ลุงชวน นุ่มนวล คนเฒ่าไทยพวนบ้านเกาะกา ตำบลท่าเรือ อำเภอปากพลี จังหวัดนครนายก เล่าถึงการดูดาวที่เคยรู้มาจากบรรพชน

“อย่างดาวเพชร ชื่อเพชรแบบที่เราเรียกเพชรพลอยน่ะ ตอนเย็นดาวเพชรจะขึ้นทางตะวันตก อยู่จนถึง ๒-๓ ทุ่ม มันถึงหายหมด พอเช้าขึ้นทางตะวันออก  ดาวเพชรเอาไว้ดูเวลา สมัยก่อนเราไม่มีนาฬิกา ก็ดูดาวเพชรว่าขึ้นสูงขนาดนี้กี่ทุ่มแล้ว  ดาวเพชรนี่ขึ้นสูงอยู่นะ เหนือยอดไม้ พอดึกๆ ไม่เห็น จะไปเห็นอีกทีก็ค่อนสว่าง ตะวันยังไม่ขึ้น

“ดาวข่าง ดาวโลง ดาวกา ไม่เคยได้ยินชื่อ ดาวหมานอนเคยได้ยินชื่อแต่ไม่ได้สังเกตว่าอยู่ทิศไหน แต่มีคนโบราณเคยพูดเรื่องดาวหมานอนกับขโมยขึ้นบ้าน เขาบอกว่าดาวหมา หมานั่งหมานอน”

ลุงชวนรู้จักตำแหน่งดาวรู้ชื่อดาว เพราะตอนเด็ก ๆ ก่อนสว่างราว ตี ๔-ตี ๕ ต้องตื่นขี่หลังควายลากเลื่อนไปลากข้าว พอออกจากบ้านจะเห็นดาวไก่น้อย ดาวจระเข้ขึ้นสว่าง บางทีดาวจระเข้ลงก่อน ช่วงตี ๔-ตี ๕ ดาวไก่น้อยลงแล้ว  การดูทิศทางลุงใช้ดาวไก่น้อย ดาวจระเข้เป็นหลักดาวจระเข้บอกทิศเหนือ ดาวไก่น้อยขึ้นจากทิศตะวันออกไปตะวันตกใช้กำหนดทิศได้