440 ต้นไม้ความหวัง ทางอีกสายสมุนไพรสู้โควิด EP.01

โควิด-๑๙ เป็นโรคอุบัติใหม่ที่ไม่มีใครเคยรู้จักมาก่อนโดยเฉพาะวิธีการรักษา ในสถานการณ์เฉพาะหน้า นักระบาดวิทยาจะใช้วิธีเทียบเคียงจากโรคที่เคยมีแล้วเลือกหยิบใช้พัฒนาจากยาที่มีอยู่ // ผ่านมาร่วม ๒ ปี ยังไม่มียาแผนปัจจุบันที่ใช้รักษาโควิด-๑๙ ได้โดยตรง // ในเวลานี้ไม่ว่ายาไทยหรือยาแผนตะวันตกต่างก็ยังไม่มีผลวิจัยที่ชัดเจนแน่นอนเกี่ยวกับยาที่จะใช้กับโรคอุบัติใหม่อย่างโควิด-๑๙ ได้แบบเฉพาะเจาะจง แต่หมอแผนไทยใช้สมุนไพรในกลุ่มยาแก้ไข้และลดการอักเสบ โดยมีฟ้าทะลายโจรเป็นตัวหลัก ซึ่งใช้กันมายาวนานในกลุ่มอาการดังกล่าว รวมทั้งผลการศึกษาทดลองในระยะหลังโดยเฉพาะการใช้จริงในหมู่ผู้ป่วยก็รายงานผลในทางนั้น

ฟ้าทะลายโจร พฤกษาที่มีสรรพคุณทางยาสี่อย่าง แก้ติดเชื้อ ระงับการอักเสบ แก้ไข้หวัด และเป็นยาเจริญอาหาร ซึ่งนับว่าหาได้ยากมากที่ใช้เพียงตัวเดียวโดยไม่ต้องผสมกับตัวยาอื่น แต่ให้คุณวิเศษในการรักษาโรคได้ดีเช่นนี้

ช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกัน คลายความเครียด ซึ่งจะทำให้ภูมิคุ้มกันดีขึ้น ปรับสมดุลระบบการเผาผลาญ ลดสารอนุมูลอิสระในร่างกาย และจากการวิจัยในแบบจำลองคอมพิวเตอร์พบว่าสารในกะเพราต้านการแบ่งตัวของไวรัสด้วย

เป็นยาอายุวัฒนะ มีความปลอดภัยสูงมาก เด่นในเรื่องต้านการอักเสบ ต้านอนุมูลอิสระซึ่งคือของเสียระดับเซลล์ มีข้อมูลการเพิ่มภูมิคุ้มกันในแบบจำลองคอมพิวเตอร์ แสดงผลในการป้องกันการเข้าสู่เซลล์ของเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ ๒๐๑๙ และมีรายงานการใช้ในผู้ติดเชื้อนี้พบว่าอาจช่วยระงับอาการได้

เป็นยาอายุวัฒนะ แก้ไอ ขับเสมหะ ทำให้ชุ่มคอ เพิ่มภูมิคุ้มกัน มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระสูงมาก การทดลองในแบบจำลองคอมพิวเตอร์พบว่าสารในมะขามป้อมป้องกันการเข้าสู่เซลล์ของไวรัสโคโรนาได้แข็งแรงที่สุดในบรรดาสารจากพืช ๑,๘๐๐ ชนิด และต้านการแบ่งตัวของเชื้อไวรัสด้วย

ช่วยลดการอักเสบ คลายเครียด เพิ่มภูมิคุ้มกัน ต้านอนุมูลอิสระ ใช้ร่วมกับสะระแหน่ กานพลู ยูคาลิปตัส ขิง มะนาว ต้มเป็นยาสุมและดื่มเพื่อรักษาโรคโควิด พบว่าช่วยบรรเทาอาการให้ดีขึ้น

