คนภูพาน 
ทหารกองป่า

เรื่อง : วีระศักร จันทร์ส่งแสง
ภาพ : ประเวช ตันตราภิรมย์

กองป่าภูพานเกิดขึ้นในช่วงปี ๒๕๐๐ ตั้งแต่พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย (พคท.) ยังมาไม่ถึง นักปฏิวัติยุคแรกข้ามโขงไปเรียนการเมืองและฝึกทหารกันที่ฝั่งลาว ต่อมาชาวบ้านบางส่วนหนีภัยเจ้าหน้าที่บ้านเมืองหลบขึ้นไปอยู่บนภู กระทั่ง พคท. ขยายงานมาถึงเมื่อปี ๒๕๐๔ การปราบปรามคุกคามชาวบ้านจากเจ้าหน้าที่รัฐยิ่งหนักหน่วง บังคับให้ชาวบ้านหลายคนต้องเข้าป่าจับปืนเป็นทหารกองทัพปลดแอกประชาชนแห่งประเทศไทย (ทปท.) โดยที่ยังไม่เคยรู้จักคอมมิวนิสต์ หลายครอบครัวเกิดลูกหลานในป่า และอยู่ป่ากันมาคนละหลาย ๆ ปี กระทั่ง “ป่าแตก” บังคับให้ต้องกลับมาเป็นชาวบ้านอีกครั้ง ซึ่งพวกเขายังคงเป็นคนภูพาน
อยู่ในทุกวันนี้

“ตอนนั้นคิดว่าถ้าไม่ชนะ
เราก็ไม่มีแผ่นดินอยู่”

สมลี พรมพินิจ

ชาวบ้านก้านเหลือง อำเภอนาแก จังหวัดนครพนม เข้าร่วมขบวนการปฏิวัติตั้งแต่ปี ๒๕๐๔ กระทั่ง “ป่าแตก” ออกจากป่าเป็นชุดสุดท้ายของเขตงานภูพาน