Image

เมื่อเกิดการเจ็บไข้ที่หาสาเหตุุไม่ได้ ชาวกวยจะจัดแกลมอ-แกลออ รักษาคนป่วยที่ผ่านการเสี่ยงทายแล้วว่าเกิดจากการกระทำของผี  เรื่องนี้ไม่อยู่ในหลักการแพทย์สมัยใหม่ แต่จะอย่างไรการร่ายรำ เสียงดนตรี และความสามัคคีพร้อมหน้าของญาติพี่่น้องและเพื่อนบ้านในชุมชน ก็คงมีส่วนช่วยฟื้นฟููจิตใจคนไข้ได้เป็นอย่างดี 

แกลมอ แกลออ*
รำผีฟ้าชาวกวย

ศาสนาผีอีสานใต้

เรื่อง : วีระศักร จันทร์ส่งแสง
ภาพ : วิจิตต์ แซ่เฮ้ง

“พี่ชายผมพอได้ยินเสียงแคน 
ฟ้อนมาเลย”

สังคม อบอุ่น กำนันตำบลสะโน อำเภอสำโรงทาบจังหวัดสุรินทร์ เล่าความหลังที่ทำให้เขา “ไม่เชื่อก็ต้องเชื่อ” ต่อสิ่งที่เรียกว่า “มอ-ออ” หรือผีบรรพบุรุษของชาวกวย กลุ่มชาติพันธุ์หนึ่งของอีสานใต้

“บรรพชนของเราอพยพมาจากเมืองอัตตะปือ ประเทศลาว การเล่นแกลมอ-แกลออ เป็นการถือผีและการตามหาเหลนโหลนของผีบรรพบุรุษ ที่อยากอยู่กับทายาทคนนั้นคนนี้”

เช่นเดียวกับแม่ของเขาที่จากโลกไปแล้วต้องการผู้สืบต่อ

“แม่อยากอยู่กับลูกสักคน เราเข้านั่งในพิธีกันสี่คนพี่น้อง พี่ชายอีกคนไม่อยากได้ ไม่อยากให้อยู่ด้วย อาสาออกไปเลี้ยงควายในทุ่ง พอได้ยินเสียงแคนจากที่บ้านเท่านั้นแหละ ฟ้อนมาเลย”

กำนันสังคมพูดในนามของพี่น้องชาวกวยว่า คนกวยในถิ่นอีสานใต้ล้วนเชื่อว่าผีบรรพบุรุษของเขาจะคุ้มครองให้อยู่ดีมีสุข โดยเฉพาะในด้านสุขภาพ

การนับถือผีเป็นจารีตประเพณีของชาวอีสานมาตั้งแต่โบราณก่อนมีการนับถือพุทธศาสนา ชาวอีสานเชื่อว่าแม้ตายไปอยู่คนละภพ ผีบรรพบุรุษยังให้ความคุ้มครองดูแลแก่ลูกหลาน จึงร่วมกันทำพิธีกรรมแสดงความเคารพบูชาบรรพบุรุษของตน เพื่อบวงสรวงและขอพร

* แกลมอ-แกลออ พิธีกรรมบำบัดโรคด้วยดนตรี การฟ้อนรำ และการทำพิธีกรรมความเชื่อของชาติพันธุ์กวย หรือกูย หรือส่วย ในพื้นที่อีสานใต้ เช่นเดียวกับการ “รำผีฟ้า” ของชาติ-พันธุ์ลาว และ “การรำแม่มด” หรือเรือมมะม็วต ของชาติพันธุ์เขมร

Image

จัดข้าวของเครื่องเซ่นตอนเช้าวันทำพิธี เตรียมด้ายฝ้าย เย็บบายศรี  ดอกไม้ หมากพลู บุหรี่ ยาเส้น  

ชาวกวยจะจัดแกลมอ-แกลออ เมื่อเกิดการเจ็บป่วยโดยหาสาเหตุไม่ได้ ใช้รักษาคนป่วยที่ผ่านการเสี่ยงทายแล้วว่าเกิดจากสิ่งมองไม่เห็นซึ่งมีอำนาจเหนือมนุษย์

“ให้ผีช่วยดูแลรักษาคุ้มครองลูกหลาน สมัยโบราณจะหาหมอที่ไหนในป่าดง จนเมื่อมีโรงพยาบาลแล้วก็รักษาโรคนี้ไม่ได้ถึงเวลาก็มาบีบมาเตือน บีบเด็กน้อยคนที่เรารัก กินยาก็ไม่หาย ตรวจกับหมอไม่พบอะไร แต่ดูหมอสัมผัสได้ บอกว่ามอทำ ก็เล่นแกลมอรักษาไข้  พอหายก็มาเล่นแกลออ”

Image

Image