ต้านไวรัส ลดผลกระทบที่เกิดจากการติดเชื้อหรือการอักเสบ ทำให้ภูมิคุ้มกันแข็งแรงขึ้น และไม่ทำให้ภูมิคุ้มกันทำงานเกินจนเกิดพายุไซโตไคน์ มีการใช้มาอย่างยาวนานในการรักษาโรคในระบบทางเดินหายใจและมีการวิจัยที่มาไกลมาก
สำหรับโรคนี้ ตั้งแต่ในแบบจำลองคอมพิวเตอร์
จนถึงในคน เป็นสมุนไพรที่มีความปลอดภัย
หาง่าย ปลูกได้เอง

“หวานเป็นลม ขมเป็นยา” ในภาษิตไทยอาจมาจากฟ้าทะลายโจรก็เป็นได้ ด้วยรสที่ขมจัดทุกส่วนและมีสรรพคุณรักษาโรคได้อย่างเฉียบขาด สมตามชื่อฟ้าทะลายโจร พืชที่ฟ้าส่งมาทำลายโจรร้าย โรคภัยที่มาเบียดเบียนร่างกายคน

“ฟ้าทะลายโจรเป็นไม้ล้มลุกที่ไม่ชอบน้ำขังเฉอะแฉะ ชอบการระบายอากาศที่ดี ขี้ตกใจ ถ้าย้ายกล้าเขาจะมีความเครียดทันที ไม่ให้ผลผลิต จะรีบออกดอกแล้วใบเป็นสีแดง เหมือนรู้สึกว่าฉันจะสูญพันธุ์หรือจะตาย เป็นไม้ประเภทขี้ตกใจ ใช้คำว่าเอาแต่ใจก็ได้ ถ้าเราปลูกใส่กระถางบางทีไม่ค่อยงอก แต่เมล็ดกระเด็นไปตก แล้วคุณอยากจะงอกตรงซอกตึก ข้างโอ่ง คุณก็จะขึ้นตามที่คุณชอบ เป็นพวกเอาแต่ใจและขี้ตกใจ นี่นิสัยสองอย่างของเขา

“เราต้องการใช้ใบเป็นหลัก เขาจะไม่ออกดอก ไม่แตกกิ่งมาก แต่เขาจะให้เราตัดได้ประมาณสองถึงสามครั้ง จากนั้นเขาจะบอกว่าฉันไม่มีแรงออกใบให้เธอแล้ว ฉันจะออกดอกแล้ว จบรุ่นนั้นต้องปลูกใหม่

“ตอนฝนจะแล้งทิ้งช่วงจะรู้ก่อนคนอื่น ฟ้าทะลายโจรไม่ให้ผลผลิตรีบออกดอกออกผลจนทุกคนตกใจ ปรากฏว่าปีนั้นทุเรียนยืนต้นตายฟ้าทะลายโจรรู้ก่อนรีบออกดอกเหมือนจะรู้ว่าไม่งั้นสูญพันธุ์แน่”

เภสัชกรหญิง ดร. สุภาภรณ์ ปิติพร พูดถึงฟ้าทะลายโจรตามที่เธอรู้จัก

พืชล้มลุกตระกูลเดียวกับต้อยติ่งและทองพันชั่ง ลำต้นเป็นสี่เหลี่ยม พุ่มสูงราว ๑ ศอกถึง ๑ ช่วงแขน ใบเรียวยาว เรียงเป็นคู่ ปลายใบแหลม ขอบใบหยักเล็กน้อย ผิวใบเป็นมันสีเขียวเข้ม

อายุ ๓-๔ เดือน สามารถเก็บมาใช้ได้ ควรเก็บขณะเริ่มออกดอกจะให้ตัวยามากที่สุด ตัดลำต้นเหนือพื้นดิน ๕-๑๐ เซนติเมตร สับเป็นท่อน ๓-๕ เซนติเมตร ตากให้แห้งสนิทเก็บในภาชนะปิดมิดชิด ไม่โดนแดด เก็บไว้ใช้ได้ ๑ ปี นานกว่านั้นปริมาณตัวยาจะลดลง

