ภาพ : 123rf.com
จาก “พิฆเนศวร” “คเณศ”
สู่ “กาเนชา”
สู่ “กาเนชา”
Eat Pray Art with “Bro ! Ganesha”
เรื่อง : วิชญดา ทองแดง
ต่อให้สนิทแค่ไหน ไม่ว่าญาติพี่น้องหรือเพื่อนฝูง ก็มีมุมที่เราไม่รู้จักอีกมาก หลายเรื่องที่เคยรับรู้แล้วก็อาจหลงลืมไป ในที่นี้ขอชวนผู้อ่านขยับเข้าใกล้เทพเจ้าผู้มีเศียรเป็นช้าง “องค์พ่อพิฆเนศวร” (จะเรียก “องค์พี่คเณศ” หรือ “องค์เพื่อนกาเนชา” ท่านก็คงไม่ติด) มาทบทวนตำนาน เรื่องราวแห่งศรัทธาและความเชื่อที่เคลื่อนผ่านยุคสมัย
คนไทยส่วนใหญ่รู้จักเทพฮินดูผู้ได้ชื่อว่าใกล้ชิดกับมนุษย์มากที่สุดองค์นี้เป็นอย่างดี หลายคนตอบได้คล่องปากว่าท่านมีพ่อชื่อศิวะ แม่ชื่อปารวตี (อุมา) มีหนู-มุสิกะเป็นพาหนะ มีหน้าตาเป็นช้าง พุงพลุ้ยเพราะชอบกินขนมโมทกะ (เวอร์ชันไทยก็ขนมต้มขาวต้มแดงนั่นแหละ) ทรงปัญญา มีอารมณ์ศิลปิน เอ่ยปากขอความช่วยเหลือให้ขจัดอุปสรรคได้เสมอ และดลบันดาลความสำเร็จมาสู่เป็นเนืองนิตย์
ท่านยังปรับตัวตามกระแสโลกมาหลายร้อยปี ไม่ถือสาที่มนุษย์จัดคอสเพลย์แปลงร่างให้ท่านเปลี่ยนบุคลิกหลากสไตล์ในหลายกิจกรรม
เรื่องราวของพระพิฆเนศวร คเณศ หรือกาเนชา เปรียบดังเม็ดทรายในแม่น้ำคงคาเหลือคณานับทั้งจำนวนและรายละเอียดปลีกย่อย ทั้งสำนวนใกล้เคียงและขัดแย้ง หากมีผู้พึงสดับและนับถือ ท่านก็จะยังอยู่กับมนุษย์เหนือกาลเวลา
เมื่อเทพเจ้าแบ่งภาคได้ ในที่นี้จึงสมมุติว่ากราบขอให้ท่านอวตารเป็นสามบุคลิกเพื่อประทานเรื่องเล่าแห่งศรัทธาและความเชื่อแก่เรา
ท่านยังปรับตัวตามกระแสโลกมาหลายร้อยปี ไม่ถือสาที่มนุษย์จัดคอสเพลย์แปลงร่างให้ท่านเปลี่ยนบุคลิกหลากสไตล์ในหลายกิจกรรม
เรื่องราวของพระพิฆเนศวร คเณศ หรือกาเนชา เปรียบดังเม็ดทรายในแม่น้ำคงคาเหลือคณานับทั้งจำนวนและรายละเอียดปลีกย่อย ทั้งสำนวนใกล้เคียงและขัดแย้ง หากมีผู้พึงสดับและนับถือ ท่านก็จะยังอยู่กับมนุษย์เหนือกาลเวลา
เมื่อเทพเจ้าแบ่งภาคได้ ในที่นี้จึงสมมุติว่ากราบขอให้ท่านอวตารเป็นสามบุคลิกเพื่อประทานเรื่องเล่าแห่งศรัทธาและความเชื่อแก่เรา
โอมบังคมพระคเณศะเทวะศิวะบุตร์
ฆ่าพิฆนะสิ้นสุด ประลัย
อ้างามกายะพระพรายประหนึ่งระวิอุทัย
ก้องโกญจนะนาทให้ สะหรรษ์
เปนเจ้าสิปปะประสิทธิ์วิวิธะวรรณ
วิทยาวิเศษสรร- พะสอน
ยามข้ากอบกรณีย์พิธีมะยะบวร
จงโปรดประทานพร ประสาท
มัทนะพาธา
พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ ๖
ฆ่าพิฆนะสิ้นสุด ประลัย
อ้างามกายะพระพรายประหนึ่งระวิอุทัย
ก้องโกญจนะนาทให้ สะหรรษ์
เปนเจ้าสิปปะประสิทธิ์วิวิธะวรรณ
วิทยาวิเศษสรร- พะสอน
ยามข้ากอบกรณีย์พิธีมะยะบวร
จงโปรดประทานพร ประสาท
มัทนะพาธา
พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ ๖
ข้าพเจ้ามีนามว่า พิฆเนศวร มาจาก “วิฆนะ” (= อุปสรรค) + “อีศะ” หรือ “อิศวร” (= ผู้เป็นใหญ่)
สนธิกันเป็นวิฆเนศ หรือวิฆเนศวร แปลความตามชื่อได้ว่า “ผู้เป็นเจ้าแห่งอุปสรรค”
สนธิกันเป็นวิฆเนศ หรือวิฆเนศวร แปลความตามชื่อได้ว่า “ผู้เป็นเจ้าแห่งอุปสรรค”
ลักษณะของพระคเณศมีคำอธิบายความหมายเชิงสัญลักษณ์ไว้ต่าง ๆ นานา เช่น หูใหญ่คือการมีปัญญาเพราะการฟัง, พุงพลุ้ยคือความสงบสุขแม้จะต้องย่อย ทั้งสิ่งดีและสิ่งเลวในชีวิต, งาข้างเดียวคือสามารถเก็บสิ่งดีไว้และทิ้งสิ่งเลว ฯลฯ
ภาพ : 123rf.com