“คนบลูโซน”
วัยเกินร้อยและสุขภาพดี
Holistic
เรื่อง : ภัสน์วจี ศรีสุวรรณ์
ภาพประกอบ : zembe
คุณคิดว่าการดูแลร่างกายให้อายุยืน
และแข็งแรง โดยเฉพาะช่วงบั้นปลายชีวิตต้องใช้เงินประมาณเท่าไร
ในสารคดี Don’t die หรือ ชายผู้อยากเป็นอมตะ มหาเศรษฐีชื่อ ไบรอัน จอห์นสัน ใช้เงิน ๔ ล้านดอลลาร์สหรัฐ
หรือ ๑๔๐ ล้านบาท เพื่อลดอายุอวัยวะในร่างกายจาก ๔๗ ปี เหลือ ๑๘ ปี ภายในเวลา ๒ ปี โดยเข้าร่วมโครงการบลูพรินต์ เพื่อเพิ่มอายุขัยให้ได้ ๓๐ ปี ผ่านการเลิกสูบบุหรี่ รักษาสุขภาพจิตให้ดี ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ควบคุมดัชนีมวลกายให้ได้มาตรฐาน และนอนหลับให้เพียงพอ
ตลอดระยะเวลา ๒ ปี เขาตื่นนอนตี ๔ ครึ่ง แล้วเปิดไฟที่ออกแบบมาให้เหมือนแสงแดดยามเช้า กินยาบำรุงเลือดและวิตามินซี วัดอุณหภูมิ ใส่อิเล็กตรอนที่หูกระตุ้นระบบประสาทสัมผัส จากนั้นกินอาหารเสริมและวิตามิน ๕๔ เม็ด ประกอบด้วยกลุ่มยาเบาหวาน กลุ่มวิตามินซี บี ดี เค น้ำมันปลา กระเทียม ขมิ้นชัน ขิง ข่า ตะไคร้ ใส่หมวกกระตุ้นรากผม และออกกำลังกายวันละ ๑ ชั่วโมงด้วยท่าออกกำลังกาย ๓๕ ท่า
มื้อเช้าเขากินผักวันละ ๑-๒ กิโลกรัม เช่น ถั่วฝัก บรอกโคลี เห็ด เครื่องเทศ แอปเปิลไซเดอร์ น้ำมันมะกอกบริสุทธิ์ ช็อกโกแลตดำ ใช้เครื่องกระตุ้นหน้าท้อง ๓๐ นาทีเทียบกับการซิตอัป ๒ หมื่นครั้ง อาบแสงอินฟราเรดและแอลอีดีเพื่อซ่อมแซมร่างกาย กินอาหารมื้อสุดท้ายก่อน ๑๑ โมง โดยกินผักต่าง ๆ และของหวานที่ทำจากถั่ว และกินอาหาร วันละไม่เกิน ๒,๐๐๐ แคลอรี พร้อมอาหารเสริมอีก ๓๔ เม็ด นอนหลับเวลา ๒ ทุ่ม โดยนอนวันละ ๘ ชั่วโมงครึ่ง ฉีดฮอร์โมนเจริญเติบโต กินยากดภูมิคุ้มกันวันละ ๑๓ เม็ด นอกจากนี้ยังเปลี่ยนถ่ายพลาสมาในเลือดจากลูกชายมาใส่ตัวเอง ทำยีนบำบัด ฉีดโบท็อกซ์และฟิลเลอร์ ตรวจเลือดทุกวัน และทำเอ็มอาร์ไอประจำสัปดาห์
การทดลองของ ไบรอัน จอห์นสัน สร้างปรากฏการณ์ต่อแวดวงสุขภาพในฐานะชายผู้ทุ่มเทดูแลสุขภาพอย่างเคร่งครัดแบบต่อเนื่องยาวนานถึง ๒ ปีและใช้เงินสูงสุดเป็นประวัติการณ์ จะเห็นว่าเขามีรูปแบบการกินอยู่ที่เคร่งครัด กินอาหารเสริมและยาวันละ ๑๐๐ เม็ด และใช้เทคโนโลยียืดอายุต่าง ๆ ซึ่งเป็นที่นิยม แม้บางอย่างยังไม่ได้รับการรับรองให้ใช้ในสหรัฐอเมริกา เช่นยีนบำบัด
คำถามสำคัญคือ จะมีใครสักกี่คนที่มีทรัพยากรมากมายและมีจิตใจเข้มแข็งพอที่จะดูแลสุขภาพอย่างเคร่งครัดเช่นนี้ นี่เป็นวิธีที่ยั่งยืนและสุขภาพดีทั้งกาย ใจ และสังคมหรือไม่ และมีวิธีอื่นใดที่จะทำให้เราอายุยืนและแข็งแรงตลอดชั่วอายุขัยแบบราคาประหยัดและผ่อนคลาย ซึ่งคนธรรมดาสามารถทำได้บ้าง
คำถามนี้มีคำตอบ แดน บิวต์เนอร์ นักปั่นจักรยานใช้เวลา ๒๐ ปี ค้นหารหัสแห่งการอายุยืนอย่างสุขภาพดี โดยปั่นจักรยานไปทั่วทวีปอเมริกา ยุโรป และบางส่วนของเอเชียเพื่อดูว่าเมืองไหนมีคนอายุยืนเกิน ๑๐๐ ปี และสุขภาพดี เขาพบว่ามีห้าเมือง ประกอบด้วยซาร์ดิเนีย อิตาลี, โอกินาวะ ญี่ปุ่น, โลมาลินดา สหรัฐอเมริกา, นิโคยา คอสตาริกา และ อีคารีอา กรีซ โดยเรียกเมืองเหล่านี้ว่าพื้นที่สีฟ้า หรือเขตบลูโซน ซึ่งหมายถึงเมืองที่คนเป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) เช่น เบาหวาน ความดัน น้อยกว่าปรกติ อายุยืนเฉลี่ยมากกว่า ๙๐ ปี และมีผู้อายุเกิน ๑๐๐ ปีที่ยังทำกิจกรรมในชีวิตประจำวันได้
