หินสีมณีแดง
ราชา-ราชินีแห่งพลอย
ธรรมชาติ ทํามาโชว์
เรื่อง : เรื่อง สุชาดา ลิมป์
ภาพ : บันสิทธิ์ บุณยะรัตเวช
ไม่ใช่ทุกแร่คืออัญมณี
เป็นได้ต่อเมื่อแร่นั้นสวยงาม คงทน และหายาก ดังก้อนหินสีฉ่ำตรงหน้า...ชวนจินตนาการถึงภูเขาน้ำแข็งไสใส่ทับทิมกรอบราดน้ำหวาน
แร่ตระกูล “คอรันดัม” (corundum) นิยมทำเครื่องประดับราคาแพง จัดเป็นพลอยคุณภาพสูง (precious stone) ที่มีความแข็ง ๙ ตามมาตรฐานการวัดของโมส์แกร่งรองจากเพชร
ความพิเศษอยู่ที่ “สตาร์คอรันดัม” เมื่อสะท้อนแสงจะเกิดเส้นหกเส้นดูคล้ายแฉกของดวงดาว และเกิดปรากฏการณ์ “เปลี่ยนสี” เมื่อต้องแสงไฟ (แสงขาว/แสงส้ม) ที่ต่างกัน เป็นเสน่ห์โดยธรรมชาติ
คอรันดัมมีชื่อเรียกตามสีที่เกิดจากมลทินของธาตุต่าง ๆ สีเขียวบางกะจะ (พบที่ตำบลบางกะจะ จังหวัดจันทบุรี) เกิดจากมลทิน ธาตุโครเมียมหรือวานาเดียม เรียก “เขียวส่อง” สีเหลืองเกิดจากมลทินธาตุเหล็ก เรียก “บุษราคัม” หากมีสีเหลืองทองซึ่งหายากจะเรียก “บุษย์น้ำทอง” สีน้ำเงินเกิดจากมลทินธาตุเหล็กและไทเทเนียม เรียก “ไพลิน” ยกย่องเป็นสัญลักษณ์ของความรัก นิยมให้เป็นของขวัญครบรอบวันแต่งงาน ไพลินคุณภาพดีของไทยมาจากอำเภอบ่อพลอย จังหวัดกาญจนบุรี
แต่ที่แพร่หลายในตลาดโลกจะเป็นคอรันดัมสีแดงที่เกิดจากมลทินธาตุโครเมียม เรียก “ทับทิม”
อันที่จริงพลอยทับทิมมีหลายเฉด ทั้งชมพูแดง แดงม่วง ไปจนแดงสดบริสุทธิ์ ยิ่งเมื่อผ่านการเจียระไนจะปรากฏเนื้อใส ไม่แตกร้าว นิยมเจียระไนเป็นแบบเหลี่ยมเกสรผสมเหลี่ยมมรกต ถือเป็นพลอยมีค่ามากที่สุดจนได้รับยกย่องเป็น “ราชา-ราชินีแห่งพลอย”
ในต่างประเทศมีแหล่งทับทิมในพม่า กัมพูชา ศรีลังกา ออสเตรเลีย สหรัฐอเมริกา แทนซาเนีย และโมซัมบิก ส่วนในไทยพบที่จันทบุรี ตราด แพร่ เพชรบูรณ์ ศรีสะเกษ อุบลราชธานี กาญจนบุรี และลพบุรี
พลอยทับทิมคุณภาพดีสุดอันดับ ๑ ของโลก ต้องมาจากไทยเท่านั้น เรียกว่า “ทับทิมสยาม”