใช้เป็นสถานที่จารึกรายนามทหารที่เสียชีวิตแต่ต่อมาเมื่อมีการสร้างกำแพงรำลึกขึ้นเพื่อการนั้นโดยเฉพาะแล้ว อาคารแห่งนี้จึงเปลี่ยนมาจัดแสดงนิทรรศการภาพปฏิบัติการรบของทหารแต่ละชาติ ที่มีส่วนปกป้องการรุกรานของเกาหลีเหนือ และของที่ระลึก โดยในโซนของไทย แสดงสัญลักษณ์ประจำหน่วยของกองพันพยัคฆ์น้อย (Little Tiger)

ทุกส่วนของนิทรรศการตอกย้ำว่า นี่คือการรบเพื่อป้องกัน “เกาหลีใต้” และ “ระบอบประชาธิปไตย”

ด้วยความโชคดี ผมได้พบคุณจอห์น บ็อกสเคย์ (John Bocskay) ที่ดูแลด้านการต่างประเทศให้คณะกรรมาธิการดูแลสุสาน เมื่อรู้ว่าผมมาจากเมืองไทย จอห์นจึงมาสนทนาด้วยอยู่นาน เขาเล่าว่ามีคนไทยมาที่นี่ไม่มากนัก และเรื่องทหารไทยกับสงครามเกาหลีก็ยังได้รับการค้นคว้าวิจัยในระดับนานาชาติค่อนข้างน้อย เขายังเล่าว่าเคยไปเที่ยวเมืองไทยสองครั้ง จำได้ว่าอากาศร้อนและคนไทยมีอัธยาศัยดี

ผมยังได้ของที่ระลึกจากสำนักงานของเขามาด้วยชิ้นหนึ่งคือเซรามิกที่ทำเป็นรูปหมวกทหารสีดำ ใบเล็กกว่าฝ่ามือ มีตรา UNMCK ประดับอยู่หน้าหมวก

ระหว่างทางกลับที่พัก ผมเดินไปถ่ายรูปนายทหารเรือเกาหลีใต้กลุ่มหนึ่งที่เข้ามาตั้งแถวทำความเคารพสุสานทหารสหประชาชาติ  นายทหารคนหนึ่งนึกสงสัยจึงเดินมาถามว่าถ่ายไปทำไม แต่พอเขารู้ว่าผมเป็นคนไทยก็ส่งยิ้มให้และอนุญาตให้ผมถ่ายภาพต่อไปตามสบาย

ประวัติศาสตร์มีเรื่องให้เราประหลาดใจเสมอ ครั้งหนึ่งทหารไทยเคยมารบในคาบสมุทรเกาหลีเคียงบ่าเคียงไหล่กับทหารอีก ๒๑ ชาติ (รวมถึงทหารเจ้าบ้าน) หลังสงครามสงบ ไทยกับเกาหลีใต้จึงยกเว้นการตรวจลงตราวีซ่าให้กันและกันตลอดมา

เจ็ดทศวรรษหลังจากนั้น เกาหลีใต้กลายเป็น “เสือเศรษฐกิจ” เป็นประเทศประชาธิปไตยเต็มใบ

ขณะที่ไทยยังไม่พ้นวังวนรัฐประหาร และทำได้แค่ “เกือบจะเป็นเสือเศรษฐกิจ”

ล่าสุด ปลายปี ๒๕๖๖/ค.ศ. ๒๐๒๓ ตำรวจตรวจคนเข้าเมือง (ตม.) เกาหลีใต้ คัดกรองคนไทยอย่างหนัก (บ้างก็ว่าเพื่อป้องกันการหลบหนีไปทำงาน) จนกระทบกับนักท่องเที่ยวไทยจำนวนมาก เกิดแฮชแท็ก #แบนเที่ยวเกาหลี บนเอกซ์ (ทวิตเตอร์) ในไทยและกลายเป็นวิวาทะระหว่างชาวเน็ตไทยกับเกาหลีใต้

บางความเห็นถึงกับระบุว่า ช่วงสงครามเกาหลี ไทยเป็นประเทศแรก ๆ ที่สนับสนุนเกาหลีใต้ ส่งอาหาร ส่งทหารไปร่วมรบถึง ๑๑,๗๘๖ นาย แต่ผลตอบแทนที่ได้รับคือ “โดนเขาเหยียดและบอกไม่ต้องมา”