ปาณิส โพธิ์ศรีวังชัย
มนุษย์หล่อเลี้ยงกัน
ด้วยเรื่องเล่า
The101.world
มนุษย์หล่อเลี้ยงกัน
ด้วยเรื่องเล่า
The101.world
writer
40 Years of Storytelling
40 Years of Storytelling
เรื่อง : สุชาดา ลิมป์
ภาพ : วิจิตต์ แซ่เฮ้ง
ภาพ : วิจิตต์ แซ่เฮ้ง
๑
หลังเรียนจบปริญญาตรีสาขานิเทศศาสตร์ คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยศิลปากร ปาณิส โพธิ์ศรีวังชัย หรืออีฟ ทำงานเป็นกองบรรณาธิการนิตยสาร WRITER ผู้ช่วยบรรณาธิการสำนักพิมพ์มติชน ลาออกมาเป็นฟรีแลนซ์ช่วงสั้น ๆ และกลับมาทำงานประจำ เป็นกองบรรณาธิการ The101.world
หลังเรียนจบปริญญาตรีสาขานิเทศศาสตร์ คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยศิลปากร ปาณิส โพธิ์ศรีวังชัย หรืออีฟ ทำงานเป็นกองบรรณาธิการนิตยสาร WRITER ผู้ช่วยบรรณาธิการสำนักพิมพ์มติชน ลาออกมาเป็นฟรีแลนซ์ช่วงสั้น ๆ และกลับมาทำงานประจำ เป็นกองบรรณาธิการ The101.world
ช่วงรอยต่อระหว่างชีวิตนักเขียนอิสระกับพนักงานประจำ ปาณิสตัดสินใจเรียนต่อปริญญาโทที่คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ชีวิตมหาวิทยาลัยของนักเขียนจากอีสาน บ้านเกิดอยู่จังหวัดขอนแก่น ยุติลงหลังทำวิทยานิพนธ์นิเทศศาสตรมหาบัณฑิตหัวข้อ “อัตลักษณ์ของเพลงอีสานประยุกต์ในยุคอีสานใหม่” ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับวัฒนธรรมเพลงอีสาน ศึกษาการประยุกต์เพลงอีสานเข้ากับดนตรีสากลสมัยใหม่ การเคลื่อนตัวของสื่อเพลงจากวัฒนธรรมอีสานสู่วัฒนธรรมส่วนกลาง รวมทั้งศึกษาบทบาทของสื่อดิจิทัลในฐานะเทคโนโลยีก่อกวน (disruptive technology) ที่มีต่อการเคลื่อนตัวของวัฒนธรรม
ภายในสตูดิโอของสำนักงาน The101.world ย่านอารีย์ ปาณิสเล่าว่าวิทยานิพนธ์นี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยสามวิธีการหลัก ได้แก่ ๑. สัมภาษณ์เชิงลึกนักร้อง ศิลปิน นักแต่งเพลง และผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการผลิตเพลงอีสานประสบการณ์มากกว่า ๒ ปี จำนวนห้าคน ๒. สนทนากลุ่มกับกลุ่มคนฟังเพลงอีสานอายุระหว่าง ๒๐-๔๐ ปี ที่ไม่ใช่คนอีสาน จำนวนแปดคน และ ๓. ศึกษาเพลงอีสานที่เผยแพร่ในยูทูบระหว่างปี ๒๕๕๗-๒๕๖๑ ยอดรับชมสูงเกิน ๕๐ ล้านวิว จำนวน ๒๐ เพลง
“ถ้าพูดกันอย่างหลวม ๆ ให้คนทั่วไปเข้าใจ วิทยานิพนธ์
ปริญญาโทจะเป็นงานวิจัย เนื้อหามีหัวข้อที่มาและความสำคัญ ทฤษฎี แนวคิด และงานวิจัยต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง จุดประสงค์ของการทำวิจัย ประโยชน์ที่ได้รับ ซึ่งเรามักจะไม่ได้เขียนลงไปตรง ๆ ในงานสารคดี” นักเขียนอนาคตไกลวัย ๓๓ ปีที่ปัจจุบันเป็นบรรณาธิการอาวุโสของ The101.world เว็บไซต์ข่าวและสื่อออนไลน์อธิบาย
