407 Madagascar Lives on the Road

บนถนนที่ทอดยาวผ่านใจกลางของเกาะที่มีขนาดใหญ่อันดับ ๔ ของโลก ผ่านภูมิประเทศหลากหลายทั้งภูเขารูปร่างแปลกตา ภูผาป่าหิน ทะเลทรายกว้างใหญ่ เรือกสวนไร่นา สันทรายชายหาด ชายฝั่งทะเล ที่ราบสูง ป่าชายเลน ป่าดิบชื้น ป่าสน ป่าแคระ ทุ่งหญ้า แม่น้ำลำคลอง หรือหมู่บ้าน ผ่านสภาพอากาศที่แปรเปลี่ยนเพียงข้ามจังหวัด ทั้งภูมิอากาศแบบร้อนชื้นไปจนถึงภูมิอากาศแบบทะเลทราย (มาดากัสการ์มีสภาพภูมิอากาศถึงเก้าแบบ)

สิ่งเดียวที่ตลอดเส้นทางนั้นมีเหมือนกันคือผู้คน

ชาวมาลากาซี (Malagasy) ชนพื้นเมืองส่วนใหญ่ของประเทศ มักแต่งตัว

ออกมาจากบ้านเสมือนแข่งขันว่าใครจะสีสันฉูดฉาดกว่ากันในวันปีใหม่ แม้แต่ในฤดูมรสุมฝนตกชุก เสื้อกันฝนสีสันธรรมดาก็เป็นของหาดูยาก

ริมสองฝั่งไหล่ทางคือที่สำหรับสองเท้าสัญจร พบปะพูดคุย ซื้อของค้าขาย จีบกัน หรือทำอะไรสักอย่าง

รอบนอกของเมืองหลวงอันตานานาริโว จะพบเห็นผู้คนขี่เกวียนบรรทุกข้าวที่เพิ่งเกี่ยวเสร็จ แบกอุปกรณ์ทำนา หรือต้อนฝูงหมูฝูงวัวเข้าไปค้าขายในตัวเมือง ส่วนทางทิศตะวันออกของประเทศซึ่งรับอิทธิพลของลมมรสุม มีฝนตกอยู่ตลอดเวลา ผู้คนจะเดินออกจากป่า บ้างแบกปืน บ้างแบกของป่าที่เพิ่งหาได้มา บ้างพักผ่อนเล่นน้ำตกริมถนนอย่างสนุกสนาน ถัดมาตอนกลางของประเทศตามเมืองใหญ่ต่าง ๆ ผู้คนจะเดินกันขวักไขว่เพื่อไปซื้อขาย หรือเมื่อผ่านตามพื้นที่ราบสูงแห้งแล้ง ทุ่งหญ้ากว้างใหญ่ เราจะเห็นชนเผ่าเลี้ยงสัตว์เร่ร่อน เลี้ยงวัว แกะ แพะฝูงใหญ่ อยู่ไกลลิบตา

ยิ่งช่วงเทศกาลสำคัญ ชาวมาลากาซีจะใช้ริมสองฝั่งของถนนเฉลิมฉลองกัน จัดซุ้ม จัดงาน ทำกิจกรรมกันอย่างสนุกสนาน ในช่วงปีใหม่ถนนเป็นที่สำหรับนอนเคานต์ดาวน์ มองดูดาวตกบนท้องฟ้า ถนนหน้าโบสถ์จะปิดเพื่อจัดงานรื่นเริงโดยมีทางเบี่ยงให้สัญจรแทนชั่วคราว

ชีวิตของชาวมาลากาซีจึงอิงแอบอยู่กับถนน เสมือนสิ่งสำคัญที่ขาดไม่ได้ของชีวิต

ร้านค้าปลีกเล็กใหญ่ต่างแย่งกันทำตัวโดดเด่นด้วยภาพสีสันสะดุดตาบนผนัง ใครใคร่ค้าม้าวาดม้า ใครใคร่ค้าช้างวาดช้าง ไม่ต้องเข้าไปถามก็ทราบถึงสินค้าว่าร้านนี้ขายอะไร

ที่มาที่ไปของไอเดียการโฆษณาเช่นนี้มีมานานกว่า ๑๐ ปีแล้ว ด้วยพื้นฐานของชาวมาลากาซีนั้นนิยมชื่นชอบสีสันฉูดฉาด สังเกตได้จากเครื่องแต่งกาย รถราบนท้องถนน หรือของตกแต่งต่าง ๆ หากคุณเป็นคนต่างถิ่นที่พูดภาษาฝรั่งเศสหรือภาษามาลากาซีไม่ได้ และต้องการจะซื้อไก่สดสักหนึ่งตัว คุณไม่จำเป็นต้องใช้ภาษากายใด ๆ เพื่อสอบถามว่าร้านไหนขายไก่ เพียงแค่กวาดสายตาไปรอบ ๆ หารูปไก่บนผนังเท่านั้น

เป็นประโยคเท่ของเหล่านักชีววิทยาที่ใช้เรียกประเทศมาดากัสการ์ซึ่งเป็นเพียงเกาะเล็กๆ ที่เสมือนโผล่ขึ้นมาเหนือมหาสมุทรอินเดีย แต่จริง ๆ แล้วเคยติดกับทวีปแอฟริกาก่อนจะเคลื่อนตัวแยกออกมาตั้งแต่เมื่อ ๖๕ ล้านปีก่อน

ด้วยเหตุนี้เองมาดากัสการ์จึงมีสิ่งมีชีวิตถิ่นเดียวมากกว่าร้อยละ ๘๐ ของชนิดสิ่งมีชีวิตทั้งหมดบนเกาะ

ความพิเศษของกิ้งก่าคาเมเลียน คือ การเคลื่อนที่ช้า จู่โจมเฉียบพลัน พรางตัวแนบเนียน และมีตาที่กวาดมองรอบทิศทาง มาดากัสการ์มีกิ้งก่าคาเมเลียนราวครึ่งหนึ่งของกว่า ๑๖๐ ชนิดที่พบทั่วโลก