Image
โรงหนังไฟว์สตาร์ 
จังหวัดนครราชสีมา

เริ่มจาก บิณฑ์ บันลือฤทธิ์ พระเอกหนุ่มรุ่นหลังที่มีความศรัทธาต่อ มิตร ชัยบัญชา ได้ดำเนินการปั้นหุ่นจะนำมาตั้งที่วัดแค นางเลิ้ง แต่ได้รับการปฏิเสธ จึงนำไปตั้งที่โรงหนังแอมบาสเดอร์ ย่านสะพานขาว หลังโรงหนังเลิกกิจการ หุ่นมิตรสวมหน้ากากอินทรีแดงจึงถูกย้ายไปอยู่ที่ชั้น ๒ ของโรงหนังไฟว์สตาร์มัลติเพล็กซ์ จังหวัดนครราชสีมา

แทนมิตร
เรื่อง : วีระศักร จันทร์ส่งแสง
ภาพ : ประเวช ตันตราภิรมย์, วิจิิตต์ แซ่เฮ้ง, จงบุญ คงอ่อน,  มนัส กิ่งจันทร์
สิ่งแทนตัวตนและเกี่ยวพันกับศรัทธาความเชื่อเรื่องเล่าลือถึงอภินิหารในตัว มิตร ชัยบัญชา มีเล่าลือกันมาแต่ครั้งเขายังมีชีวิต อย่างเรื่องห้ามฝนที่เชียงใหม่ เรื่องให้เลขหวยแม่น

เมื่อเขาจากไปใครหลายคนได้สร้างรูปปั้นเขาตั้งไว้ในหลายที่ ทั้งเป็นการแสดงความระลึกถึง เป็นสื่อนำไปสู่การศึกษาเรียนรู้ในฐานะบุคคลสำคัญ ไปจนถึงเป็นเทพประจำศาลให้คนกราบไหว้บนบาน

เท่าที่พบมีรูปปั้น มิตร ชัยบัญชา อยู่ในที่ต่าง ๆ แปดแห่ง...

Image

วัดท่ากระเทียม อำเภอท่ายาง จังหวัดเพชรบุรี

ริมรั้วด้านในวัดท่ากระเทียม มีศาลมิตรตั้งอยู่ใกล้กับเจดีย์ที่เก็บกระดูก ภายในศาลมีรูปปั้นมิตรในเครื่องแบบทหารอากาศ  

หลวงพ่อแดง ญาณวุฑฺโฒ เจ้าอาวาสรูปปัจจุบัน (ปี ๒๕๖๖) เล่าว่า ยอดชาย เมฆสุวรรณ ร่วมกับนายกเทศมนตรีและคณะกรรมการในท้องถิ่น สร้างไว้ที่วัดท่ากระเทียมตั้งแต่สมัยเจ้าอาวาสองค์ก่อน “ทีแรกอยู่ศาลข้างใน ปี ๒๕๔๙ อาตมารับช่วงเป็นเจ้าอาวาสต่อ นั่งมองอยู่ ๒ ปี เอาออกมาข้างนอก ข้างในคนไม่โผล่เข้าไป เลยย้ายมาอยู่ริมถนน”

กับอีกหุ่นที่เกิดขึ้นใหม่ “ตอนหลวงพ่อเจ้าอาวาสองค์เก่ายังอยู่ นาท ภูวนัย อดีตรองผู้ว่าราชการจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ได้มาแนะนำนายอำเภอท่ายาง กระตุ้นให้เชิดชูคนเมืองเพชรบุรี” 

ต่อมาเมื่อได้คำแนะนำจาก เจนภพ จบกระบวนวรรณ คนเพชรบุรีร่วมกันปั้นหุ่น มิตร ชัยบัญชา ขึ้นอีกหุ่น ในชุดสูทยืนเท้าสะเอว ตั้งไว้ที่ด้านหน้าวัดท่ากระเทียม

