Image

ภูมิประเทศลาดักซึ่งเป็นภูเขาสูงบนเทือกเขาหิมาลัย ระดับความสูงแตกต่างกันไปจากประมาณ ๓,๐๐๐ ถึง ๘,๐๐๐ เมตรเหนือระดับน้ำทะเล อากาศหนาวเย็นอุณหภูมิต่ำกว่าจุดเยือกแข็งในฤดูหนาว

Blooming on the Third Pole
หิมาลัยเบ่งบาน 
เส้นทางสายดอกไม้

Foto Essay

เรื่องและภาพ : จิตรทิวัส พรประเสริฐ

จากกรุงเทพฯ ทางตะวันตกเฉียงเหนือผ่านพม่าไปยังอนุทวีปอินเดีย มุ่งขึ้นเหนือไปยังเทือกเขาหิมาลัย ทุ่งภูเขาสูงที่เกิดจากการยกตัวของแผ่นเปลือกโลกครั้งใหญ่ ลึกเข้าไปในทุ่งภูเขา มีสิ่งมีชีวิตและผู้คนแสนพิเศษ ว่ากันว่าที่นี่เป็นดินแดนแห่งมนตราอันเก่าแก่ นามว่าลาดัก

Image

เมืองเลห์ยามพระอาทิตย์ตกดิน ศูนย์กลางของลาดักแห่งนี้มีประชากรอาศัยอยู่ราว ๑.๔ แสนคน มีสิ่งอำนวยความสะดวกและระบบสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐานครบครัน เช่น สนามบิน โรงพยาบาล โรงแรมย่านการค้า

ลาดักและผู้มาเยือน…

ลึกเข้าไปในทุ่งภูเขา มีสิ่งมีชีวิตและผู้คนแสนพิเศษ ว่ากันว่าที่นี่เป็นดินแดนแห่งมนตราอันเก่าแก่ นามว่าลาดัก

ด้วยภูมิประเทศเทือกเขาสูง ลาดักจึงมีสภาพภูมิอากาศเลวร้ายที่สุดแห่งหนึ่งบนโลก ความแห้งแล้งแผ่ทั่วพื้นที่ ๖๘,๓๒๑ ตารางกิโลเมตร ด้วยเป็นเขตเงาฝน ปริมาณน้ำฝนรายปีเฉลี่ยน้อยกว่า ๕๐ มิลลิเมตร  ระบบนิเวศหลักจึงเป็นทะเลทราย ไม่เพียงแค่ทะเลทรายธรรมดา แต่เป็นทะเลทรายเย็น เนื่องจากความเย็นบนพื้นที่สูง ในฤดูหนาวจะหนาวสุดขั้วอุณหภูมิดิ่งลงไปที่ -๓๐ องศาเซลเซียส ทุก ๆ แห่งเต็มไปด้วยน้ำแข็งและหิมะขาวโพลน จนได้สมญานามว่า “ขั้วโลกที่ ๓”

ตรงกันข้ามอย่างสิ้นเชิง ฤดูร้อนของลาดักกลับเป็นฤดูที่มีสีสันสดใสที่สุด กลางวันอุณหภูมิประมาณ ๒๓ องศาเซลเซียสต้นเดือนเมษายนเมื่อหิมะเริ่มละลายเผยให้เห็นภูเขาที่เต็มไปด้วยก้อนกรวด ธารน้ำใสจากการละลายของหิมะไหลลงมาตามซอกเขาค่อย ๆ ระบายสีเขียวให้แก่พื้นที่

เดือนพฤษภาคมเหล่ามวลดอกไม้เริ่มแย้มบาน แต่งแต้มก้อนกรวดเหมือนดั่งอัญมณีหลากสีสัน  พวกมันแข่งขันประชันความงดงามกันอย่างดุเดือดในช่วงเดือนสิงหาคม เพื่อแย่งความสนใจของเหล่าสัตว์ผสมเกสรที่มีอยู่อย่างน้อยนิดในสภาพแวดล้อมอันเลวร้าย

Image

Image

องค์ดาไลลามะสวมหมวกกะปิเยาะห์แบบชาวมุสลิม  
พสกนิกรมารอต้อนรับองค์ดาไลลามะ บางคนเตรียมจัดดอกไม้สวยงามมาถวาย

