(สมัยรัชกาลที่ ๔) เกิดโรงเรียนราษฎร์แห่งแรก คือ โรงเรียนกรุงเทพคริสเตียนวิทยาลัย ก่อตั้งโดยคณะมิชชันนารีชาวอเมริกัน นิกาย
โปรเตสแตนต์

(สมัยรัชกาลที่ ๕) จัดตั้งโรงเรียนหลวงขึ้น ในพระบรมมหาราชวัง เพื่อฝึกคนเข้ารับราชการ

จัดตั้งโรงเรียนหลวงสำหรับให้ราษฎรเรียนแห่งแรก คือโรงเรียนวัดมหรรณพาราม และมีการจัดตั้งโรงเรียนขึ้นตามวัดต่าง ๆ ในเวลาต่อมา 

กรมธรรมการเปลี่ยนเป็นกระทรวงธรรมการ เพื่อกำกับดูแลโรงเรียนที่มีจำนวนมากขึ้นทั้งในเมืองหลวงและหัวเมือง พร้อมทั้งก่อตั้งโรงเรียนฝึกหัดอาจารย์ เพื่อฝึกครูให้มีคุณภาพ

กระทรวงธรรมการวางหลักสูตรของโรงเรียนมูลสามัญชั้นต้น (เด็ก ๗-๑๕ ปี) มีวิชาเรียน คือ ธรรมจารี อ่าน เขียน แต่งข้อความ ไวยากรณ์ เลขวิธี ขับร้อง  และโรงเรียนสามัญชั้นสูง (มีสี่ชั้น) เพิ่มการเรียนวิชาภูมิศาสตร์ พงศาวดาร เขียนรูปภาพ และวิชาอื่น ๆ ถ้าโรงเรียนจัดครูสอนได้ คือ ภาษาอังกฤษ การช่างฝีมือ เพาะปลูกหรือการค้าขาย

ประกาศใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษาฉบับแรก บังคับเด็กทุกคนที่มีอายุ ๗ ปี ต้องเข้าโรงเรียนจนกว่าจะอายุครบ ๑๔ ปีบริบูรณ์ โดยไม่ต้องเสียค่าเล่าเรียน

สนับสนุนการจัดตั้งโรงเรียนอาชีวศึกษา รับช่วงจากสามัญศึกษา ทั้งในพื้นที่ส่วนกลางและภูมิภาคเพิ่มขึ้น

กระทรวงธรรมการเปลี่ยนชื่อเป็นกระทรวงศึกษาธิการ

ประกาศใช้แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๔๙๔ สมัยจอมพล ป. พิบูลสงครามเพิ่มการศึกษาเป็นสี่ส่วน คือ จริยศึกษา พลศึกษา พุทธิศึกษา และหัตถศึกษา รวมทั้งจัดการศึกษาพิเศษสำหรับผู้ใหญ่ที่ไม่มีโอกาสได้เรียน

ขยายการศึกษาระดับอุดมศึกษาไปสู่ภูมิภาค เกิดมหาวิทยาลัยเชียงใหม่และมหาวิทยาลัยขอนแก่น ต่อมาในปี ๒๕๑๐ เกิดมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

จัดตั้งมหาวิทยาลัยรามคำแหง เป็นมหาวิทยาลัยแบบตลาดวิชา เปิดรับนักศึกษาโดยไม่มีการสอบคัดเลือก

ประกาศแผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๒๐ เพื่อตอบสนองการเปลี่ยนแปลงและความต้องการของสังคมที่มีประชาธิปไตยและความเจริญมากขึ้น เปลี่ยนระดับช่วงชั้นเรียนเป็น ๖ : ๓ : ๓ (ประถมศึกษา  :  มัธยมศึกษาตอนต้น : มัธยมศึกษาตอนปลาย) จากเดิมที่เป็น ๔ : ๓ : ๓ : ๒

แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๓๕ เน้นหลักสี่ประการ คือ 
(๑) การสร้างความเจริญงอกงามทางปัญญา ความคิดจิตใจ และคุณธรรม
(๒)  การดำรงอยู่ร่วมกันกับธรรมชาติอย่างกลมกลืน 
(๓)  การก้าวทันวิทยาการสมัยใหม่ และ 
(๔)  การสร้างความสมดุลในการพึ่งพาอาศัยกันและการพึ่งตนเอง และเริ่มให้ความสำคัญกับการศึกษาระดับก่อนประถมศึกษา

เกิดพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ ถือเป็นกฎหมายฉบับแรกที่ปฏิรูปการศึกษาทั้งระบบ เปิดโอกาสให้มีการจัดการศึกษาในรูปแบบที่กว้างขวางและประชาชนมีส่วนร่วม โดยแบ่งเป็นการศึกษาในระบบโรงเรียน การศึกษานอกโรงเรียน และการศึกษาตามอัธยาศัย โดยยึดหลัก “ผู้เรียนมีความสำคัญที่สุด ทุกคนสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ ตามความสามารถ ความสนใจ และเต็มศักยภาพ”

ปรับปรุง พ.ร.บ. การศึกษาแห่งชาติ ให้จัดการศึกษาโดยยึดหลักการศึกษาตลอดชีวิตสำหรับประชาชน สังคมมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา และพัฒนาสาระและกระบวนการเรียนรู้ให้เป็นไปอย่างต่อเนื่อง

กระทรวงศึกษาธิการกำหนดแผนการใช้หลักสูตรฐานสมรรถนะในกรอบเวลา ๓ ปี (ปี ๒๕๖๕-๒๕๖๗) และเริ่มโครงการนำร่องการใช้หลักสูตรฐานสมรรถนะในพื้นที่นวัตกรรมการศึกษา