“สงครามต่อต้านลัทธิคอมมิวนิสต์ 
คือออกไปดับไฟนอกบ้าน”

“ตอนไปรบ ผมนับถือข้าศึกเป็นครู ข้าศึกสอนให้เรารบเป็น เช่น แอบมาใกล้ฐานตอนค่ำ กลับข้างระเบิดที่วางไว้ หันด้านที่จะระเบิดเข้าหาเรา เรากดเมื่อไรก็โดนฝ่ายเราเอง เสือที่ให้สติผมตอนหลังเขาก็เสียชีวิต ผมเสียใจมาก ในลาวเราเสียทั้งรุ่นพี่ที่เรารักมาก เสียคนที่เราถือเป็นแบบอย่าง ตายบนอกเรา  มีครั้งหนึ่งผมอาสาเอาศพลงมาจากฐาน ๑๒ ศพ อวัยวะกระจายไปคนละทาง ผมทิ้งไว้แบบนั้นไม่ได้ ทหารจะขวัญเสีย ผมขับรถจี๊ป รถบรรทุกขึ้นไปที่ฐาน นำอวัยวะใส่ชะลอมลงมา

“ผมเคยยิงข้าศึกตายช่วงหัวค่ำ มันเป็นเงาตะคุ่มเข้ามาในฐาน แล้วได้ศพมา เขาใส่ผ้าเตี่ยวผืนเดียว ถ้าจัดการคนแรกได้เขาจะไม่รุกต่อ ส่วนมากกลางคืนผมจะนั่งเฝ้าแนวรบ เรื่องขายของเถื่อนมีอยู่แล้ว มีคำกล่าวในสนามรบว่า ‘สินค้าเข้าเหล้าเช่งชุน สินค้าออกปลอกกระสุน’ ปลอกกระสุนที่ยิงเราเอาไปขายได้แล้วก็ซื้อเหล้าในปากเซมากิน

“ทางบ้านไม่ทราบว่าผมไปรบ คิดว่าทำงานอยู่ลพบุรีตลอด จนช่วงกลับจากลาวไปรักษาตัวในโรงพยาบาล บังเอิญเดินเจอพี่ชายเขาถึงรู้ ส่วนมากผมจะกลับเข้ามาทางอุบลราชธานี นั่งรถไฟเมากันเข้าเมือง (หัวเราะ) แวะตลอดทางจนถึงลพบุรี หมดเวลาพัก ๑๐ วันก็ต้องกลับไปสนามรบ

“รบในลาวใต้ได้ครบปี ใกล้จบภารกิจ พ.อ. วันชัย เรืองตระกูล ขอให้อยู่ต่อ บอกอย่าเพิ่งกลับ ขอกับเทพ (พล.ท. วิฑูรย์ ยะสวัสดิ์ ผบ.บก. ผสม ๓๓๓) แล้ว เราต้องยึดที่ราบสูงโบลาเวนให้ได้ ช่วงปลาย ค.ศ. ๑๙๗๑ เรารบจนถึงปากซองแต่โดนตีแตกด้วยรถถัง คนเราขวัญเสีย ต้องถอยมาถึง กม. ๒๑ เกือบจะเริ่มต้นใหม่

“หลังในลาวมีการเจรจาหยุดยิงใน ค.ศ. ๑๙๗๓ ต่างคนต่างรักษาที่มั่น เรายันปะเทดลาวและเวียดนามเหนือเอาไว้ที่ กม. ๔๘ ทำให้เขารู้ว่าทหารไทยก็ไม่หมู ชนะตามเป้าหมายคือดับไฟนอกบ้าน ถือว่าจบหน้าที่ เราไม่โดนยึดภาคอีสานตามทฤษฎีโดมิโน ในยุคที่ลาวแตก นายกฯ คึกฤทธิ์เขาก็เก่ง ไปเจรจากับจีนแดงได้ทำให้เวียดนามไม่บุกไทย ถือว่าพระสยามเทวาธิราชคุ้มครอง

