ทุ่งสะวันนาในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า Senkele Swayne’s Hartebeest Sanctuary เป็นพื้นที่อนุรักษ์ Swayne’s hartebeest แอนทีโลปชนิดหนึ่งที่ใกล้สูญพันธุ์
Ethiopia
scoop
เรื่องและภาพ : นันทวัน วาตะ
ประเทศ เ อ ธิ โ อ เ ปี ย เป็นดินแดนเก่าแก่ตั้งอยู่บนบริเวณที่เรียกว่าจะงอยของแอฟริกา (Horn of Africa) เป็นแหล่งค้นพบโครงกระดูกมนุษย์โบราณอายุ ๓.๒ ล้านปี เป็นดินแดนที่มีความหลากหลายของภูมิประเทศและระบบนิเวศทางธรรมชาติที่หาที่อื่นไม่ได้
นี่คือครั้งแรกกับการเดินทางสู่ทวีปแอฟริกาของเราที่ประเทศเอธิโอเปีย เราพบทะเลทราย ทะเลเกลือ ไปจนถึงที่ราบสูงที่สูงกว่า ๔,๐๐๐ เมตร จากระดับทะเลปานกลาง มีผืนป่าลักษณะต่าง ๆ จนไปถึงทะเลสาบลาวา ที่ Danakil เป็นแผ่นดินที่มีอุณหภูมิความร้อนโดยเฉลี่ยสูงที่สุดในโลก มีอุทยานแห่งชาติที่อุดมด้วยสัตว์ป่าและสัตว์เฉพาะถิ่นหลายชนิดอาศัยอยู่ที่นี่แห่งเดียวในโลก
เอธิโอเปียมีชนเผ่าอยู่ราว ๆ ๘๐ กว่าชนเผ่า นับว่ามีความหลากหลายทางชาติพันธุ์สูงจนดึงดูดนักท่องเที่ยวให้ไปเยี่ยมเยียน
สำหรับเราภาพจำของเอธิโอเปียคือภาพของภัยแล้ง สงครามกลางเมือง เด็กขาดอาหารผอมโซ ไม่น่าเชื่อว่านั่นคือภาพเมื่อเกือบ ๔๐ ปีที่แล้วของหลายประเทศในทวีปแอฟริกา ซึ่งในเวลานั้นเอธิโอเปียจัดว่าเป็นประเทศที่ยากจนที่สุดในโลก
กลับมาปัจจุบัน ในเมืองหลวงอาดดิสอาบาบา เราจะพบตึกสูงและถนนรถราแล่นขวักไขว่ มีประชากรหนาแน่นอย่างเมืองใหญ่ทั่วโลก เอธิโอเปียมีประชากรประมาณ ๑๐๐ ล้านคน ส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์นิกายออร์ทอดอกซ์และอิสลาม มีอาชีพทำการเกษตรและเลี้ยงสัตว์ สินค้าที่ส่งออกไปขายทั่วโลกคือกาแฟ เพราะที่นี่คือดินแดนต้นกำเนิดของกาแฟ
เมื่อนั่งรถยนต์ออกจากเมืองหลวงไปทางทิศตะวันออก ภาพความแห้งแล้งสลับกับพื้นที่เพาะปลูกมีให้เห็นตลอดเส้นทาง บางช่วงรถแล่นผ่านพื้นที่อุดมสมบูรณ์มีแหล่งน้ำ เราพบผู้คนออกมาจับจ่ายซื้อของกันหนาแน่นตามหัวเมืองที่รถแล่นผ่าน เราแวะซื้อผลไม้จากข้างทางซึ่งมีมากมายหลากหลายชนิดและปลูกเองภายในประเทศ เรายังเดินทางผ่านเมืองที่ผู้คนกำลังฉลองให้แก่ทีมฟุตบอลของเมือง
อาหารหลักของที่นี่คือแป้งอินเจอรา (injera) และเนื้อสัตว์ ซึ่งก็เป็นเนื้อวัว แพะ แกะ ปลา และไก่ เราก็ไม่เห็นเขากินสัตว์ป่ากัน นี่อาจเป็นสาเหตุว่าเราเจอสัตว์ป่าที่เอธิโอเปียง่ายมาก และสัตว์ป่าก็ไม่ตื่นคน นกบางชนิดถึงกับบินมาดูคนเลยด้วยซ้ำ
ภาพความยากลำบากในความทรงจำนั้นเปลี่ยนไปแล้ว
สำหรับเรานี่คือการเดินทางที่เปลี่ยนมุมมองต่อประเทศที่เคยยากจนและประสบภัยแล้งที่สุดแห่งหนึ่งของโลก...
ตามชานเมืองผู้คนยังใช้รถลากจากแรงงานสัตว์ รถยนต์ต้องใช้ถนนร่วมกับฝูงวัว ม้า ลา อูฐ แกะ และแพะ จำนวนของสัตว์เลี้ยงคือความมั่งคั่งของผู้ครอบครอง
ระบบประปาที่ยังไม่ทั่วถึงตามแหล่งน้ำจึงเป็นสถานที่ชุมนุมของผู้คนที่มาขนน้ำ บ้างก็มาอาบน้ำซักผ้า ตากผ้า และนั่งคุยกันระหว่างรอผ้าแห้ง
ที่ราบสูงซาเนตติ
(Sanetti plateau)
บนภูเขาบาเล (Bale) สูงกว่า ๔,๐๐๐ เมตรจากระดับทะเลปานกลาง ปกคลุมด้วยทุ่งหญ้าแอฟโฟรอัลไพน์ (afroalpine) ดินเป็นกรดเนื่องจากเป็นหินภูเขาไฟ อากาศหนาวเย็นทั้งปี และมีลมพัดแรง
หนู Blick’s grass rat พบได้เฉพาะบนที่ราบสูงของเอธิโอเปีย มันเป็นอาหารโปรดของ หมาป่าเอธิโอเปีย (Ethiopian wolf)
Mountain nyala สัตว์ตระกูลแอนทีโลปเดินหากินอยู่ตามริมถนน
Salt’s dik-dik ออกหากินตอนเย็นๆ ในทุ่งสะวันนา
นกกระสา Saddle-billed Stork กางปีกวัดความยาวได้ราว ๑ เมตรกว่าหากินตามพื้นที่ชุ่มน้ำและชายทะเลสาบ
ลิงเจลาดา (Gelada monkey) สัตว์เฉพาะถิ่นของเอธิโอเปีย นั่งอยู่ตามหน้าผาใกล้กับน้ำตกบลูไนล์ (Blue Nile Waterfall)
ฮิปโปโปเตมัสในทะเลสาบ Langano
แร้งลงซากวัวที่ริมถนน มีคนกล่าวว่าชีวิตของที่นี่ไม่สูญเปล่า แม้ตายแล้วก็ยังเป็นประโยชน์ต่อชีวิตอื่น