เส้นทางของนักเล่นเครื่องเสียงแต่ละคนอาจแตกต่าง ธานีเล่าว่า เขาได้ทำความรู้จักชุดเครื่องเสียงชั้นดีขณะเป็นนักเรียนชั้นมัธยมฯ ที่ต่างจังหวัด

“ตอนนั้นผมกับเพื่อนสามคนตั้งวงดนตรีโฟล์กซองเป็นตัวแทนโรงเรียนที่จะไปแข่ง พวกเราก็เอาเทปเพลงของวงชาตรีไปก๊อบปี้สามชุด แบ่งกันแกะเพลง ‘จากไปลอนดอน’ มีเบสคน คอร์ดคน อีกคนโซโล่ นัดกันอาทิตย์หนึ่งก็มาซ้อม ซ้อมไปซ้อมมาจะทะเลาะกัน เพราะเล่นแล้วคร่อมจังหวะ”

เพื่อนที่เล่นเบสจึงเสนอว่า เทปของแต่ละคนคงยืดแล้ว และน่าจะยืดไม่เท่ากันด้วย เมื่อนำไปแกะเพลงจึงเล่นไม่ตรงจังหวะ ลองไปฟังแผ่นเสียงของพ่อเขาเพื่ออ้างอิงดีกว่า

ในวันที่ธานีไปถึงบ้านเพื่อนก็ตื่นตาตื่นใจกับความอลังการของชุดเครื่องเสียง “เจออะไรที่แบบไม่เคยเจอลำโพงแบน ๆ ตัวใหญ่ ๆ แอมป์หลอดตัวเบ้อเร่อ แล้วก็เครื่องเล่นแผ่นเสียง ซึ่งพ่อเขาก็ยินดีที่เราไป เพราะเขาเป็นพัฒนากร เพิ่งย้ายมา ๓-๔ เดือน ยังไม่มีเพื่อน  พอลูกชายพาเพื่อนมา เขาก็รู้สึกภูมิใจ รีบเปิดให้ฟัง

“จากเดิมที่เราแกะคอร์ดเพลงจากเทปคาสเซ็ตจนคุ้นชินเสียงแบบนี้ ซาวนด์มันฝังอยู่ในหัว แต่พอพ่อเขาเปิดแผ่นเสียงให้ฟัง เฮ้ย ! เป็นอีกโลกหนึ่งเลย มันสร้างความรู้สึกมหัศจรรย์ ได้ยินปุ๊บ คนละแบบกับที่ฟังจากเทป ความเข้าใจเรื่องคุณภาพเสียงของเรา ณ เวลานั้นยังไม่ลึกซึ้ง แต่ภาพรวมคือเสียงชัดเจนมาก ถามว่าดียังไงตอบไม่ได้ แต่รู้ว่าดีกว่าเทปเยอะ”

"พอเรายิ่งศึกษา การเล่นแผ่นเสียงยากนะ เพราะองค์ประกอบหลายส่วนเป็นกลไกที่ต้องปรับตั้งให้แม่นยำ"

ด้วยเขายังเด็ก แม้ประทับใจกับเสียงเพลงที่ได้ยิน แต่เครื่องเสียงชุดใหญ่แบบนั้นก็ยังเป็นเรื่องไกลตัว

กระทั่งผ่านมาหลายปีเมื่อธานีย้ายเข้ากรุงเทพฯ มาเป็นนักศึกษามหาวิทยาลัยรามคำแหง  ความชอบฟังเพลงเป็นทุนเดิม เขามีซาวนด์อะเบาต์ยี่ห้อไอว่าพกติดตัวไว้ฟังเพลง ขณะอยู่บ้านก็ฟังเทปและรายการวิทยุจากวิทยุกระเป๋าหิ้วยี่ห้อซันโย

ธานีเล่าจุดเปลี่ยนที่ทำให้เขาฟังดนตรีจริงจังขึ้น เพราะรู้จักรุ่นพี่ร่วมชมรมซึ่งเป็นนักฟังเพลงในระดับ “ฮาร์ดคอร์” ผู้หยิบยื่นเทปเพลงของวง Pink Floyd อัลบัม The Wall มาให้ลองฟังท่วงทำนองดนตรีโพรเกรสซีฟร็อกอันก้าวล้ำและซับซ้อน

