461 คน / ผี / มด

“...ผีนั้นมีสองอย่าง อย่างหนึ่งเป็นผีธรรมชาติอันเกิดจากวิญญาณของโลกธาตุ เป็นจำพวกผีฟ้าหรือเทวดาอีกอย่างหนึ่งเป็นผีอันเกิดจากวิญญาณของคนที่ตายแล้วซึ่งไปเป็นเจ้าผี หรือเป็นผีชั้นสามัญและผีสาระเลวก็แล้วแต่คุณงามความดีหรือความเก่งกล้าสามารถของบุคคลเมื่อครั้งยังเป็นคนอยู่...เมื่อเข้าถึงระยะ มีการฝังศพ เพราะความกลัวผีว่าจะกลับมารบกวนคนเป็น จึ่งได้นำศพเอาไปฝัง แต่ถ้าเป็นศพญาติผู้ใหญ่ แม้จะมีความกลัว แต่เพราะด้วยความรักความอาลัย ระคนกันไปกับความนับถืออย่างแรงกล้าจึงมีการเซ่นไหว้เพื่อขอความช่วยเหลือและความคุ้มครองจากผู้ที่ตายไปแล้ว เกิดเป็นคติศาสนาที่เรียกว่าลัทธิบูชาผีบรรพบุรุษ (Ancestor Worship)...คนในสมัยโบราณที่อยู่รวมกันเป็นโคตรเป็นตระกูล ได้อาศัยการเคารพบูชาวิญญาณของบรรพบุรุษร่วมกัน กระทำให้ความสัมพันธ์ทางญาติระหว่างหมู่คณะทรงอยู่ได้...”

“เมื่อเชื่อว่าผีหรือเทวดามีจริงแล้ว ก็เชื่อว่าคนเราสามารถติดต่อกับผีหรือเทวดาได้ โดยผ่านคนทรงหรือร่างทรง ได้แก่ คนทำพิธีเชิญวิญญาณผู้ตาย เทวดา เจ้าผี พระภูมิเจ้าที่ หรือผีปู่ย่าตายาย มาประทับที่ร่างของคนทรงได้...ในบางครั้งบางคราวก็มีผีบางตนเข้ามาสิงร่างของคนบางคนซึ่งเจ้าตัวไม่ยินยอม...จึงต้องให้หมอผีหรือให้วิญญาณที่ประทับร่างขับไล่ผีร้ายให้ โรคที่หมอผีต่างๆ ทำการรักษาเป็นอาการทางจิตหรือประสาทแทบทั้งสิ้น ซึ่งอาจทำให้กินไม่ได้ นอนไม่หลับ ซูบผอม อ่อนเพลีย มือเท้าเกร็ง กระตุกหงิกงอ หัวเราะสลับร้องไห้ ตาเหม่อลอย ซึ่งเป็นอาการของคนที่ถูกกระทบกระเทือนจิตใจมาก่อน เช่น ผิดหวัง ว้าเหว่ หรือขาดความอบอุ่นทางใจ...”

“โดยทั่วไป คนทรงมักจะหลับแต่มีอาการกระสับกระส่ายในตัว แล้วก็ตื่นขึ้นเป็นเจ้าทรงผี เสียง ท่าทาง และบุคลิกเปลี่ยนไปจากที่เคยเป็น...ในเมืองไทย การทรงเจ้าเข้าร่างคนเป็นๆ โดยไม่ชักนำให้เข้ามาอาศัยมักเรียกกันว่าผีเข้าเจ้าสิง จึงเป็นทั้งผีและเจ้าพร้อมๆ กัน ผีที่ว่านี้อาจเป็นผีปู่ย่าหรือผียาย บางทีก็เป็นผีสามัญ เช่น ผีกุมาร ส่วนที่เรียกว่าเจ้า อาจเป็นเจ้าประจำถิ่น เช่น เจ้าแม่ทับทิม เจ้าพ่อเขาตก...ข้อน่าสังเกตอีกอย่างหนึ่ง คนที่มาพึ่งบริการของคนทรงมักเป็นคนชั้นล่าง และคนชั้นกลางในบางส่วน บางครั้งมีนายทหารชั้นสูงซึ่งเคยก่อรัฐประหาร และมีข้าราชการชั้นสูงอยู่ด้วย แม้กระทั่งผู้นำประเทศยังมีความเชื่อเช่นนี้”

คนทรง, คนที่จ้าวผีสิง, คือคนที่ถือผี มักเชิญจ้าวผีให้เข้าทรงสิงอยู่ในตัว, คนทังปวงย่อมนับถือ, ว่าเปนผู้รู้สาระพัด.

คนปอบ, คนชะมบ, คือคนลาวที่เลี้ยงผีไว้แล้วย่อมทำอันตรายต่างๆ แก่คนทังปวง.

ผี, คือปิศาจ, คนเรียกซากสพคนตายว่าผีบ้าง, เรียกฝูงปิศาจที่มันเที่ยวหลอกว่าผีบ้าง.

ปีศาจ, คือผี, คนตายไปบังเกิดในกำเนิดอะสุระกาย เขาเรียกว่าปิศาจ, ถ้าอยู่เปนปรกติคนไม่เหนตัวมัน, มันเที่ยวหลอกคนก็ได้, สำแดงรูปต่างๆ ให้คนกลัว.