“ควรมีชื่อเขาอยู่ในคำขวัญจังหวัดด้วย เขาเป็นคนเด่นคนดังที่ทำชื่อเสียงให้เพชรบุรีได้เยอะแยะ ต่อไปคนจะมาวัดท่ากระเทียมที่เป็นวัดบ้านเกิด มิตร ชัยบัญชา  ตอนนี้เพชรบุรียังไม่มีวัดที่คนทั่วประเทศต้องมา วันข้างหน้าไม่แน่ถ้าเรามี มิตร ชัยบัญชา”
Image
๒.
ศาลมิตร จอมเทียน จังหวัดชลบุรี 

ศาลแห่งแรกที่สร้างขึ้นตรงจุดที่มิตร ตกเฮลิคอปเตอร์เสียชีวิต เป็นศาลไม้เล็ก ๆ 

ปี ๒๕๓๒ นักธุรกิจสตรีท่านหนึ่งมาบนบานขอให้ขายคอนโดมิเนียมได้ จะสร้างศาลถาวรให้แทนศาลไม้เก่า และจะหล่อรูปเท่าตัวจริงมาตั้งให้คนสักการะ  คำบนบานสัมฤทธิผลจึงสร้างศาลไม้สักพร้อมรูปปั้นเท่าตัวจริงวางไว้ตราบทุกวันนี้
Image
Image
๔.
วัดแค นางเลิ้ง กรุงเทพมหานคร

มีบันทึกของ บำเทอง โชติชูตระกูล เพื่อนที่ทำหน้าที่เป็นผู้จัดการส่วนตัว มิตร ชัยบัญชา บอกว่า “หุ่นอีกตัวหนึ่ง ผมว่าจะปั้นไปตั้งไว้ที่วัดแค นางเลิ้ง คาดว่าจะเสร็จในปี ๒๕๓๖ ตั้งในศาลาห้องสมุด มิตร ชัยบัญชา อนุสรณ์” 

แต่ไม่เป็นที่ยืนยันแน่ว่าเป็นหุ่นครึ่งตัวที่ตั้งอยู่หน้ากุฏิเจ้าอาวาสเวลานี้หรือไม่
Image
๕.
พิพิธภัณฑ์ ยอดชาย เมฆสุวรรณ จังหวัดนครปฐม

ยอดชาย เมฆสุวรรณ ผู้สร้างหุ่นขี้ผึ้ง มิตร ชัยบัญชา เล่าว่าเขาตั้งใจจะสร้าง เลยประกาศขายที่ดินแปลงหนึ่งจะนำเงินมาสร้าง อีกทั้งได้รับความสนับสนุนจากเครือญาติของ มิตร ชัยบัญชา ที่ต่างจังหวัด มอบงบประมาณมาจำนวนหนึ่ง และมีการฝังกระดูกของ มิตร ชัยบัญชา ไว้ในรูปปั้นนี้ด้วย
Image
๖.
วัดสมุทรคาม (วัดบ้านท่า) อำเภอท่ายาง จังหวัดเพชรบุรี

ไม่ทราบประวัติที่มาเมื่อแรกสร้างศาลมิตรและรูปปั้น มีเพียงป้ายบอกว่าได้รับการบูรณะครั้งล่าสุด โดยคณะนักพากย์หนังกลุ่มหนึ่งเมื่อปี ๒๕๔๕
Image
Image
๗.
พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้ง มาดามทุสโซ กรุงเทพฯ

ปัจจุบันไม่มีให้ชมแล้ว เนื่องจากสิ้นสุดลิขสิทธิ์การจัดแสดง
Image
๘.
พิพิธภัณฑ์ มิตร ชัยบัญชา จังหวัดพิษณุโลก 

ดำเนินการสร้างโดย บัญชา วาจาสุวรรณ ผู้ก่อตั้งพิพิธภัณฑ์ โดยจัดหาอุปกรณ์ให้ศิลปินอาสาช่วยปั้นและนำมาตั้ง ทำพิธีเปิดเมื่อวันที่ ๓๐ มกราคม ๒๕๖๕  
Image
Image