“เราก็เอาเทปไปนั่งฟัง นอนฟัง เสียบหูฟัง The Wall เพลงอะไรวะ แล้วเวลาเจอกันเขาจะถาม เป็นไง ฟังถึงไหนแล้ว เขาจะคอยตรวจสอบเหมือนตรวจการบ้าน เราก็ต้องไปตั้งใจฟัง ตอบไม่รู้เรื่องเดี๋ยวโดนว่าอีก

“เขาเป็นคนหนึ่งที่ทำให้เราเปลี่ยนวิธีฟังเพลง เมื่อก่อนเราให้เพลงลอยเข้าหู ทำนองคุ้นก็โอเค แต่พอฟัง The Wall หลายครั้ง ถึงจุดหนึ่งพี่เขาถามว่า ได้ยินเสียงร้องเบา ๆ ตรงนั้นมั้ย ได้ยินเสียงกีตาร์ตรงนี้มั้ย คือเขาถามรายละเอียด พอเราไม่ได้ยิน เขาไล่ให้ไปฟังใหม่ เราก็กลับไปฟัง เออ มีเสียงแบบนี้จริงด้วย ก็เริ่มมีทักษะ โอ้โฮ เสียงลีดกีตาร์ตรงนี้สุดยอด”

ช่วงเวลานั้นธานีไม่เพียงพัฒนาการฟังเพลง เขายังหันมาสนใจเครื่องเสียง เพราะค้นพบว่าอุปกรณ์ที่ดีจะยิ่งถ่ายทอดคุณภาพเสียงออกมาได้มากขึ้น

นอกจากองค์ประกอบอย่างลำโพง เครื่องขยายเสียงหรือแอมป์สเตอริโอแล้ว อุปกรณ์ที่ธานีอยากเสาะหามาครอบครองคือเครื่องเล่นแผ่นเสียง เพราะจำความประทับใจครั้งไปฟังแผ่นเสียงที่บ้านพ่อของเพื่อนได้ดี

เมื่อธานีตั้งใจจะเป็นเจ้าของเครื่องเล่นแผ่นเสียง เขาตระเวนไปห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัลชิดลม ซึ่งในปี ๒๕๒๓ เป็นแหล่งรวมเครื่องเสียงชั้นนำทั้งค่ายญี่ปุ่นและยุโรปอีกทั้งจำหน่ายแผ่นเสียงเพลงหลากประเภท

“สุดท้ายก็ได้เครื่องเล่นแผ่นเสียงของไพโอเนียร์ รุ่นราคาไม่แพง ซึ่งเป็นระบบอัตโนมัติ คือเรากดปุ่มปุ๊บ โทนอาร์มจะยกขึ้นแล้วก็ลงเอง เล่นจบมันก็ยกกลับมาวางที่เดิม”

จากนั้นสิ่งที่ต้องตามมาคือแผ่นเสียง “เซ็นทรัลฯ ขายทั้งแผ่นนำเข้าจากอเมริกา และแผ่นที่ปั๊มในโซนนี้อย่างมาเลเซียหรือเมืองไทย เราก็เทียวไปดู โอ้โฮ แผ่นเสียงเยอะมาก เห็นแล้วอยากลองฟัง แต่เรามีกำลังซื้อได้แค่เดือนละสองแผ่น ผมทำไงรู้ไหม ไปถามพี่ที่เขาอยู่แผนกขายแผ่นเสียง ‘ถ้ามาเป็นพนักงานขายที่นี่จะได้ไหมครับ’ คือไม่รู้ละ อยากอยู่ใกล้ชิดแผ่นเสียง ฝังตัวอยู่กับมัน ไม่ได้ซื้อก็ยังได้ฟังได้เล่น”

โชคดีเป็นของเขา เพราะขณะนั้นเซ็นทรัลชิดลมมีนโยบายรับนักศึกษาที่อยากหารายได้พิเศษ ธานีจึงเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของแผนกขายแผ่นเสียง ทำงานอาทิตย์ละ ๓ วัน นอกจากเบี้ยเลี้ยงยังได้คูปองอาหารกลางวันด้วย

