482 พืชพรรณสุวรรณภูมิ

ไม้ต้น สูงได้ถึง ๒๕ เมตร ใบประกอบแบบขนนกสองชั้น ใบเรียงสลับ ใบย่อยเรียงตรงข้าม ใบย่อยรูป รีแกมรูปไข่ ถึงรูปขอบขนาน ปลายใบเรียวแหลมโคนใบกลม ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ช่อดอกย่อย แบบช่อกระจุก ดอกสีขาว ผลแบบฝักแห้งแตกสองแนว รูปแถบแบน คอดระหว่างเมล็ด ฝักบิดเป็นเกลียว เมล็ดสีน้ำตาลเข้ม

ไม้ต้น สูง ๑๐ (ถึง ๓๐) เมตร ทุกส่วนมียางสีขาว ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปขอบขนาน สีเขียวเข้มเป็นมัน ดอกแยกเพศร่วมต้น ช่อดอกแบบช่อเชิงลด ออกตามลำต้นหรือซอกใบ ผลรวม รูปทรงกระบอกหรือกึ่งทรงกลม ผิวเป็นหนามตื้นแน่น สีเหลืองอมน้ำตาล กลีบรวมฉ่ำน้ำเรียกว่า “ยวง” สีส้ม หุ้มผลไว้ภายใน ผลรูปรี สีน้ำตาลอ่อน

ผลอ่อนต้มกะทิ เป็นผักรับประทานกับน้ำพริก หรือนำไปแกง ยวงรับประทานเป็นผลไม้สดรสหวานจัด กลิ่นแรง ผลนำไปต้มรับประทานหรือใส่ในแกงไตปลา รสมัน อาหารที่นิยมทางภาคใต้คือนำยวงพร้อมผลชุบแป้งทอด เปลือกลำต้นใช้ทำเชือก

ไม้ต้น สูงได้ถึง ๑๐ เมตร ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ เรียงเวียน ใบย่อยรูปไข่ รูปไข่แกมใบหอก ปลายใบเรียวแหลม โคนใบกลม ช่อดอกแบบช่อกระจะ ห้อยลง ออกตามลำต้นและกิ่งใหญ่ ดอกสีม่วงแดงคล้ำ ผลแบบผลมีเนื้อหลายเมล็ด รูปรี เรียบหรือเป็นห้าเหลี่ยมตื้นตามยาว สีเขียวอมเหลือง เมล็ดน้อย

ไม้พุ่ม สูง ๒-๓ เมตร กิ่งย่อยมีขนาดใกล้เคียงกัน ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว รูปรี รูปรีแกมใบหอกปลายใบและโคนใบแหลม ดอกแยกเพศต่างต้น ช่อดอกแบบช่อกระจุก ออกที่ซอกใบ ดอกสีแดงคล้ำ ผลแบบผลแห้งแตก สีขาว มีเมล็ดสามเมล็ด สีดำ

พืชกลุ่มเฟิน สูง ๑-๑.๕ เมตร ลำต้นเป็นเหง้าขนาดใหญ่ ตั้งตรงหรือทอดเลื้อย มีขนสีเหลืองทองปกคลุมแน่น ใบประกอบแบบขนนกสองชั้น ยาวได้ถึง ๑.๕ เมตร เรียงเวียน ใบย่อยจำนวนมาก รูปใบหอกแกมรูปแถบ ปลายใบเรียวแหลม โคนใบสอบกว้าง ขอบใบหยักฟันเลื่อย กลุ่มของอับสปอร์เกิดด้านล่างใบ ที่ปลายเส้นใบ และขนานไปกับขอบใบ

ไม้ล้มลุกอายุหลายปี แตกกอแน่น ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว รูปขอบขนาน ดอกแยกเพศร่วมช่อ ออกเป็นกระจุกที่ปลายยอดและซอกใบใกล้ปลายยอด ดอกเพศผู้อยู่ปลายช่อ ดอกเพศเมียอยู่โคนช่อ และมีกาบใบประดับรูปกึ่งทรงกลม แข็งสีขาวถึงม่วงดำ โอบดอกเพศเมียไว้ ช่อดอกย่อยแบบหญ้า ดอกสีเขียวอ่อน ผลแบบธัญพืช รูปกึ่งทรงกลม

ไม้เลื้อย มีมือจับ มีขนหยาบทุกส่วน ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปกึ่งทรงกลม หยักเป็นพูห้าพู ดอกแยกเพศร่วมต้น ดอกเดี่ยว ออกที่ซอกใบ ดอกสีเหลือง ผลแบบผลแตงขนาดใหญ่ รูปทรงกลมแป้นถึงรูปทรงกลม เปลือกผลขรุขระ สีน้ำตาลอมเหลือง เมล็ดจำนวนมาก รูปไข่แบน สีขาวนวล

