กรุงเทพมหานครมีต้นไม้ราว ๓ ล้านต้น มีประชากรราว ๑๐ ล้านคน แต่มีรุกขกรอาชีพของ กทม. แค่ ๖ คน การส่งเสริมให้มีรุกขกรเพิ่มมากขึ้นเป็นนโยบายหนึ่งที่ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ต้องการให้มีรุกขกรประจำทั้ง ๕๐ เขต
รวมถึงการสร้างองค์ความรู้แก่ประชาชน
ในการดูแลต้นไม้ เพื่อให้ต้นไม้ในเมืองใหญ่ร่มรื่น สวยงาม และเป็นประโยชน์แก่ทุกคน
การเดินทางใต้แมกไม้
ร่มเงาแห่งเมืองหลวง
Eco Living ดิน ฟ้า ป่า นํ้า
เรื่อง : ขจรพงศ์ ประศาสตรานุวัตร
ภาพ : จิรศักดิ์ ทับแพ
“ผม” เกิดและเติบโตในเมืองหลวงที่มากด้วยมลพิษ กว่าครึ่งชีวิตก่อนที่จะก้าวสู่วัย ๒๐ กลาง ๆ จึงคุ้นเคยกับภาพชีวิตการเดินทางที่เร่งรีบและรถติดขณะฝนตกที่ยืดเวลาเดินทาง จากครึ่งชั่วโมงเป็น ๓-๔ ชั่วโมงจนเป็นปรกติ ยิ่งเส้นทางหลักจากบ้านสู่โรงเรียนร่วม ๑๒ ปี คือทางด่วนที่ตัดข้ามจากงามวงศ์วานจนถึงสาทรด้วยแล้ว หลายครั้งป่าคอนกรีตที่เต็มไปด้วยบิลบอร์ดและตึกสูงนี้สร้างความเคยชินให้ผมละทิ้งผู้คนและสิ่งรอบข้าง สนใจแต่เพียงจุดหมายปลายทาง
เริ่มต้น
การเดินทาง
โต๊ะกลมม้าหินถูกแต่งแต้มด้วยหนังสือหลากสี สมุด และโน้ตบุ๊กสีเงิน สรรพเสียงแห่งชีวิตกู่รับฟ้าหลังฝน แสงแรกที่ค่อย ๆ ทอกระทบไม้ใบหลายขนาดที่ห้อมล้อมม้าหินดังกล่าว
ผมนั่งอยู่ ณ สวนหน้าบ้าน องค์ความรู้และเหตุการณ์ที่ข้องเกี่ยวกับธรรมชาติมากมายสลับกันแสดงตัวเป็นตะกอนฟุ้งในหัว
“ต้นไม้ขาดคนได้ แต่คนขาดต้นไม้ไม่ได้”
นี่คือสิ่งแรกที่ผมนึกถึง ประโยคบอกเล่าของ วลัย-ลักษณ์ ภูริยากร หรือ “เซียง” นักวิชาการเกษตรชำนาญการ หัวหน้าสวนสราญรมย์ สำนักงานสวนสาธารณะ สำนักสิ่งแวดล้อม กรุงเทพมหานคร ผู้มีดวงตา น้ำเสียง และรอยยิ้มที่เป็นมิตร
ผมย้อนดูข้อมูลการสัมภาษณ์รุกขกรแห่งสวนสราญรมย์ ภาพหนึ่งที่จำได้ชัดคือต้นไทรคู่หน้าสวนสราญรมย์ที่มีมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๕ แผ่พุ่มและกิ่งก้านขยายให้ร่มเงาใหญ่แก่พนักงานสังกัด กทม. หรือผู้คนที่สัญจรไปมา โดยเฉพาะช่วงเวลาที่พระอาทิตย์ป้วนเปี้ยนเหนือศีรษะ
อากาศยามเช้ายังคงไอเย็นจากฝน แดดอ่อนสัมผัสผิวกายแผ่วเบา ผมหมุนปากการอบนิ้วมือขวา มืออีกข้างเปิดหาข้อมูลในสมุด จนพบคำพูดหนึ่งจากอาจารย์ “แหม่ม” หรือผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. กนกวลี สุธีธร อาจารย์ประจำภาควิชาภูมิสถาปัตยกรรม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ข้อความนั้นผมไฮไลต์ไว้ด้วยหมึกสีเหลือง ว่า
“คนในเมืองไม่เห็นถึงชีวิตของต้นไม้”
วลัยลักษณ์ ภูริยากร หรือเซียง นักวิชาการเกษตรชำนาญการ หัวหน้าสวนสราญรมย์ สำนักงานสวนสาธารณะ สำนักสิ่งแวดล้อม กทม. รุกขกรที่ได้รับใบรับรองวิชาชีพจากสมาคมรุกขกรรมไทย คนแรกของ กทม.