“คาดว่ามีศพทหารไทยประมาณ ๕๐๐ ศพตกค้างอยู่ในลาว โดยเฉพาะบริเวณซำทอง ล่องแจ้ง ที่รบกันหนัก ลาวใต้มีราว ๗๐ ศพ สมัย พล.อ.อ. กันต์ พิมานทิพย์ เป็นนายกสมาคมนักรบนิรนามฯ เคยส่งคนไปขุดกระดูกทหารไทยแบบเงียบ ๆ และนำมารวมที่วัดแห่งหนึ่งอย่างลับ ๆ ฝังแล้วปลูกต้นไม้ รอการเจรจาขอกระดูกกลับอย่างเป็นทางการ ผมคิดว่ารัฐบาลไทยควรยอมรับและเปิดเผยเรื่องนี้ เพราะพวกเขาเป็นวีรบุรุษ ถ้าไม่มีคนเหล่านี้ไทยอาจแพ้เวียดกงหรือกลายเป็นคอมมิวนิสต์

“ในกรณีทหารผ่านศึก เรื่อง ‘เงินผดุงเกียรติ’ ผมมองว่าพลทหารที่ไปรบควรได้รับทุกคน พลทหารก็เสี่ยงตายไปรบไม่ต่างจากผม เราจะทิ้งพวกเขาหรือ กรณีผมกลับมาก็รับราชการต่อ แต่คนเหล่านี้ไม่มีอาชีพ คนไทยต้องสำนึกบุญคุณพวกเขา ทำไมนักการเมืองหาเสียง จ่ายเงินให้อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ได้ ทำไม สส. ถึงมีบำนาญ ทหารผ่านศึกก็ทำหน้าที่เพื่อประเทศเช่นกัน ดีที่สุดคือให้พวกเขาดูแลตัวเองได้ เงินผดุงเกียรติเดือนละ ๓,๐๐๐ บาท ต่อปี ๒ หมื่นล้านบาทกับจำนวนทหารผ่านศึก คิดเป็น ๐.๓ เปอร์เซ็นต์ของงบประมาณประเทศ แต่มันทำให้พวกเขารู้สึกว่าประชาชนไม่ได้ทิ้งพวกเขา รวมถึงคนที่ยังทำหน้าที่ตอนนี้ด้วย ถือเป็นกำลังใจ ค่าอาหารกลางวัน สส. ต่อเดือนยังอาจมากกว่าด้วยซ้ำ การอ้างว่าให้ไม่ได้เพราะคุณไม่มีใจที่จะให้มากกว่า”

ใบปลิวของฝ่ายขวาที่โปรยในเขตคอมมิวนิสต์เพื่อทำสงครามจิตวิทยา ของสะสมของคุณจงรักษ์

“เครื่องบิน C-130 พาเราไปลงที่สนามบินล่องแจ้งแล้วให้เรานั่งเฮลิคอปเตอร์แบบชีนุกไปลงที่เมืองซำทอง เห็นบ้านพังพินาศ ซากศพ คิดถึงพ่อแม่ขึ้นมาทันที กลางคืนก็ได้ยินแต่เสียงปืนเล็ก ปืนใหญ่ เขามีหลักว่าจะให้ไปประจำฐานหนึ่งไม่เกิน ๔๕ วันถ้าทำได้ แล้วรุกไปข้างหน้า ที่ซำทองผมต้องทำบังเกอร์ สนามเพลาะ จนมือด้านสักพักก็ย้ายอีก  สองเดือนที่นั่นผมนอนไม่ถอดรองเท้าคอมแบตเลย เพราะกลัวจะใส่ไม่ทันเวลาฉุกเฉิน ฝรั่งก็ให้ผงโรยเท้ากันเรื่องอับชื้น เชื้อรา แต่ในลาวอากาศหนาวมากจนแทบไม่ต้องอาบน้ำ แต่ฤดูฝนทากก็เยอะมาก

