ท้ายครัว

เรื่องและภาพ : กฤช เหลือลมัย

ถึงหน้าหนาว ก็ถึงเวลาไปท่องเที่ยวพักผ่อน เท่าที่โอกาสจะอำนวยกันนะครับ แค่ได้ปั่นจักรยานเที่ยวในละแวกไม่ไกลนัก ได้สูดอากาศเย็นๆ ในม่านหมอกยามเช้าชมดูผู้คนสวมเสื้อหนาวสีสวยๆ อวดกัน ก็รื่นรมย์ตามอัตภาพ

นักปั่นจักรยานทัวริงสายเก็บหาอาหารธรรมชาติย่อมพบว่าข้างทางหลวงชนบทช่วงนี้มีดอกผลผักยืนต้นหลายชนิด โดยเฉพาะมะกอกป่าและมะสังให้เก็บมาต้มยำตำน้ำพริกได้อร่อยเหมือนทุกๆ ปีที่ผ่านมา

ผมลองปั่นไปสำรวจพื้นที่สองฝั่งน้ำป่าสักตอนกลาง แถบอำเภอชัยบาดาล ลพบุรี ซึ่งเพิ่งมีน้ำท่วมจากพายุฝนเมื่อเร็วๆ นี้ แล้วได้พบ “ไม้แดก” อย่างหนึ่งที่ผมไม่เคยกินมาก่อน นั่นก็คือ “ไก่เตี้ย” (Canavalia rosea DC.) หรือบางแห่งก็เรียกถั่วพร้าบ้าง ถั่วคล้าทะเลบ้าง

เถาไก่เตี้ยชอบเลื้อยพันไม้ยืนต้นริมแหล่งน้ำลำห้วย หัวไร่ปลายนาช่อดอกสีขาวแซมม่วงอ่อนแกว่งไกวล้อลมหนาว ตั้งแต่เดือนตุลาคมไปจนถึงธันวาคม ฝักสีเขียวอ่อนแก่ขนาดเล็กใหญ่จะยังคงห้อยระย้าบนกิ่งไม้ตรงโน้นตรงนี้ไปจนถึงเดือนมกราคม

ผมเด็ดทั้งดอกบานใหม่ๆ และยังเอื้อมปลิดเอาฝักอ่อนขนาดต่างๆ ใส่กระเป๋าจักรยานกลับมาบ้านได้พอสมควรเลยแหละ ลองลวกดอกในน้ำเดือดเร็วๆ แล้วแช่น้ำเย็น ส่วนฝักนั้นนึ่งในลังถึงราว ๑๕ นาที

ดอกไก่เตี้ยสุกกรอบหวานอร่อย อย่างเหลือเชื่อครับ ส่วนฝักนึ่งนั้น ถ้าอ่อนมากก็กินได้เลย แต่ถ้าเริ่มแก่ ต้องลอกใยเปลือกข้างฝัก กับเยื่อรองเมล็ดด้านในที่แข็งๆ ออกสองด้านจะได้เนื้อฝักมาก นุ่มเหนียว มีความหนึบมันอร่อย เรียกว่าหากใครปั่นจักรยาน หรือวิ่งจ็อกกิงไปเจอดอกเจอฝักไก่เตี้ยข้างทาง ก็โชคดี ได้ของอร่อยฟรีๆ มาทำกับข้าวกินละครับ

แต่ทำอะไรกินดีนะ ? ผมเอาดอกกับฝักที่ลวกที่นึ่งไว้นั้นมาปรุงเป็นซุบแบบอีสาน โดยเผาหอมแดง กระเทียม พริกชี้ฟ้า พริกขี้หนู ลอกเปลือกไหม้ๆ ออก ตำในครกพอหยาบๆ ใส่เนื้อปลาทูนึ่งย่างหอมๆ แล้วก็ฝักไก่เตี้ยหั่นชิ้นเล็กตำจนแหลก เข้ากันดี ใส่ดอกไก่เตี้ยลวกและต้นหอมผักชีหั่น

ปรุงด้วยน้ำปลาหรือน้ำปลาร้า ให้รสออกเผ็ดเค็มตามชอบกินจ้ำข้าวเหนียวกับผักสด ปลาทอด ไข่ต้ม อร่อยง่ายๆ ครับ...