แตกต่างจากวิทยานิพนธ์ปริญญาตรี ที่กลายมาเป็น กว่าจะเป็นนักมวยไทย พ็อกเกตบุ๊กแบบสั่งพิมพ์ออนดีมานด์ โปรยปกชัดเจนว่าเป็น “สารคดีฉบับย่อยง่าย ว่าด้วยชีวิตนักมวยในมุมที่คุณอาจไม่เคยรู้”
ขั้นเก็บข้อมูลของวิทยานิพนธ์สองเล่มนี้อาจจะไม่ได้แตกต่างกันมากนัก เมื่อคิดจะศึกษาเส้นทางชีวิตนักมวยไทย ผู้เขียน
ก็ต้องขลุกอยู่ตามค่ายมวยต่าง ๆ ค่ายละหลายครั้ง ครั้งละ
เป็นวัน ๆ เฝ้าดูนักมวยเตะกระสอบทราย ยกดัมเบล กินนอนหยอกล้อ รวมทั้งตามไปดูการขึ้นชกที่สนามมวยลุมพินีและราชดำเนิน
ชีวิตมหาวิทยาลัยของนักเขียนจากอีสาน บ้านเกิดอยู่จังหวัดขอนแก่น ยุติลงหลังทำวิทยานิพนธ์นิเทศศาสตรมหาบัณฑิตหัวข้อ “อัตลักษณ์ของเพลงอีสานประยุกต์ในยุคอีสานใหม่” ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับวัฒนธรรมเพลงอีสาน ศึกษาการประยุกต์เพลงอีสานเข้ากับดนตรีสากลสมัยใหม่ การเคลื่อนตัวของสื่อเพลงจากวัฒนธรรมอีสานสู่วัฒนธรรมส่วนกลาง รวมทั้งศึกษาบทบาทของสื่อดิจิทัลในฐานะเทคโนโลยีก่อกวน (disruptive technology) ที่มีต่อการเคลื่อนตัวของวัฒนธรรม
ภายในสตูดิโอของสำนักงาน The101.world ย่านอารีย์ ปาณิสเล่าว่าวิทยานิพนธ์นี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยสามวิธีการหลัก ได้แก่ ๑. สัมภาษณ์เชิงลึกนักร้อง ศิลปิน นักแต่งเพลง และผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการผลิตเพลงอีสานประสบการณ์มากกว่า ๒ ปี จำนวนห้าคน ๒. สนทนากลุ่มกับกลุ่มคนฟังเพลงอีสานอายุระหว่าง ๒๐-๔๐ ปี ที่ไม่ใช่คนอีสาน จำนวนแปดคน และ ๓. ศึกษาเพลงอีสานที่เผยแพร่ในยูทูบระหว่างปี ๒๕๕๗-๒๕๖๑ ยอดรับชมสูงเกิน ๕๐ ล้านวิว จำนวน ๒๐ เพลง
“ถ้าพูดกันอย่างหลวม ๆ ให้คนทั่วไปเข้าใจ วิทยานิพนธ์
ปริญญาโทจะเป็นงานวิจัย เนื้อหามีหัวข้อที่มาและความสำคัญ ทฤษฎี แนวคิด และงานวิจัยต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง จุดประสงค์ของการทำวิจัย ประโยชน์ที่ได้รับ ซึ่งเรามักจะไม่ได้เขียนลงไปตรง ๆ ในงานสารคดี” นักเขียนอนาคตไกลวัย ๓๓ ปีที่ปัจจุบันเป็นบรรณาธิการอาวุโสของ The101.world เว็บไซต์ข่าวและสื่อออนไลน์อธิบาย
แตกต่างจากวิทยานิพนธ์ปริญญาตรี ที่กลายมาเป็น กว่าจะเป็นนักมวยไทย พ็อกเกตบุ๊กแบบสั่งพิมพ์ออนดีมานด์ โปรยปกชัดเจนว่าเป็น “สารคดีฉบับย่อยง่าย ว่าด้วยชีวิตนักมวยในมุมที่คุณอาจไม่เคยรู้”
ขั้นเก็บข้อมูลของวิทยานิพนธ์สองเล่มนี้อาจจะไม่ได้แตกต่างกันมากนัก เมื่อคิดจะศึกษาเส้นทางชีวิตนักมวยไทย ผู้เขียน
ก็ต้องขลุกอยู่ตามค่ายมวยต่าง ๆ ค่ายละหลายครั้ง ครั้งละ
เป็นวัน ๆ เฝ้าดูนักมวยเตะกระสอบทราย ยกดัมเบล กินนอนหยอกล้อ รวมทั้งตามไปดูการขึ้นชกที่สนามมวยลุมพินีและราชดำเนิน