“กองพันผมค่อย ๆ เคลื่อนไปข้างหน้า เราย้ายไปที่ภูผาไซ เมืองสุย เมืองกาสี ภูคูน ภูสูง สักพักผมเริ่มสนุกกับการรบ คืนไหนไม่ได้ยินเสียงปืนนอนไม่หลับ อย่างที่กาสีไปนอนคืนแรก รถถังข้าศึกมาบุกทันที แฟกซ์เรียกเครื่องบินจากอุดรธานีมาทิ้งระเบิดคล้ายหนังสงคราม เราอยู่บนเนินก็นั่งดู  กองพันผมเคยฐานแตก แต่ก็ยึดฐานได้เยอะ แล้วติดธงชาติลาว ครั้งหนึ่งติดธงปุ๊บ ปืนใหญ่ข้าศึกยิงเลย นัดแรกลงซ้าย นัด ๒ ลงขวา นัดที่ ๓ ธงหาย เขายิงแม่นมาก

“รบได้ ๖ เดือน ใกล้ถึงรอบกลับบ้านพักร้อน นายพลวังเปาขอร้องทหารเสือพรานยึดพื้นที่ให้ได้มากที่สุด โดยจะมีรางวัลไปพักผ่อนที่เมืองวังเวียง ๓ วัน ๒ คืน และเงินติดกระเป๋า ๑,๐๐๐ บาท  ตอนเซ็นสัญญาสงบศึก ผมไปมาอยู่ที่ภูคูน กาสี ภูสูง ก็คุยกับข้าศึกที่หยุดยิงกันแล้วทางวิทยุ เรื่องสนุกอย่างหนึ่งคือ มีผู้หญิงฝ่ายข้าศึก ว. มาคุยกับทหารไทยเหมือนจีบกัน พูดลาวมาคนอีสานเราก็ตอบไป พวกเราเรียกเธอว่า ‘บัวบังใบ’

“ผมไม่เคยคิดว่าลาวฝ่ายขวาจะแพ้ คิดว่าเขาจะอยู่กันได้แบบเวียดนามเหนือกับเวียดนามใต้ แต่เราก็ไปยันเขาเอาไว้ได้  ผมกลับมาเดือนธันวาคม ค.ศ. ๑๙๗๓ ได้เงินโบนัสติดกระเป๋า ๗,๐๐๐ บาท เขามาส่งที่สนามบินน้ำพอง เราก็นั่งรถกลับกรุงเทพฯ มันก็จริงที่เราเป็นทหารรับจ้าง ผู้ใหญ่เขาอ้างว่าไปป้องกันประเทศ แต่ก็มีสัญญาในการไปรบชัดเจน เสือพรานกับศัตรูผลัดกันแพ้ชนะ ผมคิดว่าตัวเองตัดสินใจถูกที่ไปรบในลาว ทุกอาชีพมีความเสี่ยง

“ผมคิดว่ารัฐบาลยังดูแลทหารผ่านศึกกรณีสงครามลับในลาวไม่ดีพอ เงินค่ารักษาพยาบาลต่อปีมีจำกัด เงินช่วยเหลือต่อปีก็ต้องไปรับเองทุกวันที่ ๑ ตุลาคม คนอยู่ต่างจังหวัดจะลำบากขนาดไหน ทุนการศึกษาที่ให้ลูกก็น้อย ผมน้อยใจว่าเงินผดุงเกียรติที่เรียกร้องกันเดือนละ ๒,๐๐๐ หรือ ๓,๐๐๐ บาททำไมให้ไม่ได้ แต่บำนาญจ่ายได้ บางทีผมก็แทบอยากทิ้งบัตรทหารผ่านศึก”

“อากาศในสนามรบหนาวมาก ๓-๔ วันอาบน้ำครั้งหนึ่ง หรือไม่อาบเลย ห้องน้ำก็ใช้ขุดดินทำธุระแล้วฝังกลบ อาหารที่แนวหลังส่งมาก็มีของสด ผัก ปลาร้า พริกขี้หนู เนื้อหมู ไก่ บางทีผมกับเพื่อนก็ทำลาบดิบ คนอีสานก็ทำลาบก้อย คิดถึงบ้านก็เขียนจดหมายฝากส่งไปกับเฮลิคอปเตอร์ที่มาส่งอาหาร ไม่ต้องติดแสตมป์

