443 Hidden (in) Museum รถพิพิธภัณฑ์สัญจรมาแล้วจ้า

เมื่อสำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กรมศิลปากร ย่อส่วนโลกประวัติศาสตร์ไว้บนรถบัสสีเหลืองฉูดฉาดที่ตกแต่งเป็นรถพิพิธภัณฑ์สัญจร แล้วออกเดินทางไปอวดศิลปวัฒนธรรมทั่วไทย

กว่า ๑๐ ปีแล้วที่มีรถคันแรก (ปัจจุบันจัดแสดงเรื่องราวชาติพันธุ์) คันต่อมาแสดงประวัติศาสตร์ชาติไทย และคันที่ ๓ เป็นประวัติศาสตร์ล้านนา โดยมากมักจอดตามโรงเรียนขนาดเล็กที่เด็ก ๆ ยังขาดโอกาสเดินทางไปทัศนศึกษาพิพิธภัณฑ์ในเมือง...รถพิพิธภัณฑ์จึงสัญจรมาหาพวกเขา

มีบ้างที่สัญจรไปในชุมชน สถานที่ท่องเที่ยว กระทั่งในศูนย์การค้า !

เราพบรถพิพิธภัณฑ์สัญจรหมายเลข ๒ ซึ่งจัดแสดงเนื้อหาประวัติศาสตร์ชาติไทยที่งานมหกรรมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ ประจำปี ๒๕๖๔ ภายในอาคารอิมแพ็ค เมืองทองธานี หน้าที่ของรถคันนี้นอกจากเสริมความหลากหลายด้านศิลปะแก่เจ้าของงานแล้ว ยังดึงดูดให้ประชาชนหลายกลุ่มได้เข้าถึงพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติในจังหวัดต่าง ๆ

บนรถบัสออกแบบพิเศษให้ด้านหนึ่งเป็นตู้กระจก มีป้ายบรรยายความรู้ทั้งภาษาอังกฤษ ภาษาไทย และอักษรเบรลล์ให้ผู้พิการทางสายตาได้เข้าถึงด้วยตามแนวคิด “Museum For All”

แม้เป็นห้องนิทรรศการเล็ก ๆ แต่แสดงของชิ้นเด่นประจำชาติหลายอย่าง เช่น “ตะเกียงโรมันสำริด” วัตถุต่างประเทศชิ้นแรก ๆ ที่พบในไทยก่อนพุทธศตวรรษที่ ๖ ของจริงจัดแสดงที่พิพิธ-ภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร กรุงเทพฯ, “ภาชนะดินเผาลายเขียนสีบ้านเชียง” โบราณวัตถุที่แสดงคติสัญลักษณ์ของช่างโบราณและสะท้อนพัฒนาการยุคก่อนประวัติศาสตร์ไทย ของจริงจัดแสดงที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ บ้านเชียง จังหวัดอุดรธานี, “ประติมากรรมพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗” มหาราชองค์สุดท้ายแห่งราชอาณาจักรกัมพูชา เป็นโบราณวัตถุที่พบชิ้นเดียวในไทย ของจริงจัดแสดงที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พิมาย จังหวัดนครราชสีมา ฯลฯ

เสน่ห์ของการเที่ยวพิพิธภัณฑ์บนรถบัสไม่ใช่การสัมผัสของจริงในแต่ละยุคสมัย แต่คือได้ข้อมูลเบิกทางว่าสิ่งของต่าง ๆ นั้นมีที่มาอย่างไร และหากอยากเห็นของจริงต้องตามไปดูต่อที่ไหน แต่ที่ได้มากกว่าการไปพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติคือกิจกรรมน่ารัก-น่ารู้ที่รถคันนี้ขนทัพมาดึงดูดใจ (โดยเฉพาะเด็ก ๆ) ทั้งในรูปการ์ตูนอิงประวัติศาสตร์ เกมเสริมความรู้ จิ๊กซอว์ภาชนะดินเผาสามมิติเสริมทักษะ ฯลฯ โดยมีเจ้าหน้าที่ผู้เป็นดั่ง “ภัณฑารักษ์สัญจร” นำชมนำเล่น-ถ่ายทอดข้อมูลอย่างใกล้ชิด

เพื่อให้โบราณวัตถุ-ศิลปวัฒนธรรมไทยที่เคยเป็น “ความรู้ขึ้นหิ้ง” ได้รับการสื่อสารในวงกว้างอย่างเข้าถึงง่าย นำไปสู่การกระตุ้นให้คนไทยเห็นคุณค่าและเกิดจิตสำนึกรักมรดกของชาติยิ่งขึ้น

"ภาพจำของผู้คนมักรู้สึกว่าพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติมีแต่ของเก่า จะเข้าต่อเมื่อต้องการความรู้ รถพิพิธภัณฑ์สัญจรจึงชวนมองใหม่ว่าเป็นแหล่งเรียนรู้ที่ได้พักผ่อน เที่ยวพิพิธภัณฑ์แล้วสนุก เวลาเราออกสัญจรตามโรงเรียนจึงไม่เน้นข้อมูลหนัก จะเน้นจุดประกายแรงบันดาลใจ มีทีมเจ้าหน้าที่สัญจรไปกับรถคันนี้เพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับนิทรรศการ เล่าสิ่งสำคัญของโบราณวัตถุแบบง่าย ๆ สิ่งนี้เรียกอะไร เป็นมาอย่างไร แล้วพาเล่นเกมตอบคำถาม หรือใช้สื่อการเรียนรู้โดยให้ต่อจิ๊กซอว์สามมิติเป็นรูปภาชนะดินเผา ระหว่างพวกเขาประกอบขึ้นรูปทรงเราก็ชวนคุยว่าภาชนะนั้นสำคัญอย่างไร ใครขุดพบ พบที่ใด แล้วเก็บรักษาอยู่ที่ไหน เด็กๆ จึงได้รู้จักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติของกรมศิลปากรไปด้วย พวกคุณครูเองก็ชอบมาก เพราะพิพิธภัณฑ์ในเมืองบางแห่งก็ไม่มีกิจกรรมให้เด็ก ๆ เล่นสนุก”

พัดพารัดชา คุ้มวงษ์
เจ้าหน้าที่ประจำรถพิพิธภัณฑ์สัญจร กรมศิลปากร

รถพิพิธภัณฑ์สัญจร

กลุ่มส่งเสริมและพัฒนาพิพิธภัณฑ์
สำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ
๘๑/๑ อาคารกรมศิลปากรเทเวศร์ ชั้น ๘ แขวงวชิรพยาบาล เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร

โทรศัพท์ ๐-๒๑๖๔-๒๕๑๑, ๐๘-๗๖๕๐-๘๗๐๗

Facebook : Mobile Museum Thailand
IG : mobilemuseumthailand