ดร. ภัคพล ท้าวเวชสุวรรณ อาจารย์สอนพฤกษศาสตร์จากมหาวิทยาลัยศิลปากร และ Frank Kasenda นักศึกษาพฤกษศาสตร์เก็บตัวอย่างดอกชิงชี่ (Capparis micracantha)

พรรณไม้ดั้งเดิมบริเวณนี้
เพื่อศึกษาการเจริญของดอก

นักวิจัยเก็บตัวอย่างดินเพื่อศึกษาเชื้อราไมคอร์ไรซากับการดำรงชีวิตแบบพึ่งพาอาศัยระหว่างรากับพืช

หนึ่งร้อยปีผ่านไป พื้นที่สันทรายชายฝั่งของพระราชนิเวศน์มฤคทายวันแตกต่างอย่างยิ่งจากเมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าฯ ทรงเคยประทับ

การฟื้นคืนภูมินิเวศดั้งเดิมจะเกิดได้ก็ต่อเมื่อมนุษย์เปลี่ยนความคิด ยอมให้ธรรมชาติทำงานตามกลไกอันซับซ้อนของตนเอง  ในช่วง ๒-๓ ปีที่ผ่านมา มูลนิธิพระราชนิเวศน์มฤคทายวันจึงเริ่มดำเนินการรื้อถอนสิ่งแปลกปลอมต่าง ๆ ตั้งแต่โครงสร้างแข็งของกำแพงกันคลื่น พืชต่างถิ่นอย่างกระถินหางกระรอกหรือหนามปีศาจ (Prosopis juliflora) และสนทะเล  ขณะที่ต้นโกงกางซึ่งนำเข้ามาปลูกก็เริ่มล้มตายไปเองจากสภาพแวดล้อมที่มนุษย์สร้างขึ้นอย่างผิดธรรมชาติ

สังคมพืชสันทรายชายฝั่งพรรณไม้ต่าง ๆ อยู่ร่วมกันเป็นหย่อม เช่น ช้างน้าว กำแพงเจ็ดชั้น ธนนไชย ฯลฯ ไม่มีพืชชนิดใดยึดครองพื้นที่ทั้งหมดไว้เพียงชนิดเดียว

วันนี้ระบบธรรมชาติกำลังทำงานอย่างที่ควรจะเป็น

เมล็ดพันธุ์ดั้งเดิมที่ซ่อนตัวรอเวลาอยู่ใต้ผืนทรายได้โอกาสลุกขึ้นมาอวดโฉม ทั้งผักบุ้งทะเล ถั่วคล้าทะเล ทำหน้าที่ยึดเม็ดทรายไม่ให้ปลิวไปตามลมทะเล ทรายจึงสะสมตัวขึ้นเป็นแนวสันทรายหน้าหาด คลื่นและกระแสน้ำพัดพาทรายเข้าและออกตามฤดูกาล เปิดหน้าหาดกว้างให้ปู หอย และนกหลายชนิดได้มาหากินอย่างอิสรเสรี

ยอดอ่อนสีแดงอมชมพู ซ้อนชั้นกันดูคล้ายดอก เป็นลักษณะพิเศษของต้นธนนไชย (Buchanania siamensis) พืชหายาก

บริเวณชื้นแฉะในพื้นที่สันทรายชายฝั่ง พบพืชที่วิวัฒนาการให้อยู่กับสภาพแวดล้อมเช่นนี้ เช่น พืชสกุลกก (Cyperus sp.) พืชสกุล Lindernia sp. มีดอกขนาดเล็กจิ๋ว

ส่วนน้ำใต้ดินในบ่อน้ำของพระราชนิเวศน์มฤคทายวันก็กลับมามีสภาพน้ำจืดมากขึ้นเรื่อย ๆ

แม้ปัจจุบันสภาพสันทรายชายฝั่งจะยังไม่คืนกลับมาสมบูรณ์ดังเดิมแต่เชื่อว่าอีกไม่นาน ธรรมชาติก็จะฟื้นคืนสรวงสวรรค์แห่งพระราชนิเวศน์มฤคทายวันที่ถูกปกปิดไว้มาเกือบศตวรรษ

ขอเพียงมนุษย์ไม่เข้าไปรบกวนใด ๆ อีก