“ผมกลับมาพักผ่อนที่เมืองไทยครั้งหนึ่ง หน่วยขับเครื่องบินมาส่งที่ค่ายน้ำพอง อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น เราก็ต่อรถกลับเชียงราย ญาติก็ให้เครื่องรางของขลังมากมาย ตะกรุด พระเครื่อง ผ้ายันต์ ใครเป็นมุสลิมไปรบเขาก็มีของขลังนะครับ เป็นผ้าเขียนภาษาอาหรับ  พอกลับสมรภูมิ ถึงช่วงที่เขาเซ็นสัญญาหยุดยิง เราต้องอยู่รักษาแนวต่อหลายเดือน หน่วยเหนือพาไปเที่ยวเมืองวังเวียงให้กองร้อยละสองคน คิดดูว่ามี ๓๖ กองพัน โอกาสมาไม่ถึงเรา สุดท้ายก็หมดเวลาประจำการต้องกลับไทย

“มาลงที่สนามบินน้ำพอง ทางการเตรียมเงินใส่ซองไว้ให้ บนซองบอกเลยว่าไปกี่วัน ได้เท่าไร ธนบัตรใบละ ๑๐๐, ๒๐, ๑๐ ใส่มาเป็นปึกและมีใบปลดประจำการ คืนเอกสารส่วนตัว รบเสร็จผมเหลือเงินอยู่ ๓ หมื่นบาท ถือว่าเยอะจนตั้งตัวได้ ผมซื้อสามล้อถีบ ๓,๐๐๐ บาทใช้ประกอบอาชีพ อีกส่วนซื้อไม้เตรียมสร้างบ้าน

“ผมไม่คิดว่าเราแพ้สงครามในลาว เราต้องถอนกำลังตามสัญญาหยุดยิง ตอนหลังที่ลาวกลายเป็นคอมมิวนิสต์ผมคิดว่าคงเป็นส่วนหนึ่งที่เราไปช่วยป้องกัน เลยไม่มารุกรานบ้านเรา 

“ตอนนี้ผมคิดว่าควรเปิดเผยได้แล้ว อยากให้เด็ก ๆ รู้เพราะนี่คือประวัติศาสตร์ ยอมรับว่าเราเป็นทหารรับจ้าง ทำให้เราได้เงินมาตั้งตัว แต่ผมทำเอกสารหาย เหมือนเขาต้องการให้ผมไปถ่ายภาพใส่สูท ติดเหรียญพิทักษ์เสรีชน ทั้งที่เรามีชื่อใน ราชกิจจานุเบกษา ว่าเคยรบในลาว เลยไม่ได้ใช้สิทธิ์ของทหารผ่านศึก ใช้แต่สิทธิ์บัตรทองเหมือนคนอื่น  ตอนนี้เป็นอัมพฤกษ์มา ๔ ปีแล้ว จะไปไหนก็ลำบาก”

“ผมอยู่ภูสูงจนจบภารกิจ ตอนหลังข้าศึกไม่มาตีแล้ว ผมรบอยู่ในลาว ๒ ปี ไม่ได้กลับไปพัก คงกลัวหนีเลยไม่ให้กลับไทย แต่ได้ไปพักที่เมืองวังเวียง ๒ คืน สลับไปเป็นกลุ่ม ที่นั่นมีซ่องโสเภณีไม่ต่างจากล่องแจ้ง ใครมีเครื่องรางของขลังเที่ยวแบบนี้ของจะเสื่อม พวกคนจากนครศรีธรรมราช กรุงเทพฯ ตายกันเยอะเพราะเรื่องนี้  พวกนายทหารไทย
นี่แหละค้าผู้หญิง เป็นพ่อเล้า เอาเข้ามาในฐาน ไปหลอกเขาว่าจะพากลับด้วยก็มี บางคนมีลูกที่นั่นก็ทิ้งไว้ ต้องนัดมาเจอกันทีหลัง เพื่อนผมเป็นคนนครราชสีมาก็พาผู้หญิงกลับมากันหลายคน ในกองร้อยมีเปิดบ่อนเล่นไพ่ เล่นไฮโล ผู้กองก็ไม่ว่าเพราะมันคือสนามรบ บ้านป่าเมืองเถื่อน บันเทิงกันไป บุหรี่จ่ากองร้อยก็ซื้อมาขาย ยี่ห้อกรองทิพย์ พระจันทร์