ปัจจัยที่ทำให้คนในพื้นที่สีฟ้าอายุยืน คือ การมีวิถีชีวิตที่เคลื่อนไหวหรือออกกำลังกายเป็นนิจ มีเป้าหมายชีวิตในแต่ละวัน กินอาหารเป็นยา และกินพืชมากกว่าเนื้อสัตว์ ไม่กินล้นเกินความต้องการของร่างกาย และมีกิจกรรมทางสังคม
วิถีชีวิตแบบคนบลูโซน
โอกินาวะ ญี่ปุ่น เป็นเมืองที่คนมีอายุเฉลี่ยเกิน ๑๐๐ ปี อันดับ ๑ ของโลก
กินอาหารเป็นยา อาหารหลักคือมันม่วงญี่ปุ่น (ร้อยละ ๖๐-๗๐) ซึ่งมีสารต้านอนุมูลอิสระ (ซึ่งทำให้เกิดการอักเสบในร่างกาย) มากกว่าบลูเบอร์รี ๕ เท่า มีวิตามินเอบำรุงสายตามากกว่า ๒๓๕ เท่า รองลงมาคือข้าวและถั่วฝัก เช่น ถั่วฝักยาว ถั่วแขก ถั่วพู โดยกินปลาแค่ร้อยละ ๑ และเนื้อนมไข่น้อยกว่า ร้อยละ ๑ และใช้หลัก “ฮาราชิบุ” คือกินเพียงร้อยละ ๘๐ ของกระเพาะอาหาร
เคลื่อนไหว “กล้ามเนื้อขา” ประจำ บ้านคนโอกินาวะมีเพียงเสื่อสาน ทำให้นั่งและนอนกับพื้น การลุกจากพื้นเสมอ
ทำให้กล้ามเนื้อขาแข็งแรง อัตราการล้มของผู้สูงอายุจึงน้อย
อิกิไก มีเป้าหมายในชีวิตประจำวัน เช่น ทำสวนอย่างน้อยวันละ ๑ ชั่วโมง และนำของในสวนมาทำกับข้าว และมีสังคมโดยทำกิจกรรมอาสาร่วมกัน
เกาะอีคารีอา กรีซ ตอนเช้าคนที่นี่ดื่มชาสมุนไพรผสมน้ำมะนาว ครีมจากถั่วเหลือง และน้ำผึ้งจากผึ้งที่เลี้ยงเอง คนบนเกาะรู้จักกันหมด ช่วยดูแลกัน และมีกิจกรรมสังสรรค์ เช่น เต้นรำ ดื่มไวน์
ซาร์ดิเนีย อิตาลี เป็นสถานที่ที่ผู้ชายอายุยืนที่สุดในโลก ตัวเมืองอยู่บนเขา เส้นทางติดต่อระหว่างกันสูงชัน โบสถ์ตั้งบนพื้นที่สูงสุดของเกาะ ทำให้ได้ฝึกกล้ามเนื้อขาทุกวัน เมืองนี้จึงแทบไม่มีคนสูงวัยหกล้มหรือกระดูกหัก กินอาหารเหมือนคนอิตาลีทั่วไป เช่น พิซซ่า ลาซานญา แต่ใช้แป้งขนมปังเปรี้ยวทำเองที่ใส่ยีสต์และจุลินทรีย์แลกโทบาซิลลัส ทำให้น้ำตาลไม่สูงและมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคม โดยใช้ชีวิตช้า ๆ และความสัมพันธ์ในครอบครัวดี
นิโคยา คอสตาริกา อาหารหลักคือตอร์ติยา แผ่นแป้งที่มีส่วนผสมของ “สามดรุณี” คือ ถั่วดำ ฟักทอง ข้าวโพด ซึ่งไม่มีคอเลสเตอรอลและไขมันอิ่มตัว คนที่นี่นิยมทำงานด้วยมือ ซึ่งช่วยฝึกกล้ามเนื้อแขน ใช้ชีวิตอย่างมีเป้าหมายและไม่เครียด
โลมาลินดา สหรัฐอเมริกา เป็นชุมชนแอดเวนติสต์ในแคลิฟอร์เนียที่ผู้คนอายุยืนกว่าชาวอเมริกันทั่วไป ๑๐ ปี กินอาหารจากพืช เช่น ผักใบเขียวและถั่ว มีวันพักผ่อนประจำสัปดาห์ (Sabbath) ๑ วัน (๒๔ ชั่วโมง) นิยมทำงานอาสาสมัคร เช่น มาร์จ เจตทัน หญิงอายุ ๑๐๕ ปี ตื่นนอนเวลาตี ๕ ครึ่ง อ่านพระคัมภีร์ กินอาหารเช้าทำเอง แล้วปั่นจักรยานอยู่กับที่
๓๐ นาที จากนั้นขับรถไปทำงานอาสาสมัครเจ็ดองค์กร