“เราก็มีโอกาสได้จับแผ่นเสียงเยอะนะ น่าจะเป็นจุดเริ่มที่ได้คลุกคลีกับแผ่นเสียงมากที่สุด” ธานีระลึกความหลัง “ผมรู้จักเพลงมากขึ้น เพราะมีดีเจทั้งคนไทยและฝรั่งแวะมาสั่งแผ่นเสียงเรื่อย ๆ ตั้งแต่ผมทำงานที่นั่นมา แผ่นที่มีออร์เดอร์เยอะสุดคืออัลบัมเพลงแจซ Winelight ของ โกรเวอร์ วอชิงตัน ซึ่งมีเพลงฮิตอย่าง ‘Just the Two of Us’ รายชื่อจองยาวเหยียด ของมาแต่ละรอบไม่พอแบ่งให้คนสั่ง”

เขาเล่าต่อว่า “แล้วก็เป็นครั้งแรกที่ผมฟังเพลงแจซ เพราะก่อนหน้านี้ผมไม่สน ฟังไม่รู้เรื่อง ร้องก็ไม่ร้อง แต่พอเราอยู่นี่นาน ได้ฟังวงแจซดี ๆ หลายวง ดีเจเป็นคนมาซื้อ เราเปิดให้ลูกค้าลองฟัง คือแผ่นเสียงมันดี เครื่องเสียงที่เขาใช้ดีกว่าของเราที่บ้านอยู่แล้ว ก็เริ่มชอบเพลงแจซ”

"ตอนนี้แผ่นเสียงถือเป็นของวินเทจ และสุดท้ายเป็นเครื่องเล่นในกลุ่มแอนะล็อกประเภทเดียวที่เหลืออยู่ ซึ่งเป็นความดึงดูดในระดับหนึ่ง"

คำกล่าวที่ว่าซีดีถูกคิดค้นขึ้นมาเพื่อฆ่าแผ่นเสียง แสดงนัยถึงการเปลี่ยนผ่านของเทคโนโลยีจากแอนะล็อกสู่ดิจิทัล

ท่ามกลางความพลิกผันที่แพร่ลามไปแทบทุกวงการ เมื่อสื่อกระดาษจากยุคแอนะล็อกอย่างนิตยสารทยอยล้มหายตายจาก ธานีก็ผันตัวเองก่อตั้งเว็บไซต์เกี่ยวกับเครื่องเสียงในโลกออนไลน์ พร้อมกับสนใจเทคโนโลยีของการเล่นเครื่องเสียงรูปแบบใหม่ล่าสุด คือ “สตรีมมิงออดิโอ” ซึ่งว่ากันว่าจะทำให้เครื่องเล่นซีดีตายเหี้ยน และถือเป็นผู้ท้าชิงรายใหม่ที่น่ากลัวของเครื่องเล่นแผ่นเสียง

“นักเล่นเครื่องเสียงในปัจจุบันมีกลุ่มหนึ่งที่ไม่เอาทางดิจิทัลเลย อยู่กับแผ่นเสียงอย่างเดียวด้วยเหตุผลส่วนตัวของเขา แต่สำหรับผมที่เป็นสื่อ เราต้องวิ่งตามการพัฒนาเพื่อนำข้อมูลไปถ่ายทอดแก่คนอ่าน”

ธานีเปรียบเทียบให้ฟังว่า แผ่นเสียงและซีดีแม้จะมีความต่างของเทคโนโลยีระหว่างแอนะล็อก-ดิจิทัล แต่เหมือนกันในแง่ physical media คือมีตัวแผ่นให้ผู้ครอบครองได้หยิบจับสัมผัส

ทว่าสำหรับสตรีมมิงออดิโอเป็น non-physical media เพราะสตรีมมิงไฟล์เพลงผ่านเครือข่ายระบบอินเทอร์เน็ต