แม่ซื้อ, เปนชื่อปิศาจพวกหนึ่ง, คนทังปวงเขาว่ามันมีอยู่สำหรับรักษาลูกอ่อน, ถ้าทารกพึ่งออกจากท้องได้เก้าวันสิบวันเปนต้น, ถ้าเจ็บป่วยไม่สบายเขาทำเข้าสามปั้นศรีดำแดงเหลือง, ทิ้งข้ามหลังคาที่ทารกอยู่เมื่อเวลาจะค่ำว่าหายโรค.

แม่มด, ยายมด, คนทรง, คือหญิงเปนคนสำหรับทำให้ผีเข้าสิงในตัว, แล้วบอกเหตุการอันใดๆ, ว่าผีมาบอก.

วิญญาณ, คือจิตร, บันดาคนที่เปนมีชีวิตรอยู่นั้นมีวิญญาณคือใจทุกคนๆ นั้น.

สิงสู่, คือเข้าสู่ในตัว, เช่นคนชายหญิงเปนคนทรง สำหรับผีเข้า, แลผีมันเข้าในตัว.

ผี น. สิ่งที่มนุษย์เชื่อว่าเป็นสภาพลึกลับ มองไม่เห็นตัว แต่อาจจะปรากฏเหมือนมีตัวตนได้ อาจให้คุณหรือโทษได้ มีทั้งดีและร้าย เช่น ผีปู่ย่าตายาย ผีเรือน ผีห่า, เรียกคนที่ตายไปแล้ว; (โบ) เทวดา.

ผีกระสือ น. ผีชนิดหนึ่งที่ถือว่าเข้าสิงในตัวผู้หญิง ชอบกินของโสโครก, คู่กับผีกระหัง ซึ่งเป็นผีผู้ชาย.

ผีกระหัง น. ผีชนิดหนึ่งที่ถือว่าเข้าสิงในตัวผู้ชาย เชื่อกันว่าเดิมเป็นผู้ชายที่เรียนวิชาอาคมแก่กล้าเข้าก็มีปีกมีหาง จะไปไหนก็ใช้กระด้งต่างปีก สากตำข้าวต่างขา สากกะเบือต่างหาง ชอบกินของโสโครก, คู่กับผีกระสือ ซึ่งเป็นผีผู้หญิง.

ผีกองกอย น. ผีชนิดหนึ่ง เชื่อกันว่ามีตีนเดียว ไม่มีสะบ้าหัวเข่า จึงต้องเดินเขย่งเกงกอย ชอบออกมาดูดเลือดที่หัวแม่เท้าของคนที่นอนหลับพักแรมในป่า.

ผีโขมด น. ผีชนิดหนึ่งในพวกผีกระสือหรือผีโพง เห็นเป็นแสงเรืองวาวในเวลากลางคืน ทำให้หลงผิดนึกว่ามีคนถือไฟหรือจุดไฟอยู่ข้างหน้า พอเข้าไปใกล้ก็หายไป.

ผีดิบ น. ผีที่ยังไม่ได้เผา.

ผีตายทั้งกลม น. หญิงที่ตายในขณะที่ลูกยังอยู่ในท้อง.

ผีตายโหง น. คนที่ตายผิดธรรมดาโดยอาการร้าย เช่น ถูกฆ่าตาย ตกน้ำตาย.

ผีแถน น. ผีฟ้า.

ผีปอบ น. ผีชนิดหนึ่งเชื่อกันว่าสิงอยู่ในตัวคน กินตับไตไส้พุงจนหมดแล้วออกไป คนนั้นก็ตาย.

ผีโพง น. ผีชนิดหนึ่งกล่าวกันว่าชอบกินของสดคาว.

ผีฟ้า (ถิ่น-อีสาน, พายัพ) น. เทวดาพวกหนึ่ง.

ผีเรือน น. ผีที่อยู่ประจำเรือน.

ผีจะกละ ผีป่ามีรูปเป็นแมว หมอผีชาวป่าเลี้ยงไว้ใช้ไปทำร้ายศัตรู

ผีฉมบ, ชมบ, ทมบ ผีผู้หญิงที่ตายในป่าและสิงอยู่ในบริเวณที่ตาย มีรูปเห็นเป็นเงาๆ แต่ไม่ทำอันตรายใคร

โหงพราย ผีที่เขาปลุกเสกไว้ใช้ภูต ผีชนิดตายโหง ถ้าไม่ได้ฝังหรือเผาตามลัทธิประเพณีก็จะดุร้ายมาก

ปิศาจ, ปีศาจ ผีที่ชอบกินเนื้อศพ และหากินตามป่าช้า

นางไม้ ผีผู้หญิงที่ถือกันว่า สิงอยู่ตามต้นไม้ใหญ่ มีต้นตะเคียนเป็นต้น

สัมภเวสี ผู้แสวงหาที่เกิด ได้แก่ ผีที่ตายจากมนุษย์ไปแล้วแต่ยังไม่ได้เกิดในกำเนิดอื่น

ปีศาจ, ผี ฝันว่าพบผีและเกิดตระหนกตกใจ เป็นนิมิตไม่ดี ท่านจะโชคร้าย จงระวังอุปสรรคเบื้องหน้าทั้งปวง แต่ถ้าฝันว่าท่านไม่กลัวผีและสามารถขับไล่มันไปได้ แสดงว่าท่านจะฟันฝ่าอุปสรรคทั้งปวงไปได้ ถ้าผีหายไปก็ยิ่งสำเร็จผล