พรวิเศษ

เช้าวันแรกของการเดินทางเริ่มต้นขึ้นด้วยการรับพรจากองค์ดาไลลามะ

เป็นจังหวะพอดีที่ผู้นำสูงสุดของศาสนาพุทธวัชรยานนิกายหมวกเหลือง เดินทางแปรพระราชฐานมายังเลห์ในช่วงฤดูร้อนเราได้สัมผัสถึงความขลังของมนตราลาดักอย่างสูงสุด ร้านค้า ถนน และสถานที่ต่าง ๆ ประดับประดาด้วยธงมนตรา กลิ่นกำยานที่จุดทุกหัวมุมถนนหอมฟุ้ง  ถนนทุกสายที่องค์ดาไลลามะเสด็จผ่านจะจุดธูปดอกใหญ่เรียงราย  ผู้คนแต่งชุดพื้นเมืองประดับหินสีและเครื่องเงิน  สายธารมหาชนหลั่งไหลมายังถนนเส้นหลักของเมืองเลห์เพื่อรอรับผู้นำจิตวิญญาณที่พวกเขาเคารพนับถือมากที่สุด

พวกเราก็เป็นหนึ่งในนั้นที่มาเฝ้ารอพระองค์ ณ ใจกลางจัตุรัส  การได้พบพระองค์ก่อนออกเดินทางถือเป็นพรวิเศษที่สุด

Image

Ground daisy (Allardia nivea) ดอกสีชมพูสวย ใบเขียวอมฟ้า ขึ้นอยู่เป็นกระจุกเหมือนพรมลายเปอร์เซียผืนเล็กประดับก้อนหินชาวลาดักใช้เป็นส่วนประกอบของกำยานในพิธีกรรมทางศาสนา

เริ่มต้นเส้นทาง
สายดอกไม้

สี่สิบแปดชั่วโมง คือเวลาที่ผมและเพื่อนนักเดินทางใช้ปรับสภาพร่างกายให้คุ้นชินกับพื้นที่สูงซึ่งมีออกซิเจนในอากาศต่ำ

คนพื้นราบอย่างเราจะเหนื่อยง่ายในภาวะแบบนี้ เดินขึ้นบันได ๑๐ ก้าวก็เหมือนขึ้นตึกสูงหลายชั้น

การใช้ชีวิตที่เลห์ใน ๒ วันแรก พวกเราทำตัวเหมือนสลอทเคลื่อนไหวร่างกายอย่างช้า ๆ นอนเยอะและกินเต็มที่ หากจะเดินทางท่องเที่ยวก็จะไปไม่ไกลนัก ไหว้พระขอพร เดินตลาดจับจ่ายซื้อของที่จำเป็น และกลับมาพักผ่อน

ที่พักประจำของพวกเราชื่อว่า Ladakh villa บริหารโดย “ไบย่า” (Bhaiya) ชื่อที่ผมเรียกจนคุ้นปาก เป็นคำเรียกพี่ชายของชาวอินเดียเหนือ แต่ชื่อที่แท้จริงของเขาคือ Stazin Namgyal ชายตัวเล็ก แต่ร่างกายบึกบึน ผิวคล้ำแดงเนื่องจากแดดไว้หนวดเคราสั้น ๆ บุคลิกเหมือนจอมขมังเวทย์ในภาพยนตร์เรื่อง Doctor Strange

Image

Syrian rue (Peganum harmala) 

Image

Himalayan crane’s-bill (Geranium collinum) ดอกสีน้ำเงินอมม่วง และ Pale catmint (Nepeta discolor) ดอกสีขาว

ไต่ลงและเนินทราย

รถยนต์แล่นถึงจุดสูงสุดของถนนที่ความสูง ๕,๓๕๙ เมตรเหนือระดับน้ำทะเล หิมะสีขาวโพลนกระจายอยู่ทั่วแม้เป็นฤดูร้อน มองไม่เห็นพืชพรรณ อาจเป็นเพราะความหนาวเย็นและหิมะที่ทับถมหนาแน่น นักท่องเที่ยวทั่วไปแวะพักถ่ายภาพกับหิมะกันที่จุดนี้ แต่คณะเราไม่จอดพัก เพราะอยากเผื่อเวลาไว้สำหรับดอกไม้สวย ๆ เบื้องหน้ามากกว่า

จากจุดสูงสุดจะเป็นขาลง นับจากนี้จะเป็นทางลงเขาคดเคี้ยวสู่หุบเขานูบราและแม่น้ำ Shyok  ลักษณะพื้นที่เป็นสันดอนทรายริมฝั่งแม่น้ำกับที่ราบ ความสูงอยู่ที่ประมาณ ๒,๕๐๐ เมตรเหนือระดับน้ำทะเล

เนินทราย Hunder สถานที่ท่องเที่ยวอันโด่งดัง ของ Nubra valley

Image