จากบรรณาธิการ

กำแพง

ใครคนหนึ่งเริ่มเอาก้อนหินวางเรียงแล้วค่อยๆ ซ้อนชั้นสูงขึ้น  ใครอีกคนอาจคิดจินตนาการต่อว่าน่าจะขยายแนวกองหินให้สูงขึ้นและยาวต่อไปได้อีก ให้เหมือนกับผาหินหรือภูเขาที่เคยเห็น
      แล้ววันหนึ่ง กำแพงหินที่คนสร้างก็ตั้งตระหง่าน
      ไม่มีทางรู้ว่ากำแพงแห่งแรกเป็นแค่แนวตรงด้านเดียว สองด้าน หรือกำแพงล้อมรอบสี่ด้าน
      แต่หน้าที่ของกำแพงก็คือการแบ่งแยกระหว่างคนข้างใน กับคนข้างนอก
ว่ากันว่า อารยธรรมเกิดขึ้นไม่ได้ ถ้าไม่มีกำแพง
      คนในกำแพง มีเวลาสร้างบ้านแปงเมืองอยู่กันอย่างสงบปลอดอันตรายจากสัตว์ร้าย ปลอดภัยจากคนนอกกำแพงเข้ามารุกชิงทรัพยากรที่สะสม
      กำแพงเมืองแห่งแรกเท่าที่เคยค้นพบ มีอายุราว ๑๐,๐๐๐ ปี มันล้อมรอบหรืออันที่จริงก่อร่างอาณาบริเวณของเมืองโบราณนาม เจริโค (Jericho) นักโบราณคดีสันนิษฐานว่านอกจากเป็นปราการป้องกันข้าศึกศัตรูแล้ว ยังอาจเพื่อการป้องกันน้ำป่าไหลบ่าท่วมเมือง
      จากกำแพงเมือง ต่อมามนุษย์ก็ก่อสร้างกำแพงแคว้น กำแพงอาณาจักร
      แต่กำแพงแล้วกำแพงเล่าก็พังทลายตามวัฏจักรความรุ่งเรือง ร่วงโรย ของอารยธรรมต่างๆ ผ่านกาลเวลา  ที่ถูกทิ้งร้างเป็นซากปรัก ในที่สุดธรรมชาติก็ยึดคืน พงหญ้า เถาวัลย์ ไม้ใหญ่ ปกคลุมจนรกเรื้อ
      ถึงศตวรรษที่ ๒๑ กำแพงป้องกันเขตแดนพังทลายไปเกือบทุกแห่งแล้วตั้งแต่ศตวรรษก่อน รวมถึงกำแพงเบอร์ลินที่ต่างจากกำแพงอื่น คือแทนการขวางกั้นคนนอกบุกรุกเข้ามาข้างในกำแพงนี้ตั้งใจสร้างปิดกั้นคนในเมืองเบอร์ลินตะวันออก ไม่ให้หนีออกนอกกำแพงไปเมืองเบอร์ลินตะวันตกที่เจริญกว่า
      เทคโนโลยีเก่าแก่อย่างการเรียงก้อนหินถูก disrupt ลบล้าง โดยบรรดายุทโธปกรณ์ที่โจมตีจากทางอากาศ หากจะหลบเลี่ยงหลีกหนี มีแต่ขุดสร้างป้อมปราการไว้ใต้ดิน
      …..
     ยังมีกำแพงประเภทหนึ่งที่ไม่ถูกคนพังทลาย กลับมีแต่จะก่อให้สูงขึ้นยาวขึ้น จนสูงใหญ่เหนือกำแพงใด
     คือกำแพงที่กั้นคนไว้ภายใน กั้น “ธรรมชาติ”ไว้ภายนอก
     หลายพันปีของการก่อสร้างอารยธรรม เราใช้ชีวิตอยู่ในกำแพงของบรรดาสิ่งมนุษย์สร้างคิดว่ามั่นคงปลอดภัยในวงล้อมของเทคโนโลยีนานาประเภท จนหลงลืมว่าทุกชีวิตดำรงอยู่ไม่ได้เลยถ้าขาดธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่โลกจัดสรรไว้ให้อย่างเหมาะสม
     ....
     ปีนี้คลื่นความร้อนในยุโรปและสหรัฐอเมริกาทุบสถิติความร้อนที่เคยบันทึกมา
     น้ำแข็งบนเกาะกรีนแลนด์และแอนตาร์กติกาละลายลงมหาสมุทรอย่างรวดเร็วในปริมาณมหาศาลเกินการคาดคำนวณทางวิทยาศาสตร์
     ย้ำเตือนหายนะจากภาวะโลกร้อนอีกครั้ง และจริงเสียยิ่งกว่าข่าวอุกกาบาตจะชนโลกเมื่อต้นเดือนสิงหาคม
     ….
     ไม่มีใครทุบกำแพงเสียที
     หรือรอวันอารยธรรมล่มสลายในกำแพง

สุวัฒน์ อัศวไชยชาญ
บรรณาธิการบริหารนิตยสารสารคดี
suwatasa@gmail.com
#สมัครสมาชิกวันนี้ต่อชีวิตนิตยสารไปยาวๆ

ฉบับหน้า : ๔๕๐ ปี มิสซังสยาม