“ผมเขียนจดหมายกลับบ้านฝากไปกับจ่ากองร้อย เพราะปลายเดือนเขาจะบินมารับเบี้ยเลี้ยงที่ไทย จดหมายไม่ได้ปิดซองนะครับ เขาต้องเซนเซอร์ (หัวเราะ) รู้หมดว่าเราเขียนอะไร ผมเล่าให้แฟนฟังว่าอยู่ที่ไหน ถ้ารอได้ก็รอ เขาก็รอ

“พอเซ็นสัญญาสงบศึก เราอยู่บนดอยคนละลูกกับข้าศึก มีวิทยุคุยกันบ้าง ทางนั้นก็หยอกมา ‘อ้าย (พี่) กลับเมืองไปซื้อนาฬิกามาให้ข้อยบ้างเด้อ’ เราก็ตอบถ้าได้ไปจะซื้อให้เด้อ ตอนกลับมีเฮลิคอปเตอร์แบบชีนุกมารับไปลงที่วังเวียง ขึ้นเครื่องบินจากที่นั่นมาลงที่อำเภอน้ำพอง เขาก็จ่ายใบจบภารกิจ กำชับว่าอย่าทำหาย เพราะอีก ๒ ปี จะประกาศชื่อลง ราชกิจจานุเบกษา เพื่อทำบัตรทหารผ่านศึก ผมได้บัตรทหารผ่านศึกชั้น ๔

“ไปรบยังไงก็คุ้ม มีเงินส่งบ้านทุกเดือนเดือนละ ๑,๕๐๐ บาท ส่วนเบี้ยเลี้ยง ๒๕๐ บาทต่อเดือนใส่เป็นซองในสนามรบ ผมมีเงินเก็บ ๒ หมื่นบาท ซื้อวัว สร้างบ้าน ซื้อที่นา เอามาแต่งงาน กลับมาผมก็ทำไร่ทำนาต่อเพราะมีเงินทุน ส่วนหนึ่งที่เราตั้งตัวได้เพราะไปรบในลาว”

“ผมฝึกอยู่ ๓ เดือนครึ่ง เขาไม่ได้บอกว่าจะพาเราไปสนามรบไหน แต่กองพันผมทะเลาะกับครูฝึกที่เป็นพารู (PARU - Police Aerial Reinforcement Unit  ตำรวจพลร่ม) เลยส่งกองพันเราไปที่ค่ายสฤษดิ์เสนา กองพันเราก็ไปก่อเรื่องอีก ทะเลาะกับทหารลาวที่ถูกส่งมาฝึก ยังมีกรณีครูฝึกเรามีเรื่องกับแมงดาในพิษณุโลก เราก็ยกพวกหนีจากค่ายไปพังบาร์ ทหารกองเกินที่อาสาไปรบจะไม่ค่อยมีวินัย ครูพารูก็ด่าเราว่าจะส่งไปตายอยู่แล้วยังจะเอาอะไรอีก คือโจรทั้งนั้น คุมซ่อง คุมบาร์กันมา  บางคนก็หนีคดี เพราะเขาออกกฎหมายคุ้มครองเรื่องคดี ๖ ปี ถ้าอาสาไปรบ

“เขาส่งกองพันผมไปที่ล่องแจ้งต้นเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. ๑๙๗๒ ช่วงนั้นผมหนีไปเที่ยวกับ FAG สี่คน กลับมาที่ค่ายคนส่วนมากขึ้นเครื่องแล้ว เขาเกือบปลดประจำการผม แต่ก็ให้ไป แล้วขึ้นเครื่องบิน C-130 ไปลงล่องแจ้งเครื่องต้องวนอยู่หลายรอบ จนการโจมตีของข้าศึกเบาลงถึงเปิดฝาหลังให้วิ่งลงจากเครื่องเข้าที่กำบัง โรงเรียนเสนา-ธิการของนายพลวังเปาโดนกระสุนปืนใหญ่พรุนไปหมด

