ไข่จิ๋ว ไข่ยักษ์
อัญมณีน่ารักจากวิหค
Hidden (in) Museum
เรื่อง : สุชาดา ลิมป์
ภาพ : บันสิทธิ์ บุณยะรัตเวช
โลกนี้มีพิพิธภัณฑ์เกี่ยวกับสัตว์ปีกเยอะ แต่เกี่ยวกับ “ไข่นก” แทบไม่มี
จึงน่ายินดีที่ “สวนนกชัยนาท” ของไทยมีพิพิธภัณฑ์ไข่นกเป็นศูนย์กลางรวบรวมไข่นกสารพัดชนิดจากทั่วโลก หวังส่งเสริมการเรียนรู้ด้านวงจรชีวิตของนก
นอกอาคารเด่นด้วยสถาปัตยกรรมรูปนกเงือกโผล่หัวทะลุเปลือกไข่ อาศัยทรงไข่เป็นอุโมงค์นำทางสู่ภายใน โถงกลางใช้ประโยชน์จากเสาอาคารเป็นต้นไม้ยักษ์ที่มี “หุ่นฟางนก” ทำรังบนต้นไม้ (หุ่นฟางนกเป็นประติมากรรมสร้างชื่อด้านการท่องเที่ยวให้สวนนกชัยนาทมาตั้งแต่ปี ๒๕๒๖) มีบันไดให้ผู้มาเยือนไต่ขึ้นไปเยี่ยมบ้านของนกยักษ์ที่กำลังกกไข่ ยิ่งเข้าใกล้ก็คล้ายมนุษย์ถูกย่อส่วนให้จิ๋วราวลูกนกแรกเกิด
พื้นที่โดยรอบของพิพิธภัณฑ์รายล้อมด้วยไข่นกหลากหลาย ทั้งขนาดใหญ่-เล็ก ทรงกลม-รี ลวดลายริ้ว-จุด สีสันขาว ครีม ส้ม น้ำตาล เขียว ฟ้า ดำ ฯลฯ ยิ่งจัดแสดงในตู้กระจกก็ให้ความรู้สึกดั่งอัญมณีจากธรรมชาติ เช่น ไข่กาอเมริกัน ไข่เหยี่ยวออสเปรย์ ไข่นกคิลล์เดียร์ ไข่นกเกรย์แคตเบิร์ด ไข่นกสครับเจย์ ไข่นกฟินช์ ไข่นกโรบิน ไข่นกคาร์ดินัล ไข่นกอินทรีทอง ฯลฯ กระทั่งที่พบในไทยอย่างไข่นกเขา ไข่นกเอี้ยง ไข่นกหัวขวาน ไข่นกเรเวน ไข่นกกระเรียน ไข่นกกระสาเทา ไข่นกกระยาง ไข่นกแสก ฯลฯ
เสียดาย นอกจากป้ายกำกับชื่อชนิดนกก็ไม่มีข้อมูลไข่นกให้ศึกษา ไม่มีคำแนะนำหากพบไข่นกในธรรมชาติ วิธีรักษาไข่ลมหรือไข่ที่นกเจาะทิ้งแล้วทั้งในแง่อนุรักษ์และต่อยอดเป็นงานศิลปะ ฯลฯ รวมถึงต้องอาศัยทุนความรู้ของผู้เที่ยวชมเอง เพราะหลายตัวอย่างแสดงข้อมูลไม่ตรง
แต่คุ้มค่าที่มาเห็นตัวอย่างจำลอง “ฟอสซิลไข่นกช้าง” กว้างเกือบ ๙ นิ้ว ยาวราว ๑๖ นิ้ว หนักประมาณ ๑๐ กิโลกรัม จากนกขนาดใหญ่สุดในโลกที่สูงถึง ๑๐ ฟุต และหนัก ๖๐๐ กิโลกรัม (ลักษณะคล้ายนกกระจอกเทศ บินไม่ได้) ซึ่งเคยมีอยู่จริงบนเกาะมาดากัสการ์ก่อนสูญพันธุ์เมื่อศตวรรษที่ ๑๗-๑๘ มีข้อสันนิษฐานจากฟอสซิลไข่ที่พบในเนินทราย ทางตอนใต้ของรัฐเวสเทิร์นออสเตรเลียว่าพวกนกคงใช้วิธีขุดหลุมฝังไข่ในทรายอุ่น และเป็นได้ว่าไข่ที่พบนี้อาจลอยน้ำมาจากมาดากัสการ์
ยิ่งตื่นตาเมื่อจัดวางเทียบขนาดกับ “ไข่นกฮัมมิงเบิร์ด” เจ้านกจิ๋วประจำถิ่นทวีปอเมริกาที่ยาวสุดไม่เกิน ๓-๕ นิ้ว และหนักน้อยกว่า ๒ กรัม แต่ละสายพันธุ์มีนิสัยสร้างรังต่างกัน บ้างสร้างเป็นรูปถ้วยบนพุ่มไม้ บ้างชอบทำรังในเปลือกวอลนัต บ้างใช้ใยแมงมุมมัดเป็นโครงรัง ที่เหมือนกันคือจะออกไข่สีขาวเพียงสองฟอง มีความยาวพอกับเมล็ดกาแฟ ได้ชื่อว่ามีขนาดเล็กที่สุดของไข่นกทั้งหมดในโลกนี้ แต่เห็นแบบนั้นก็อาจมีน้ำหนักมากถึง ๑๐ เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักตัวแม่นกขณะวางไข่ !
ซุกอยู่ตรงไหนของพิพิธภัณฑ์...
ต้องมาดู
พิพิธภัณฑ์ไข่นก
สวนนกชัยนาท หมู่ที่ ๔ ถนนพหลโยธิน ตำบลเขาท่าพระ อำเภอเมืองชัยนาท จังหวัดชัยนาท ๑๗๐๐๐
เปิดทุกวัน เวลา ๐๘.๓๐-๑๗.๐๐ น.
ค่าเข้าชม ผู้ใหญ่ ๓๐ บาท เด็ก ๑๕ บาท (ชาวต่างชาติ ผู้ใหญ่ ๑๐๐ บาท เด็ก ๕๐ บาท)
โทร. ๐-๕๖๔๗-๖๖๒๔