ยาชง - ใช้ใบสดหรือแห้ง ๕-๗ ใบ เติมน้ำเดือดแช่ไว้จนอุ่น รินเอาน้ำมาดื่มวันละ ๓-๔ ครั้งก่อนอาหาร

ยาต้ม - ใช้ทั้งต้นสับหนึ่งกำมือ ต้มกับน้ำ ๓-๔ แก้ว ให้เดือดนาน ๑๐-๑๕ นาที ดื่มเช่นเดียวกับยาชง

ยาเม็ด - ตากใบยาจนแห้งกรอบ บดผงละเอียด ปั้นกับน้ำผึ้งเป็นลูกกลอนขนาดเม็ดถั่วเหลือง ผึ่งลมให้แห้ง กินครั้งละ ๕-๑๐ เม็ด วันละ ๓-๔ ครั้งก่อนอาหาร

ยาแคปซูล - ใส่ในแคปซูลเบอร์ ๒ ช่วยกลบรสขมของยา กินครั้งละ ๒-๔ แคปซูล วันละ ๓-๔ ครั้งก่อนอาหาร

กวาดคอ - ใช้นิ้วจุ่มนํ้าให้เปียกแล้วแตะผงฟ้าทะลายโจร ป้ายโคนลิ้นให้ยาติดอยู่ในคอนาน ๆ แก้ไอ เจ็บคอ ร้อนในลำคอมีเสมหะ

ยาอม - ใช้ใบสด ๑-๒ ใบ เหน็บไว้ที่ซอกเหงือกข้างแก้มโดยไม่ต้องเคี้ยว แก้เจ็บคอ หรือแก้แผลเปื่อยในปากให้อมไว้ตรงแผล

ฟ้าทะลายโจรทลายโควิด
ชื่อวิทยาศาสตร์ - Andrographis paniculata Nees.
ตัวยาสำคัญ - Andrographolide

สรรพคุณ
- ยับยั้งการเพิ่มจำนวนของไวรัส แต่ไม่มีฤทธิ์ป้องกัน
- ลดการอักเสบ ลดอาการไข้ ไอ เจ็บคอ
- กระตุ้นร่างกายให้สร้างภูมิคุ้มกันใครควรกินฟ้าทะลายโจร
- ผู้สัมผัสใกล้ชิดกับผู้ติดเชื้อ
- ผู้ได้รับการตรวจยืนยันว่าติดเชื้อโควิด-๑๙ แม้ยังไม่มีอาการ
- ผู้ป่วยที่มีอาการน้อยถึงปานกลาง แม้ในระหว่างรอเข้าโรงพยาบาลก็ไม่มีข้อห้ามใช้

ปริมาณที่แนะนำให้ใช้กับโรคโควิด-๑๙

ใช้ฟ้าทะลายโจรที่มีสารแอนโดรกราโฟไลด์ ๖๐-๑๘๐ มิลลิกรัมต่อวัน ครั้งละ ๔ แคปซูล วันละ ๔ ครั้ง ติดต่อกันไม่เกิน ๕ วัน

จากหนังสือ ฟ้าทะลายโจร ฟ้าทะลายโควิด, โครงการสมุนไพรเพื่อการพึ่งตนเอง มูลนิธิสุขภาพไทย, ๒๕๖๔

สมุนไพรบรรจุแคปซูลช่วยให้การบริโภคยาผงเป็นเรื่องง่ายและสะดวกขึ้น โดยไม่ต้องผ่านการสกัด ยาผงแคปซูลในภาพนี้เป็น “ยาเดี่ยว” ทั้งหมด เม็ดสีเขียวคือฟ้าทะลายโจร สีเหลือง-กระชาย สีแดง-ขมิ้นชัน