“สองวันต่อมาเขาส่งกองพันขึ้นไปตีเนินสกายไลน์ ในส่วนที่ทหารเวียดนามเหนือยึดไว้ ห่างจากล่องแจ้งประมาณ ๑๐ กิโลเมตร เราก็เดินเท้าไป ตอนเคลื่อนกำลังก็ถูกซุ่มโจมตีตลอด ที่สกายไลน์ผมเรียกว่า ๘ ชั่วโมงนรก ก่อนเข้าที่ตั้งฐานได้ ข้าศึกมีกลวิธีทุกอย่าง บางทีใส่ชุดทหารเสือพรานแล้วกวักมือเรียก บางคนนึกว่าพวกเดียวกันก็เสร็จเขา ปลายเดือนพฤศจิกายนเข้าตีภูผาไซ ที่นี่เนินเขากว้าง เราตีร่วมกับ BC624 และ BC625 มีการปะทะกัน ความรู้สึกอยากกลับบ้านก็มี เพราะมันหนักมากสำหรับคนอายุเท่านี้ หมวดผมยึดเนินแห่งหนึ่งไว้ ผมยังได้ธงของขบวนการปะเทดลาวมา ฐานนี้คนอยู่ไม่มาก เป็นทางขึ้นภูผาไซ แต่ต่อมาข้าศึกก็พยายามตีคืน เราปักหลักสู้ตาย ต่อมาเราต้องถอนตัว ไปรวมกันที่หมู่บ้านอีกแห่ง FAG ที่ผมตามไปด้วยเขาก็ประสานบอกพิกัด ขอเครื่องบินสนับสนุน

“ตอนหลังกองบัญชาการหน่วยรบเฉพาะกิจสิงหะก็ให้กองพันผมกลับไปเนินสกายไลน์ เข้าตีเมืองกาสี แยกศาลาภููคูนที่เป็นจุดยุทธศาสตร์ที่อเมริกันทิ้งระเบิดนำไว้ก่อน ๒-๓ วัน เรายึดศาลาภูคูนได้ใน ๖ ชั่วโมง ต่อมาก็เข้าตีพื้นที่ทุ่งไหหินแถวบริเวณภูยาง ภูธาตุ แต่ถูกโต้กลับจนละลายเกือบทั้งกองพัน  ต้นเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. ๑๙๗๓ เราถอยแบบกระจัดกระจายไปรวมกันที่ศาลาภูคูนอยู่ที่นั่นจนถึงการเซ็นสัญญาสงบศึก ก่อนจะย้ายไปฐานปืนใหญ่อีกฐาน

“จริง ๆ เรารบกับเวียดนามเหนือ ทหารเวียดนามเหนือเป็นหัวหน้าชุด ลูกน้องเป็นลาวกับชาวเขา ตอนรบก็ด่าเราว่า ‘ไทยหัวแป ขี้ข้าอเมริกา ปิก (กลับ) บ้านไปเน้อ’ เราก็ด่าตอบ ‘ไอ้แกวกินหมา’ ไม่รู้มันฟังรู้เรื่องไหม วิทยุเวียดนามก็แทรกคลื่นมา พูดให้เรากลับไป จะมารับจ้างทำไม ส่วนมากก็ปล่อยมันด่า เพราะเราไม่มีนโยบายวิวาทะทางวิทยุ  ตอนหลังที่ลาวกลายเป็นคอมมิวนิสต์ ผมไม่คิดว่าเกี่ยวกับทหารไทยรบแล้วแพ้ เราไม่ได้แพ้ แต่ผู้นำของฝ่ายปะเทดลาวเขาเดินเกมเหนือกว่าตอนเซ็นสัญญาหยุดยิง อเมริกาก็ไม่อยากรบแล้ว”