“พอการฟังเพลงทำผ่านเน็ตเวิร์กออนไลน์ได้ก็เปลี่ยนวิธีคิดทั้งหมด ยิ่งกว่าตอนเปลี่ยนจากแผ่นเสียงเป็นซีดีด้วยซ้ำ ไม่ว่าเราจะมองมุมไหน เช่นในมุมฮาร์ดแวร์ ก็ไม่มีเรื่องกลไก คุณไม่ต้องเปลี่ยนหัวเข็ม ไม่ต้องเปลี่ยนหัวอ่านซีดี คือตัดปัญหาเรื่องนี้ทิ้งได้”

ธานีเน้นว่าสิ่งสำคัญคือการพัฒนาคุณภาพเสียง ซึ่งในวงการเครื่องเสียงใช้ดัชนีชี้วัดอย่างหนึ่งคือ เรื่องไดนามิกเรนจ์ (dynamic range) หมายถึงช่วงกว้างระหว่างระดับเสียงเบาสุดจนถึงดังสุด มีหน่วยวัดเป็นเดซิเบล (dB)

“ไดนามิกเรนจ์ยิ่งสูง การสวิงของเสียงยิ่งกว้าง อย่างเสียงกลองที่ดังตูม ! ขึ้นมา จาก ๐ เดซิเบลอาจสวิงถึง ๑๒๐ เพราะฉะนั้นยิ่งไดนามิกเรนจ์สูง ยิ่งถ่ายทอดเสียงได้สมจริงเป็นธรรมชาติ”

เมื่อเทียบกันในเรื่องไดนามิกเรนจ์ ภาครับวิทยุหรือจูนเนอร์ให้ได้ ๖๐-๗๐ เดซิเบล เทปคาสเซ็ตประมาณ ๖๐ เดซิเบล ส่วนแผ่นเสียง ๗๐-๘๐ เดซิเบล มากสุดในกลุ่มนี้

บรรยากาศภายในห้องฟังเพลงของ ธานี โหมดสง่า ซึ่งเขาใช้เป็นที่ทดสอบอุปกรณ์เครื่องเสียงทุกประเภท

ถึงแม้สตรีมมิงออดิโอกำลังมาแรง ทว่าอีกด้านธานีก็พบเห็นกระแสคนรุ่นใหม่หมุนเวียนมาสนใจการเล่นแผ่นเสียง

เขามีมุมมองต่อเรื่องนี้ว่า “ผมว่าเป็นการหวนหาอดีต กลับสู่ตำนานที่คนรุ่นเก่าพูดถึง ตอนนี้แผ่นเสียงถือเป็นของวินเทจ และสุดท้ายเป็นเครื่องเล่นในกลุ่มแอนะล็อกประเภทเดียวที่เหลืออยู่ ซึ่งเป็นความดึงดูดในระดับหนึ่ง

“ก่อนหน้านี้ผมเคยคิดว่าแผ่นเสียงอาจจะตาย แต่ปัจจุบันมันก็ยังไม่ตาย มีผู้ผลิตแผ่นเสียงใหม่ออกมาเรื่อย ๆ ถึงไม่ใช่ตลาดใหญ่นัก และยังมีแผ่นมือสองในตลาดจำนวนมหาศาล ซึ่งหล่อเลี้ยงให้เกิดการซื้อขาย ในวงการเครื่องเสียงยังมีคนเล่นแผ่นเสียงอยู่ หลายบริษัทยังผลิตเครื่องเล่นแผ่นเสียงรุ่นใหม่ขาย อย่าง Rega หรือ Thorens มีทั้งรุ่นราคาประหยัดถึงแพงสุดกู่ ผมดูจากจำนวนคนหน้าใหม่ที่เล่นแผ่นเสียงตอนนี้มีมากกว่าคนที่หมุนเวียนมาเล่นแผ่นซีดี” ธานีทิ้งท้าย ก่อนพาเราเข้าไปเปิดหูเปิดตาในห้องฟังเพลงของเขา

เป็นธรรมดาเมื่อใครมาเยี่ยมบ้านนักทดสอบเครื่องเสียงย่อมมีโอกาสฟังเพลงจากชุดเครื่องเสียงชั้นดี เย็นวันนั้นพวกเราได้ฟัง “Just the Two of Us” โดย โกรเวอร์ วอชิงตัน จากอัลบัมแจซ Winelight ที่เป็นแผ่นเสียงยอดฮิตสมัยเขาทำงานที่เซ็นทรัลชิดลม