ท้ายครัว

เรื่องและภาพ : กฤช เหลือลมัย

ใครโตมากับชนบทที่มีป่าเขาใกล้บ้านย่อมคุ้นเคยดีถึงการ “เข้าป่า” เสาะหาวัตถุดิบอาหารจากธรรมชาติตามฤดูกาล ด้วยว่าใครก็ตามที่พอมีเรี่ยวแรง มีความรู้เรื่องหาอยู่หากิน ย่อมเดินเข้าไป แล้วมีอะไรติดไม้ติดมือกลับออกมาได้ทุกครั้ง

ตัวผมเองนั้นเพิ่งเห็นว่า ลำพังพื้นที่ป่าโปร่งแค่ ๑๐๐ กว่าไร่ หลังวัดเทพนิมิตรวราราม ตำบลคลองกระจัง อำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ ก็มียอดอ่อนและผลอีนูน มีไข่มดแดงมียอดผักอีซึกผักอีหล่ำให้กินกันในหน้าแล้ง ส่วนหน้าฝน มีใบเปราะหอม-เปราะลาย ต้นอีลอก และโดยเฉพาะหัวกลอย ที่มีคนจากที่ไกลๆ มาขุดหาเอาไปกินได้โดยไม่มีใครหวง แถมยังมีของล้ำค่าประจำปี ก็คือ “เห็ดโคน” หรือ “เห็ดปลวก”

ช่วงวันสารทของทุกปีเป็นเวลาที่คนคลองกระจังตระเวนเข้าป่าหา “เห็ดปลวกจิก” เห็ดโคนดอกเล็ก รสชาติดี มันขึ้นบนโคกจอมปลวกตามเส้นทางเดินหาอาหารของฝูงปลวกที่สานเป็นเครือข่ายเต็มพื้นที่ป่าจนในช่วง ๓ สัปดาห์หลังวันสารทปลายเดือนสิงหาคม จะพบเห็ดปลวกจิกได้ตามโคกเนินใต้ร่มไม้ใหญ่น้อย มันผุดขึ้นเป็นกลุ่มให้เก็บได้ทุกๆ วัน ใครจะเข้าไปหาบ่อยแค่ไหนก็ได้ครับ หาได้มากก็เอามาขายกันกิโลกรัมละไม่เกิน ๒๐๐ บาทเท่านั้น...มันเป็นของขวัญจากป่าธรรมชาติที่ยังอุดมสมบูรณ์อย่างแท้จริง

ผมเองยังได้ลองตามเขาไปหาเห็ดในป่านี้อยู่ครั้งหนึ่ง แม้ได้มาไม่มากนักเพราะเป็นช่วงท้ายๆ ฤดูแล้ว แต่ก็พอได้เอาทำกับข้าวกินสดๆ ใหม่ๆ รสชาติของเห็ดปลวกซึ่งมนุษย์ยังเพาะพันธุ์เลี้ยงไม่ได้นี้เป็นที่ยอมรับในหมู่นักกินเห็ดมานาน ว่าหาเห็ดธรรมชาติชนิดใดเทียบยาก

ผมลองทำตามสูตรเพื่อนชาวเพชรบุรี คือล้างเห็ดปลวกจิกจนสะอาดดี เอาใส่หม้อ เติมน้ำนิด เกลือป่นหน่อย ตะไคร้ ใบมะกรูด ตั้งไฟจนเดือด พอสุกหอมดีแล้ว ใส่ใบกะเพราฉุนๆ เยอะๆ เลยทีเดียว จากนั้นตักใส่ชามใบใหญ่ ที่เราบีบมะนาว ทุบพริกขี้หนู เหยาะน้ำปลาไว้

ได้ต้มยำน้ำใสรสฉุนร้อน เปรี้ยวเค็มหวานเห็ดเผ็ดแซ่บดีแท้ครับ นับว่าเป็นการชี้ชวนให้เห็นคุณค่าของพื้นที่ป่าสาธารณะของชุมชน ด้วยรสชาติอันไม่อาจจะลืมเลือนได้จริงๆ

ใครจะปรับสูตรต้มยำไปตามที่ตัวเองชอบก็ได้ทั้งสิ้นครับ อย่างเช่นเพิ่มหอมแดง กระเทียม ข่าแก่ข่าอ่อน ใบผักชี หรือใส่น้ำพริกเผาแบบเครื่องเผาสูตรบ้านๆ ก็ล้วนแต่ช่วยเสริมรสชาติให้อร่อยสมใจอย่างไม่มีขีดจำกัดหรอกครับ