ยอดและใบอ่อน ดอก ผลอ่อน ทำให้สุก รับประทานเป็นผัก ผัดหรือใส่แกงต่าง ๆ ดอกเพศผู้และเพศเมีย ชุบแป้งทอด หรือยัดไส้หมูสับปรุงรส นึ่ง เนื้อผล นึ่ง ปิ้ง หรือชุบแป้งทอด ผัดหรือใส่ในแกงต่าง ๆ เมล็ดคั่วเป็นของว่างหรือใส่ในอาหาร น้ำมันจากเมล็ดฟักทองเป็นน้ำมันที่มีคุณภาพสูง

ไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก สูง ๓-๑๐ เมตร ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ แต่ใบย่อยปลายมัก
ลดรูป ใบเรียงเวียน ใบย่อยรูปไข่ถึงรูปไข่กลับ ปลายใบเว้าหรือแหลม โคนใบกึ่งรูปหัวใจถึงแหลม ช่อดอกออกตามลำต้น คล้ายช่อกระจะ ช่อดอกย่อยแบบ ช่อกระจะ ห้อยลง ดอกสีม่วงแดงคล้ำ ผลมีผนังผลชั้นในแข็ง สีม่วงดำเป็นมัน

ไม้พุ่ม สูง ๕-๘ (ถึง ๑๔) เมตร ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม สลับตั้งฉาก รูปรี รูปไข่กลับ ปลายใบแหลม โคนใบกลม ช่อดอกแบบช่อกระจุก ออกที่ปลายยอด ดอกสีขาวอมม่วงแดง มีกลิ่นหอมอ่อน ผลคล้ายผลมีเนื้อเมล็ดมาก รูปกึ่งทรงกลมสีดำ เมล็ดจำนวนมาก เนื้อหุ้มเมล็ดสีน้ำตาล

ไม้รอเลื้อย ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ เรียงเวียน ใบย่อยเรียงตรงข้าม รูปรี ปลายใบป้านถึงแหลม โคนใบกลม ขอบใบหยักฟันเลื่อย ช่อดอกแบบช่อกระจุก ออกที่ปลายยอด ดอกสีชมพู มีกลิ่นหอมมากไม่ค่อยพบติดผล

ไม้ล้มลุกอายุหลายปี สูง ๐.๓-๑ เมตร แตกกอ ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว รูปแถบ ปลายใบแหลมคล้ายหนาม โคนใบกลม มีทั้งดอกแยกเพศและดอกสมบูรณ์เพศ ออกที่ปลายยอด ช่อดอกเพศผู้แบบช่อกระจะ ช่อดอกเพศเมียและสมบูรณ์เพศแบบช่อเชิงลด ออกเป็นกระจุก ช่อดอกย่อยแบบหญ้า (spikelet) ผลแบบธัญพืช

ไม้เลื้อยพัน ทุกส่วนมียางสีขาว ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม ใบกึ่งรูปไข่ ปลายใบเรียวแหลม โคนใบแหลมหรือป้าน ช่อดอกแบบช่อซี่ร่ม ออกที่ซอกใบ ดอกสีเขียวอ่อน ผลกลุ่ม เป็นฝักแฝด ผลย่อยแบบผลแห้งแตกแนวเดียว เมล็ดจำนวนมาก มีพู่ขนที่ปลายด้านหนึ่ง

ไม้ต้น สูง ๓-๘ เมตร ใบเดี่ยว ออกตรงข้าม รูปขอบขนานแกมรูปใบหอก ปลายใบเรียวแหลม โคนใบแหลม เนื้อใบหนา สีเขียวเข้มเป็นมัน ช่อดอกแบบช่อกระจุก ออกตามลำต้นและกิ่ง ดอกสีแดงอมชมพู ผลคล้ายผลมีเนื้อเมล็ดน้อย สุกสีม่วงอมดำ เนื้อในหนา สีขาว

ไม้ต้น สูง ๑๐-๑๕ เมตร ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปขอบขนานถึงรูปใบหอก ปลายใบเรียวแหลม โคนใบสอบ ช่อดอกแบบช่อกระจุก ออกที่ซอกใบ ดอกสีขาวนวล มีกลิ่นหอมมาก ผลเปลือกแข็งเมล็ดเดียว รูปไข่ เมื่อแก่แยกเป็นสามแฉก มีกลีบเลี้ยงติดทน

ไม้ล้มลุกอายุหลายปี สูง ๑.๓-๓ เมตร มีลำต้นเป็นเหง้าทอดเลื้อย ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว รูปแถบ ปลายใบเรียวแหลม โคนใบกลม ช่อดอกแบบช่อเชิงลด ดอกสีขาวอมเหลือง ออกจากเหง้าโดยตรง ผลแบบผลแห้งแตก สีขาว เมล็ดจำนวนมาก สีดำ