เมดินาแห่งเฟส (Fes) อดีตเมืองหลวงเก่าของโมร็อกโกได้ชื่อว่ามีตรอกซอกซอยเยอะที่สุดในโลกตามผังเมืองโบราณจะต้องมีมัสยิดให้ทั่วถึง สังเกตได้จากหออะซานที่กระจายโดดเด่นเหนือบ้านเรือน เพื่อส่งสัญญาณเมื่อถึงเวลาละหมาด

The Medina of
Morocco

scoop

เรื่องและภาพ : กิตติธัช โพธิวิจิตร

โ ม ร็ อ ก โ ก  อยู่สุดชายขอบด้านตะวันตกเฉียงเหนือของทวีปแอฟริกา พื้นที่ทอดยาวตั้งแต่มหาสมุทรแอตแลนติกไปจนถึงทะเลเมดิเตอร์เรเนียน อยู่ห่างจากทวีปยุโรปเพียง ๕ กิโลเมตรตรงช่องแคบยิบรอลตาร์ ทำให้โมร็อกโกเป็นเมืองท่าที่สำคัญมาตั้งแต่อดีตที่คึกคักด้วยผู้คนต่างถิ่น สั่งสมความหลากหลายในศิลปวัฒนธรรม จนทำให้โมร็อกโกดูจะก้าวกระโดดและมีพัฒนาการไกลกว่าประเทศอื่นๆ ในทวีปเดียวกัน

Image

เสียงขับอะซานแว่วดังในห้วงแสงโพล้เพล้ยามอาทิตย์ตก บอกว่านี่คงเป็นสัญญาณเรียกละหมาดครั้งที่ ๔ ของวัน 

ต้นทางของเสียงมาจาก เมดินา (Medina) - คำเรียกสำหรับเขตเมือง
อาหรับเก่าที่ล้อมรอบด้วยกำแพงป้อม ภายในหนาแน่นด้วยชุมชน ตลาด สุเหร่า โรงเรียน และสถานที่ทำกิจกรรมอื่น ๆ จนแทบไม่มีพื้นที่ว่าง 

ด้วยพื้นที่ในเมดินาเก่ามีกฎหมายคุ้มครองไม่อนุญาตให้ทุบกำแพงขยายพื้นที่ การสร้างเมืองใหม่หรือเมดินาใหม่จึงเป็นทางออกที่ดีที่สุด แม้ดูเหมือนจะมาลดทอนความเป็นเมืองเก่าลงบ้าง แต่ด้วยความแข็งแรงในรสนิยม เมดินาใหม่ก็ได้รับการพัฒนาด้วยแนวทางศิลปกรรมที่คล้ายคลึงกัน  ดังเช่นเมืองเชฟชาอูน (Chefchaouen) และเมืองเอสเซาอิรา (Essaouira) ที่ยังคงเน้นการทาสีฟ้าและน้ำเงินเป็นสีเดียวกัน
ทั้งเมือง ทั้งหน้าต่าง บานประตู ไม่ว่าจะเป็นเมืองใหม่ที่ขยายตัวหรือเมืองเก่าที่ต้องปรับซ่อมบำรุงก็ตาม หรือเมืองเททวน (Tetouan) และเมืองแทนเจียร์ (Tangier) ที่มีข้อตกลงว่าอาคารต้องมีสีขาวและของตกแต่งต้องมีสีเขียว 

ไม่แปลกใจเลยหากเดินเข้าไปในตรอกซอกซอยเล็ก ๆ ในเมดินาแล้วจะสัมผัสได้
ถึงสังคมที่ผ่านการตกลงเพื่อแสดงตัวตนอันชัดเจน และรู้ทันทีว่าเมืองนี้ให้ความสำคัญกับศิลปะมากเพียงใด

Image

ช่างอู่ซ่อมเรือเริ่มงานในช่วงเช้าของวันที่ท่าเรือของเมืองเอสเซาอิรา (Essaouira) เมืองท่าประมงสำคัญของโมร็อกโก 

Image

เมืองน้ำเงินเชฟชาอูน (Chefchaouen) เมดินาเก่าแก่ซ่อนตัวอยู่ในหุบเขารีฟล้อมรอบด้วยกำแพงเมืองและป้อม ชาวเมืองเชื่อว่าสีน้ำเงินคือสัญลักษณ์ของเทพเจ้า อีกทั้งเป็นสีของท้องฟ้า น้ำทะเล และความสมดุลกึ่งกลางระหว่างขาวกับดำ

บรรยากาศตลาดปลายามเช้าที่เมืองเอสเซาอิรา
ฝูงนกนางนวลทะเลบินว่อนหาปลาที่ตกอยู่
ตามพื้นถนน

Image